අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 336 (සන්තිකේ නිධානය)
ප්‍රේතයන්ට පින් පෙත් දෙන අයුරු කියා දුන් තිරොකුඩ්ඩ සුත්ත දේශනාව 03
ඔවුන්ගේ භාණ්ඩාගාරික වූ එක් ගෘහපති පුත්‍රයෙක් බිරිඳ සමගම තුනුරුවන් කෙරෙහි ඉතා පැහැදී ශ්‍රද්ධා සම්පන්න වුණා. ඒ නිසාම ඔවුන් බුදුන් මුල් කොට ඇති මහා භික්ෂු සංඝයාට ඉතා ඉහලින්ම දානය පිලියල කරනු ලැබුවා. ඒ දාන වස්තුව ජනපදයෙහි නියුක්ත පුරුෂයා හෙවත් ජනපදාධිපතියා ජනපදයෙහි එකොළොස් දහසක් පමණ මිනිසුන් සමග සකස් කොට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත යවනු ලැබුවා. ඒ තමයි මේ අත්බවයේ අපගේ බිම්බිසාර රජ්ජුරුවෝ. ඔවුන් අතුරෙන් සමහර ජනපද වැස්සෝ ශ්‍රද්ධා නැත්තෝ වූනා. ඔවුන් සිතුවා මොකටද මේ නිකම්ම ඉන්න අයට කන්න දෙන්නේ කියලා. එහෙම හිතලා ඒ සැදැහැ නැති අය නිකම්ම හිටියේ නැහැ, අපහාස කරමින් බැන වදිමින් දාන වස්තුවට අන්තරාය කොට දාන වස්තුව තමුන් විසින්ම අනුභව කරනු ලැබුවා. ඒ විතරක් නෙවෙයි. දන් සැල් වලටද ගිනි තියනු ලැබුවා. එහෙත් සැදැහැවත් පිරිවර සහිත වූ ඒ රාජ පුත්‍රයෝ ඔවුන් සමග ගැටෙන්නට ගියේ නැහැ. නිහඬවම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඇතුළු සංඝ පිරිසට සත්කාර කොට, අවසානයේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරටු කොට පිය රජු සමීපයට නැවත ගියා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේත් එහි වැඩ පසුව පිරිනිවන් පානු ලැබුවා. රාජ පුත්‍රයෝ ද, ජනපදයෙහි නියුක්ත පුරුෂයෝ ද, භාණ්ඩාගාරික ද, පිළිවෙලින් කළුරිය කොට පිරිස සමග දෙව්ලොව උපන්නා . සැදැහැසිත් නැති (දන්කෑ) ජනයෝ නිරයෙහි උපන්නා. මෙසේ දෙපිරිස ස්වර්ගයෙන් ස්වර්ගයෙහි, නිරයෙන් නිරයෙහි උපදිමින් දෙයානූ කපක් ඉක්මවූවා
ඉන්පස්සේ මේ මහා භද්‍ර කල්පයෙහි කාශ්‍යප බුදුන් දවස ඒ ශ්‍රද්ධා නැති දන්කෑ පිරිස ප්‍රේතයන්ව ප්‍රේත අපායේ ඉපදුන. කෑමට බීමට දෙයක් නැහැ. පිපාසයට වතුර නැහැ. පිරිසිදුවිමට වැව් පොකුණු දකින්නට නැහැ. මෙලෙස ඒ ප්‍රේත ගමම අනේක අප්‍රමාණ විස්තර කල නොහැකි ලෙස දුක් වින්දා. ඒ කාලයේ මිනිස්සු තම තමන්ගේ ඤාති ප්‍රේතයන්ට හිත වැඩ පිණිස දන් දී, “ඉදං නො ඤාතීනං හොතුති” යනුවෙන් පින් අනුමෝදන් කළා. ඒ ඤාති ප්‍රේතයනුත් ඒ පින් අනුමෝදන් වී විවධ සම්පත් ලැබුවා. ඒ කාලයේ මේ ප්‍රේතයෝ ද එය දැක කාශ්‍යප සම්බුදුන් වෙත පැමිණ ස්වාමීනි! කෙලෙස අපිත් මෙබඳු සම්පත් ලබන්නමෝදැයි විචාරන්නට වුණා. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දැන් නොලබයි. මතු කාලයෙහි ගෞතම නමින් සම්බුදුවරයෙක් පහළ වන්නේය. එකල්හි බිම්බිසාර නම් රජෙකු වන්නේය. හෙතෙම මෙයින් දෙයානුකපකට පෙර තොපගේ ඤාතියෙකි. හෙතෙම බුදුනට දන් දී තොපට පින් අනුමෝදන් කරන්නේය. එදා තොපට සම්පත් ලැබෙන්නේ යයි වදාරනු ලැබුවා.. එසේ වදාළ කල්හි ඒ වචනය ප්‍රේතයන්ට හරියටම සෙට දවසෙහි තොප සම්පත් ලබන්නහු යයි කීවාක් මෙන් වුණා.
එයින් පසු එක් බුද්ධාන්තරයක් ඉක්මගිය කල්හි ඉහත කී රජ පුත් තිදෙන පුරුෂයන් දහසක් සමග දෙව්ලොව වැඩ එයින් චුතව මගධ රට බ්‍රාහ්මණ කුලයක ඉපිද පිළිවෙළින් තවුස් පැවිද්දෙන් පැවිදිව ගයා ශීර්ෂයෙහි තුන් බෑ ජටිලයෝ වුණා. ජනපද නියුක්තක පුද්ගලයා බිම්බිසාර රජු වුනා.
භාණ්ඩාගාරික ගෘහපති පුත්‍රයා විශාඛ නම් සිටුවරයා වුණා. ඔහුගේ බිරිඳ ධම්මදින්නා නම් ඔබ හොඳින් දන්නා හඳුනන සිටු දියණිය වූවා. (විශාඛ සිටුවරයා සහ ඇය ගැනත් පසුව කියවන්නට ලැබේවි) සෙසු ජනයා රජ පිරිස වසයෙන් උපන්නා .
දැමුණු ඉඳුරන් ඇති වාසනා සහිත වූ සියලු කෙළෙසුන්ගෙන් මිදුණු රන්වන් වූ බුදු බඳ ඇති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ, ඉන්‍ද්‍රිය දමනයෙන් දැමුණු, සසරින් මිදුණු පුරාණ ජටිලයන් සමග රජගහ නුවරට වැඩම කොට ශක්‍රයා විසින් තුති ගී ගයද්දී, රජගහ නුවරට වැඩ බිම්බිසාර රජුගේ මාළිගයෙහි දී මහදන් පිළිගත්ත. යට කියන ලද (දන්කෑ) ප්‍රේතයෝ දැන් රජු දන් දී අපට පින් පමුණුවනු ඇතැයි සිතා මාලිගය පිරිවරා සිටියා. එහෙත් රජ්ජුරුවෝ දන් දී අවසානයේ දැන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කොහේ වැඩ සිටින්නේදැයි. උන්වහන්සේගේ විහාර පහසුව පිණිසම සිත යොමුකළ මිසක් . කිසිවෙකුටත් පින් අනුමෝදන් කිරීමට අමතක කළා. කල්ප ගණනක් බලා සිටි ඒ ප්‍රේතයෝ එසේ ඒ දන් දීමෙන් කිසිදු පිනක් නොලැබුවා. ඒ ප්‍රේතයෝ සිඳුණු ආශා ඇතිව රාත්‍රි කාලයේ රජ මාලිගය වටකොට ඉතා බියකරු ලෙස ශබ්ද නගමින් හඩන්නට වැලපෙන්න්නට පටන් ගත්තා.
එම ශබ්ද ඇසුණේ බිම්බිසාර රජතුමාට විතරක් වෙන්නට් ඇති. එතුමා භයට ද, සන්ත්‍රාසයට ද සංවේගයට ද පැමිණ රැය පහන් වූ කල්හිම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතට ගොස් වහන්ස මම මෙබඳු වූ බියකරු ශබ්ද ඇසුවෙමි. මට කුමක් වන්නේද? යනුවෙන් කියා සිටියා. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ “මහරජ බිය නොවෙව තොපට මෙයින් කිසි නපුරෙක් නැත. තොපට යහපතක් වන්නේය. ඔබගේ පුරාණ ඤාතීහු ප්‍රේත ලෝකයෙහි උපන්නෝ වෙති. ඒ ප්‍රේතයෝ එක් බුද්ධාන්තරයක් මුළුල්ලෙහි ඔබවම පතමින් ආහ. ඔව්හු ඔබ බුදුන්ට දන් දී අපට පින් දෙන්නේය’යි සිතමින් හැසිරුණෝය. එහෙත් තොප විසින් ඊයේ දන් දී පින් නුදුන් බැවින් සුන් වූ බලාපොරොත්තු ඇතිව එබඳු වූ භයානක ශබ්ද කළෝ යයි වදාරනු ලැබුවා. එවිට රජතුමා කිමෙක් ද ස්වාමීනි දැන් කල යුත්තේ? අද එවැනිම පින්කමක් කොට ඔවුනට පින් දුනහොත් ඔවුන් සම්පත් ලබාවිදැයි විචාරනු ලැබුවා. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ එසේය මහරජ! යැයි පවසා සිටියා. එසේනම් ස්වාමීනි! භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අද දවසේ මගේ දානය ඉවසාවා, අද මම ඒ ප්‍රේතයන්ට පින් දෙමැයි යටත්ව කියා සිටියා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේත් නිශ්ශබ්දභාවයෙන් එය ඉවසා වදාරනු ලැබුවා.
රජු මාළිගාවට ගොස් මහා දන් පිළියෙළ කරවා බුදුන් වහන්සේට දන්වනු ලැබුවා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේත් භික්ෂු සඞ්ඝයා සමග නැවතත් රජගෙදරට වැඩමවා පණවන ලද අසුනෙහි වැඩ සිටියා. . ඒ ප්‍රේතයෝ ද “අද අපි සැප ලබන්නෙමු යයි සිතා ගොස් බිත්ති ප්‍රාකාර ආදියෙන් පිටත උන්නා. ඒ වෙලාවේ බුදුරජාණන් වහන්සේ මහත් වූ ආශ්චර්යයක් කරනු ලැබුවා. එනම් ඒ ප්‍රේතයින් සියල්ලන්ම, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් රජුට පෙනෙන්නට සැලැස්වීම. රජු දානය සඳහා පැන් පිළිගන්වමින් “මාගේ ඤාති ප්‍රේතයින්ට මේ පින ලැබේවා”යි පවසා සිටියා. එකෙණෙහිම ප්‍රේතයින්ට නෙළුම් උපුල් ආදියෙන් ගැවසී ගත් සිසිල් සෙවණ ඇති පොකුණු පහළවූනා. ඒ ප්‍රේතයෝ ඒ පොකුණුවලට බැස දිය නා වතුර බී කල්ප ගණනක් තිබූ සිරුරු දාහය වළක්වා රන්වන් ශරීර ඇත්තෝ වුනා. ඉන්පස්සේ රජතෙම කැඳ බත් කැවිලි පෙවිලි පිරිනමා එහි පින් ඔවුනට අනුමෝදන් කරනු ලැබුවා. එකෙණෙහිම ඔවුනට දිව්‍යමය වූ කැඳ බත් කැවිලි පෙවිලි පහල වුනා. ඔහු ඒවා භුක්තිවිඳ පිණ වූ ඉඳුරන් ඇත්තෝ වුණා. අනතුරුව රෙදි පිළි හා සෙනසුන් පුදා ඒ පින් නැවතත් ඔවුනට අනුමෝදන් කළා. ඒ මොහොතේම ඔවුන්ට දිව්‍ය වස්ත්‍ර ප්‍රාසාද පසතුරුණු. සෙනසුන් ආදී විසිතුරු දේවල් පහළවූණා එවිට ඔවුන් ලත් මේ සියළු සම්පත් රජුට ප්‍රකට වේවායි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අධිෂ්ඨාන කරනු ලැබුවා. . රජු එය දැක ඉතා සතුටු සිත් ඇත්තේ වුනා. ඉන්පසුව භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දන් වළදා පවාරණය කොට බිම්බිසාර රජුට අනුමෝදනා කරමින් මෙම තිරෝකුඩ්ඩ ප්‍රේත වස්තුව මෙලෙස වදාරනු ලැබුවා.
උපකාර වූ මුලාශ්‍ර
සුත්ත අට‍්ඨකථා . තිරොකුඩ‍්ඩසුත‍්තවණ‍්ණනා ඛුද‍්දකනිකායො අට‍්ඨකථාඛුද‍්දකපාඨ-අට‍්ඨකථා
සුත්ත අට‍්ඨකථා තිරොකුට‍්ටපෙතවත්‍ථුවණ‍්ණනා ඛුද‍්දකනිකායො අට‍්ඨකථාපෙතවත්‍ථු-අට‍්ඨකථා1. උරගවග