Ape Budu Hamuduruwo 300

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 300 (සන්තිකේ නිධානය)

 

ප්‍රථම රහතුන් එකොළොස් දෙන අතරට පැමිණි විමල, සුබාහු, පුණ්ණජි, ගවම්පති සිටු කුමාරවරු

ආයුෂ්මත් යසතෙරුන් වහන්සේට සිටි යහළුවන් අතරින් සුවිශේෂී එකම පවුලේ උපන් හොදම යහළුවෝ සතර දෙනෙක් සිටියා. එනම් බරණැස් නුවර සිටුඅනුසිටුකුලයන්ගේ පුත්‍ර වූ විමල, සුබාහු, පුණ්ණජි, ගවම්පති, යන සතර දෙනායි. ඔවුනට “යසකුලපුත්‍රයා ඉසකේ රවුල් බැහැර කරවා කසාවත් හැඳ ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිදි වූයේ යැ” යි අසන්නට ලැබීමට වැඩිකලක් ගියේ නැහැ. එය ඇසීමෙන් ඔවුනට “යම් සස්නෙක යස තෙමේ පැවිදි වූයේ නම්, ඒ ධර්‍මවිනය (ශාසනය) ලාමක නො වේ. ඒ පැවිද්ද ලාමක නො වේ ය” යි සිතක් පහළ වුණා. ඔහු ආයුෂ්මත් යසතෙරුන් සිටි තැනට සොයාගෙන එදිනම ගියා.. ගොස්, ආයුෂ්මත් යසතෙරුන් වහන්සේ සකසා වැඳ පසෙක සිටිය. ඉන්පසු ආයුෂ්මත් යසමහණතෙමේ ඒ ගිහි යහළුවන් සිවු දෙනා කැඳවා ගෙණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතට වැඩම කළා. ගොස් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සකසා වැඳ පසෙක උන්නා. පසෙක හුන් ආයුෂ්මත් යසමහණ තෙරුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට “ස්වාමීනි, බරණැස් නුවර සිටුඅනුසිටුකුලයන්ගේ පුත්‍ර වු විමල, සුබාහු, පුණ්ණජි, ගවම්පති යන මේ සිවු දෙන මාගේ ගිහිකල්හි යහළුවෝ ය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මොවුන්ට අවවාද කරණ සේක්වා” යි සැළ කර සිටියා. හොද මිත්‍රයෝ නිවනට යන්නෙත් තනියෙන් නොවෙයි. අනිත් යහළුවන්වත් අරගෙනමයි.

යහළුවන් සතරදෙනාට දර්මය දේශණා කිරීම

ඉන්පසු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ තෙරුන්ගේ ඉල්ලීම පරිදී ඔවුන්ටත් පිළිවෙළකථාව වදාරනු ලැබුවා. එනම් දානකථා, ශීලකථා, ස්වර්‍ගකථා, කාමයන් දුක්සහිත බව, ලාමක බව, කෙලෙසීමට හේතු වනබ,ව හා නෙක්ඛම්මයෙහි අනුසස් ද දේශණා කරනු ලැබුවා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඔවුන් සත්‍යයාවබෝධයට සුදුසු සිත් ඇතියවුන් කොට, මොළොක් සිත් ඇතියවුන් කොට, නීවරණයන්ගෙන් තොර වූ සිත් ඇතියවුන් කොට, ඔද වැඩි සිත් ඇතියවුන් කොට පහන් සිත් ඇතියවුන් කොට, එය දත් කල්හි බුදුවරයන්ගේ තමා ම උසස් වූ ධර්‍මදේශනාව වූ දුඃඛසත්‍යය සමුදයසත්‍යය නිරෝධසත්‍යය මාර්‍ගසත්‍යය යන චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍යය දේශණා කරනු ලැබුවා.

යහළුවන් සොතාපත්ති ඵලයට පැමිණීම

එවිට පහ වූ කිලුටු ඇති පිරිසිදු වස්ත්‍රයක් හොඳින් සායම් අල්ලාගන්නේ යම් සේ ද, එසේ ම ඔවුන්ට ඒ ආසනයෙහි දී ම ‘යම් කිසිවක් හටගැණීම ස්වභාවය කොට ඇත්තේ ද, ඒ සියල්ල නිරුද්ධ වීම ස්වභාව කොට ඇතැ” යි යන පහ වූ රාගාදිරජස් ඇති පහ වූ කෙලෙස්මල ඇති සෝතාපත්තිමග්ග ඤාණය පහළ වුණා. ඉන්පසු ඔවුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට “ස්වාමීනි, අපි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද ලබන්නෙමු. උපසම්පදාව ලබන්නෙමු” යි කියා සිටියා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ “මහණෙනි, එවු. ධර්‍මය මොනවට දෙසන ලද්දේ ය. මනා කොට දුක් කෙළවර කිරීම පිණිස බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යයෙහි හැසිරෙවු” යි වදාරනු ලැබුවා.

රහතුන් එකොලොස්නමක් ලොව පහල වීම.

ඒ වචනය ම ඒ ආයුෂ්මත්වරුන්ට උපසම්පදාවක් වුණා. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ භික්‍ෂූන්ට දැහැමි කතාවෙන් අවවාද කරනු ලැබුවා. අනුශාසනා කරනු ලැබුවා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් දැහැමි කතාවෙන් අවවාද කරණු ලැබූ අනුශාසනා කරණු ලැබූ ඒ භික්‍ෂූන්ගේ චිත්තයෝ තෘෂ්ණා දෘෂ්ටිවශයෙන් නො ගෙණ ආශ්‍රවයන් කෙරෙන් මිදී ගියා. එලෙස රහත්හු එකොළොස් දෙනෙක් මෙලොවට බිහිවුණා.

ආයුෂ්මත් යසතෙරුන් වහන්සේගේ ගිහි කල්හි යහළුවන් වූ බරණැස් නුවර සිටුඅනුසිටුකුලයන්ගේ පුත්‍ර වූ විමල සුබාහු පුණ්ණජි ගවම්පති යන සතර දෙනාට “යසකුලපුත්‍රයා ඉසකේ රවුල් බැහැර කරවා කසාවත් හැඳ ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිදි වූයේ යැ” යි අසන්නට ලැබුනා. එය ඇසීමෙන් ඔවුනට “යම් සස්නෙක යස තෙමේ පැවිදි වූයේ නම්, ඒ ධර්‍මවිනය (ශාසනය) ලාමක නො වේ. ඒ පැවිද්ද ලාමක නො වේ ය” යි සිතක් පහළ වුණා. ඔහු ආයුෂ්මත් යසතෙරුන් සිටි තැනට සොයාගෙන එදිනම ගියා.. ගොස්, ආයුෂ්මත් යසතෙරුන් වහන්සේ සකසා වැඳ පසෙක සිටිය. ඉන්පසු ආයුෂ්මත් යසමහණතෙමේ ඒ ගිහි යහළුවන් සිවු දෙනා කැඳවා ගෙණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතට වැඩම කළා. ගොස් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සකසා වැඳ පසෙක උන්නා.. පසෙක හුන් ආයුෂ්මත් යසමහණ තෙරුන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට “ස්වාමීනි, බරණැස් නුවර සිටුඅනුසිටුකුලයන්ගේ පුත්‍ර වු විමල, සුබාහු, පුණ්ණජි, ගවම්පති යන මේ සිවු දෙන මාගේ ගිහිකල්හි යහළුවෝ ය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මොවුන්ට අවවාද කරණ සේක්වා” යි සැළ කර සිටියා.

උපකාරක ග්‍රන්ථ

මහාක‍්ඛන්‍ධකං/ චතුගිහීසහායපබ‍්බජ‍්ජා

Ape Budu Hamuduruwo 299

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 299 (සන්තිකේ නිධානය)

 

අප සාසනයෙහි ප්‍රථම තේවාචික උපාසිකාව – සුජාතාව

බරණැස සිටුවරයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ වැඩම කිරීමට සහ දානයට අවශ්‍ය සියලු කටයුතු සම්පාදනය කරමින් සිටියේ. ඒ සමගම සසරේ පාරමී පුරා පැමිණි තවත් තැනැත්තියක් ඒ සදහා සුදානම් වෙමින් සිටිය. ඒ තමයි ඔබ හොඳින් දන්නා සුජාතාව. බරණැස් සිටුවරයාගේ පුණ්‍යවන්ත භාර්යාව. එමෙන්ම යසකුල පුත්‍රයාගේ ආදරණිය මව. ඒ එක්කම යසකුල පුත්‍රයාගේ එකල භාර්යාවත් ඒ අතර සිටියා. මෙයින් සුවිශේෂී චරිතය වුනේ විශාකාවයි. ඇය පියුමතුරා බුදුන්ගේ දවස සිට ප්‍රථමයෙන්ම බුදුන් සරණ ගිය උපාසිකාවන් අතරෙන් අග්‍රස්ථානය පතා පැමිණි යුවතිය. කල්ප ලක්ෂයක් දෙව් මිනිසුන් අතර සැරිසරමින් පැමිණි එතුමිය ඒ සඳහාම උරුවේලාවෙහි සෙනානි ගමෙහි සෙනානි සිටුවරයාගේ මාලිගයෙහි උපත ලැබුවා. ඒ එක්කම ඇයගේ ප්‍රාර්ථනය පරිදි බුද්ධත්වයට පෙර වළදනු ලබන කිරිපිඩු දානයද පුජා කිරීමට භාග්‍යවන්ත වුණා . ඇය එම පුජාව කරනු ලැබුවේ යසකුල පුතුන්ගේ පිළිසිඳ ගැනීම වෙනුවෙන්. මේ සම්බන්ධව සුජාතාවගේ දනය යනුවෙන් මීට කලකට පෙර ලියූ ලිපි පෙළෙහි සම්පුර්ණ විස්තරයක් සඳහන් වෙනවා. එහිදී කිරිබත සැකසීම සඳහා වැල්මී වනයක කිරි එළදෙනුන් දහසක් පෝෂණය කිරීමෙහි සිට කිරිපිඩු පුජා කිරීම දක්වා ඔබ නොදන්නා බොහෝ කරුණු ලියා තිබෙනවා. (අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ (අවිදුරේ නිධානය) 194) එම කොටස් කියවන්න.

අන් හැම පිණ්ඩපාත දානයන්ට වඩා ඉමහත් ඵල ඇති, වඩා ඉමහත් අනුසස් ඇති, හැම අයුරින් සම පල වූ සමවිපාක වූ මේ පිණ්ඩපාත දෙකක් තිබෙනවා. එනම් යම් පිණ්ඩපාතයක් වළඳා තථාගතයෝ අනුත්තර සම්‍යක් සම්බෝධියට පැමිණෙත් ද, යම් පිණ්ඩපාතයක් වළඳා තථාගතයෝ නිරුපාදිශේෂ නිර්‍වාණධාතුයෙන් පිරිනිවෙත් ද, මේ අන් හැම පිණ්ඩපාතයනට වඩා ඉතා ඉමහත් පල ඇති ඉතා මහත් විපාක ඇති හැම ලෙසින් ම සම ඵල ඇති, සම අනුසස් ඇති පිණ්ඩපාත දෙක යි.

බුදුරජාණන් වහන්සේ බුදුවීමට පෙර වළදනු ලැබූ අවසාන දානය පිළිගන්වනු ලැබුවේ සුජාතාව විසිනි. එවිට බෝසතාණන් වහන්සේ රාග ද්වේෂ මෝහ සහිත පෘතජන පුද්ගලයෙකි. බුදුවීමෙන් පසු පරිනිර්වාණයට පෙර වළදනු ලැබූ අවසාන දානය පිළිගන්වනු ලැබුවේ චුන්‍ද සිටුවරයා විසිනි. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ චතුරාර්‍ය සත්‍ය තමන් විසින්ම අවබෝධ කොටගෙන රාග, ද්වේශ, මෝහ, යලි කිසිදින පැන නොනගින සේ මුළුමනින්ම දුරු කෙරූ සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත් වූ බුදුවරයෙකි. මෙහි ආනිසංස අනුව බලන කල ආකාර තුනකින් මෙහි සමානකම් ඇති බව අට්ඨ කතාවෙහි සඳහන්. එය මිට පෙර නොලීව නිසා මෙහි සටහන් කිරීම හොඳ යැයි සිතුවා.

1.පරිනිර්වාණ සමතාවය 2.සමාපත්ති සමතාවය හා 3.අනුස්සරණ සමතාවය යනුවෙන් මෙහි සමානතා අනුව තුන් ආකාරයකට විස්තර වෙනවා.

1.පරිනිර්වාණ සමතාවය භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සුජාතාව විසින් දෙනලද පිණ්ඩපාතය වළඳා සවුපාදිසෙස නිර්වාණ ධාතුවෙන් පිරිනිවනු ලැබුවා. චුන්‍ද විසින් දෙන ලද දානය වළඳා අනුපාදිසෙස නිර්වාණධාතුවෙන් පිරිනිවනු ලැබුවා. මෙසේ පිරිනිවන්පෑමේ සමතාවය නිසාද මෙම දාන දෙකෙහි සමානඵල ඇති බව සඳහන්.

2.සමාපත්ති සමතාවය

බුදුවන දවසේද කෝටිවිසිහතර ලක්‍ෂයක් සංඛ්‍යාත සමාපත්තීන්ට සමවදිනු ලැබුවා. පිරිනිවන්පානා දිනයේද ඒ සියල්ලට නැවතත් සමවදිනු ලැබුවා. මෙසේ සමාපත්ති සමතාවය නිසාද සමානඵල ඇති බව පවසනවා.

3.අනුස්මරණ සමතාවය

පසුව සුජාතාවටද මෙසේ අසන්නට ලැබුණා. ඒ වෘක්‍ෂ දේවතාවෙක් නොවේ. බෝධිසත්ත්වයන් වහන්සේනමක්. උන්වහන්සේ එම දවස ඒ පිණ්ඩපාතය වළඳා උතුම් වූ සම්මා සම්බෝධියට පත්වුණා. උන්වහන්සේට සත් සතියක් යැපෙන්නට එය ප්‍රමාණවත් වුණා. මෙය අසා සිහිපත් කරන්නා වූ ඇයට බලවත් ප්‍රීතියක්, සොම්නසක් ඇතිවුණා. මට මහත් ලාභයක් සිදුවිය. චුන්ද ද මෙසේම සිහිකරනු ලැබුවා. මා විසින් අවසන් පිණ්ඩපාතය දෙන ලදි. මාගේ ධර්ම ශීර්ෂය ගන්නා ලදි. මාගේ පිණ්ඩපාතය වළඳා ශෘස්තෲන් වහන්සේ අනුපාදිසෙස නිර්වාණධාතුවෙන් පිරිනිවන් පෑවේය. එය මට මහත් ලාභයක් විය. සිහිකරන්නාන වූ මට බලවත් සොම්නසක් ඇතිවිය. මෙසේ අනුස්මරණ සමතාවය නිසාද සමානඵල වේයැයි පවසනවා..

ඉතින් මෙලෙස ලොවෙහි ඇති අග්‍රගණ්‍ය දානයකට හිමිකම් කියූ සුජාතාව තවත් එවැනිම සුවිශේෂී දානයකට හිමිකම් කියන අවස්ථාවක් උදා කරගනු ලැබුවා. එනම් අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ බුද්ධත්වයට පැමිණීමෙන් පසු දානයක් පලිගැනීම සඳහා නිවසක් තුලට වඩින ප්‍රථම අවස්ථාව මෙයම වීමයි. බුදුරජාණන් වහන්සේ දම්සක් පැවැත්මෙන් පසු තව දුරටත් එහි රැඳී සිටියේ යසකුල පුත්‍රයා ගේ පුණ්‍යමය මහිමය නිසා ඔහුව පැවිදි කිරීමටම කියලත් කියනවා. ඒ එක්කම සුජාතාව පැතූ මෙම දානයත් තවද එක හේතුවක් විය හැකිය කියා මට හිතෙනවා.

අප මහා කරුනිකයාණන් වහන්සේ යසකුල රහතන් වහන්සේ ඇතුළු පස්වග රහතුන් සමග ශාන්ත ලීලාවෙන් සිටු මාලිගය වෙත වැඩමකලා. උතුම් අයුරින් පිළිගන්වනු ලැබූ ඒ ප්‍රණීත භෝජන වැළඳීමෙන් පසු අප බුදුපියාණන් වහන්සේ ඔවුනටද දර්මය දේශනා කරනු ලැබුවා. සුජතාවද යසකුල රහතන් වහන්සේගේ ගිහි ජිවිතයේ බිරිඳද දර්ම දේශණය අවසානයේ සෝවාන් ඵලයට පත්වුණා. පුතුන් සහ සැමියා දැකීමේ ප්‍රීතියද බුදුන් ඇතුළු පිරිසගේ නික්ලේශ හික්මුණු රුපස්වාභාවයද මේ සදහා බොහෝ උපකාරී වන්නට ඇති කියා මට හිතෙනවා. එතුමියන් දෙදනද එම අවස්ථාවේ බුදුන් දහම් සඟුන් සරණ ගියා. පසුකලෙක අප මහා බුදුපියාණන් වහන්සේ උපාසිකාවන් තනතුරුවල පිහිටුවන අවස්ථාවෙහි මේ උවැසිය පළමුව තිසරණ සරණ ලද අය අතුරෙන් අගතැන්හි තැබුවා. ප්‍රථමයෙන්ම තිසරණ සරණ ගිය (තේවාචික සරණයෙහි පිහිටි) උපාසිකාවන් බවට ඔවුන්ගේ නම් මෙලෙස සාසන ඉතිහාසයෙහි ලියවුනා .

උපකාරක ග්‍රන්ථ

අඞ‍්ගුත‍්තරනිකායො අට‍්ඨකථා/එකකනිපාත-අට‍්ඨකථා/එතදග‍්ගපාළි/සත‍්තමඑතදග‍්ගවග‍්ගො/සුජාතාවත්‍ථු දීඝනිකාය අට‍්ඨකථා/මහාවග‍්ගට‍්ඨකථා/ මහාපරිනිබ‍්බානසුත‍්තවණ‍්ණනා

Ape Budu Hamuduruwo 298

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 298 (සන්තිකේ නිධානය)

 

සාසනයේ සත්වැනි රහත් භික්ෂුව, යසකුල පුත්‍රයා 04

යසකුල පුතු අරහත්වයට පැමිණීම,

සිටුවරයා දැන් දැන් තම පුතු මෙතැනට පැමිණේවි යැයි බලාපොරොත්තුවෙන් සිටියේ මව මාලිගයේ වැළපෙන බව යලි යලිත් සිහියට නැගෙන බැවින්. යසකුල පුත්‍රයා තම පියාණන් හට නොපෙන්වා අතුරුදන් කිරීමෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ කාරනා දෙකක් බලාපොරොත්තු වුනා. එකක් තමයි පියාණන් හට ධර්මය දෙසීම සහ පියා හා සංවාදයෙන් පසුව නැවත යසකුලපුත්‍රයට මාලිගයට යාමට සිතක් පහල නොවීමට අවශ්‍ය පරිසරය සැකසීමට. ඒ උපක්‍රමය අතිශයින්ම සාර්ථක වුනා. පියාහට දෙසනු ලබන දර්මය ශ්‍රවණය කරමින් සිටි යසකුල පුත්‍රයා හට තමා මොහොතකට පෙර අවබෝධකොටගත් ආර්‍ය්‍යභූමිය පිලිබන්ධව තව තවත් ප්‍රඥාව වැඩිදියුණු වෙන්නට පටන් ගත්තා. සිත තුල තාෂ්ණදෘෂ්ටි වශයෙන් අල්ලා ගෙණ සිටි ආශ්‍රවයන් කෙරෙන් සම්පුරණයෙන්ම මිදුන. අප දහම තුල ආශ්‍රව කියා හඳුන්වන්නේ මෙම දීර්ඝ සංසාරය තුල චිත්ත සන්තානය තුල පල්වෙමින්, පැසවමින්, එයටම ලොල් වෙමින් එයින්ම මත් වෙමින් රැගෙන පැමිණි කෙලෙස් ගොන්නටයි. පුද්ගලයාට සසර තුල නැවත නැවත උපතක් ඇති කර දෙන නිමක් නොපෙනෙන මරු කතරක් හා සමාන සංසාරයට ඇද දමන මෙම දර්මතා කාමාශ්‍රව, භවාශ්‍රව, දිට්ඨාශ්‍රව හා අවිද්‍යාශ්‍රව යනුවෙන් සතර වැදෑරුම් වනවා. මෙය ක්ෂයවීම සොතාපත්ති ඵලයෙන් පටන්ගෙන අරහත්වයේදී සම්පුර්ණයන්ම පහව යනවා. එදා ඒ සියලු ආශ්‍රව යසකුල පුත්‍රයා කෙරෙන් දුරුවුනා කියලා බුදු ඇසට පෙනුනා. ඔහු තව දුරටත් පෙර ගිහි කල්හි මෙන් − ගිහි වී – කම්සැප විඳීමට නුසුදුසු ම ය යන බව හැඟී “මම ඒ සෘද්ධිය දැන් හැර ලන්නෙම් නම් යෙහෙකැ” යි සිතා නොපෙනීමට සලස්වා සිටි යසකුල පුත්‍රයාව තම පියාණන් හට පෙනීමට සැලස්වූවා.

යසකුල පුතු පියාණන් හට නැවත දර්ශණය කරවීම.

අනේ ඒ වෙලාවේ තමයි සිටුතුමාට තමා අසලින්ම අසුන්ගෙන සිටි තම පුත්‍රයාව දුටුවේ. දැක, “පුත්‍රය, නුඹගේ මවු තුමිය මහත් වූ ශෝකයෙන් වැළපෙනවා. විලාප දෙනවා. වැඩිවෙලාවක් යන්නට පෙර ළය පැලී මියයාවී. ගෙදර යන්න එන්න.” ආයාචනය කරමින් ඇයද සිටියා.

යසකුලපුත්‍රයා නිහඬවම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත නෙත් යොමුකලා. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සිටුතුමා හට මෙලෙස ප්‍රශ්ණයක් යොමුකළේ ඒ වනවිටත් ඔහු යම් පමණකට දර්මය අවබෝධකොට සේඛ භාවයට පැමිණි සිටි නිසා ඔහුගේ මුවින්ම ඔහුටම පිළිතුරු ලබා දෙන්නට.

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ:

සිටුවරය, යසකුලපුත්‍රයා විසින්, ඔබ විසින් මෙන්, (පළමු කොට) සෙඛඤාණයෙන් ද, සෙඛදස්සනයෙන් ද ආර්‍ය්‍යසත්‍යධර්‍මය දක්නා ලද්දේ ය. දක්නා ලද පරිදි දන්නාලද පරිදි ඒ ආර්‍ය්‍යභූමිය ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා කරන්නා වූ ඒ යසකුලපුත්‍රයාගේ සිත තෘෂ්ණාදෘෂ්ටිවශයෙන් නො ගෙණ ආශ්‍රවයන් කෙරෙන් මිදුනේ ය. ගැහැවිය, එබැවින් යසකුලපුත්‍ර තෙමේ පෙර ගිහිකල මෙන් ගිහිබවට හැරී කම්සැප විඳින්නට දැන් සුදුස්සෙක් වේ දැ?”

සිටුතෙම,

“ස්වාමීනි, සුදුසු නො වේ ම ය.”

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ,

“ගැහැවිය, යසකුලපුත්‍රයා විසින් යට තුන්මග නුවණින් ද යට තුන්මග දැක්මෙන් ද චතුස්සත්‍ය ධර්‍මය, ඔබ විසින් මෙන්, දක්නා ලද්දේ ය. දුටු පරිදි දත් පරිදි ඒ ආර්‍ය්‍යභූමිය ප්‍රත්‍යවෙක්‍ෂා කරන්නා වූ ඔහුගේ සිත තෘෂ්ණාදෘෂ්ටි වශයෙන් නො ගෙණ ආශ්‍රවයන්ගෙන් මිදුනේ ය. ගැහැවිය, යස කුලපුත්‍ර තෙමේ පෙර ගිහිකල මෙන් ගිහි වී කම්සැප විඳින්ට නුසුදුසු ම ය.”

සිටුතෙම,

 “යම් සේ යසකුලපුත්‍රයාගේ සිත උපාදාන රහිත ව ආශ්‍රවයන් ගෙන් මිදුනේ ද, ස්වාමීනී, යසකුලපුත්‍රයාහට එය ලාභයකි. ස්වාමීනි, යස කුලපුත්‍රයා විසින් ඒ මනා සේ ලද්දකි. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පසුමහණ වූ යසකුලපුතු සමග අද මාගේ බත ඉවසන සේක්වා.” භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නිශ්ශබ්දභාවයෙන් එම ඉල්ලීම ඉවසා වදාරනු ලැබුවා.

යසකුල පුතුන් ඒහිභික්ඛු පැවිද්ද සහ ඒහි භික්ඛු උපසම්පදාව ලැබීම

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඔහුගේ ආරාධනය පිළිගත් පසු හුනස්නෙන් නැඟිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට සකසා වැඳ පැදකුණු කොට සිටුවරයා මාලිගය වෙත ඉක්මණින්ම පියනැගුවේ මෑණියන් හට මෙම සුභ පණිවිඩය රැගෙන යාමටත් දානමය කටයුතු සැකසීමටත් යන බලාපොරොත්තු සිත තුල දල්වාගෙන. පියා යනතෙක් බලා සිටි යසකුල පුත්‍රයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පැදකුණු කරමින් මෙලෙස පැවිද්ද ඉල්ලා සිටියා.

යසකුල පුත්‍රයා :

“ස්වාමීනි, මම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතින් පැවිද්ද ලබන්නෙමි. උපසම්පදාව ලබන්නෙමි”

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ :

“මහණ, එව. ධර්‍මය මොනවට දෙසන ලද්දේ ය. මොනවට දුක් කෙළවර කිරීම පිණිස බ්‍රහ්මචර්‍ය්‍යයෙහි හැසිරෙව” යි වදාරනු ලැබුවා. බුදුන්ගේ ඒ වචනය ම ඒ ආයුෂ්මත්හුහට උපසම්පදාව වුවා. එම වදන පිටවීමත්‌ සමග ම කෙස්‌ රවුල්‌ දැගුල්‌ පමණ වි අටපිරිකර දරණ සැට වයස්‌ පිරි තෙරුන්වහන්සේ කෙනෙකු මෙන්‌ පෙනී සිටියා. මෙසේ ලබන්නා වූ පැවිද්දට හා උපසම්පදාවට “ඒහිභික්ඛු පැවිද්ද යයි ද, ඒහි භික්ඛු උපසම්පදාවය” යි ද කියනු ලබනවා. හිසකේ රැවුළු කැපීමක් නැති ව, සිවුරු දීමක් නැතිව, සික පද සමාදන් කරවීමක් නැති ව, සිදු කරන ඒ පැවිද්ද ලොවුතුරා බුදුවරයකුගෙන් මිස අනෙකකුගෙන් නො ලැබිය හැක්කක්. ඉන්පසු

යස තෙරුණුවෝ තමාගේ පිළිවෙත්‌ පිරිම නැවත සිහිකර බලා උදන්‌ අනනසේක්‌ ඒහිභික්‍ෂුභාවයට පෙර අවස්ථාව දක්වමින්‌ මේ ගාථාව පවසනු ලැබුවා.

”’සුවිලිත්තෝ සුවසනො සබ්බාභරණභූසිතො

තිසෙසා චිජ්ජා අජ්‍ඣගමිං කතං බුදධස්ස සාසනං”.

එහි “සුවිලිත්තෝ” යනු සුන්දරවූ කොකුම්‌ සඳුන්‌ ආලේප කරගැනීමෙන්‌ සුවඳ වත්‌ වූ ශරීරාවයව ඇති වූයෙමි යන්නයි. “සුවසනො” යනු ඉතා යහපත්‌ මහාර්ඝ වූ කසී සළු හදින පොරවන අයෙක්‌ වීමි. යන්නයි. “සබ්බාභරණභූසිතො” ශීර්ෂා භරණාදී සියලුම ආභරණවලින්‌ අලංකාරවත්‌ වූ යෙමි.

“අජ්‍ඣගමිං” යනු අවබෝධ කරගත්තෙමි. ත්‍රිවිද්‍යාව ලැබූවෙමි.

ඒත් සමගම ලොකයෙහි රහතුන් ගණන සත් දෙනෙක් වුණා.

යසකුලපුත්‍ර‍යාගේ පැවිද්ද මෙසේ කියා අවසන්.

Ape Budu Hamuduruwo 297

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 297 (සන්තිකේ නිධානය)

 

යසකුල පුත්‍රයා 03

අප බුද්ධ සාසනයේ පළමු තෙවාචික උපාසක (තිසරණය සරණ ගිය) වූ යසකුල පුත්‍රයාගේ පියා (බරණැස සිටු)

මේ සියල්ල මෙසේ සිදුවෙද්දී මිහිතලයට තවත් දිනකට හිරු උදාවෙමින් තිබුනේ. යසකුලපුත්‍රයාගේ මවුතුමිය ඔහු නිදා සිටි මාලිගයට හිමිදිරියේම දුවගෙන පැමිණියේ ඔහු එහි නොමැති බවට සේවකයන්ගෙන් ලැබුණු පණිවිඩයකින් වෙන්න ඇති. ඇය මාලිගය පුරා විපරම් කොට බැලුවත් ඔහු ගේ සේයාවක්වත් එහි දකින්නට තිබුනේ නැති නිසා හඬා වැළපෙමින් සිටුවරයා වෙත දිව ගියා. දිව ගොස්, සිටුවරයාට “අනේ ඔබගේ පුත් වූ යසතෙමේ නො දක්නා ලැබේ” යයි හඬමින් පවසන්නට වුනා. මහත් බිය වූ සිටුතුමා වහාම අසුනින් නැගී සිටියා. නැඟී සිටි ඔහු ඒ මොහොතේම දූතයන් සිවුදිගට යැවීමට කටයුතු කරනු ලැබුවා. මොහොතක් කල්පනාකාරීව සිටි ඔහු තව දුරටත් මාලිගයේ හිඳුනු නොහැකිව එළියට බැස “පුතු කෙසේ හෝ සොයාගෙන මිස මාලිගයට නොපැමිණෙන්නෙමි” යන සිතෙන් අසුනෙන් නැගී සිටියේ මවගේ වැළපීම තව දුරටත් අසා සිටිනු නොහැකිව. ඔහු බුදුන් වැඩ සිටි ඉසිපතන නම් වූ මෘගදාය දෙසට පියමන්නේ ඉබේටම වගේ. එයත් දෙවිවරුන්ගේ අනුභාවයෙන් වුන දෙයක්ද කියා කියන්නට දන්නේ නැහැ. තවමත් හිමිදිරිය නිසා කුමරා ගිය මග වූ සුවර්‍ණපාදුකාවන්ගේ අඩි තවමත් මැකී තිබුනේ නැහැ. අනික එය රනින් කරනු ලැබූ සුවිශේෂී මිරිවැඩි යුවලක්. එවැනි පා සටහනක් දඹදිව තව වෙන කෙනෙකුට තිබිය හැක්කක් නොවේ. ඔහු ඒ දැක, එය අනු ව යන්නට වුනා.

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දුරසිටම තම වෙතට පියමනින්න වූ සිටුවරයාව දුටුවා. දැක්මෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට “මෙහි එන සිටුවරයා හට මෙහි අසුන්ගෙන සිටින යසකුලපුත්‍රයා යම් සේ නො දක්නේ ද, මම එබඳු වූ සෘද්ධියක් කරන්නෙම් නම් යෙහෙකැ” යි සිතක් පහල වුනා. ඉන්පසු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ එබඳු වූ සෘද්ධියක් කරනු ලැබුවා. ඒ සමගම යසකුල පුත්‍රයාව නොපෙනී ගියා.

සිටුවරයා ද භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පියමැන්නා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත පැමිණි ඔහු “ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස මගේ යසකුලපුතු දුටු සේක් ද?” අසා සිටියා. එවිට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සිටුවරය එසේනම් මෙහි අසුන්ගන්න. එවිට ඔබට ඔබගේ පුත්‍රයාව තව මොහොතකින් දකින්නට ලැබේවි.

එයින් ඔද වැඩීගිය සිටුවරයා “මම මෙහි ම සිටින්නෙමි. මෙහි ම සිට යසකුලපුතු ද දකින්නෙමි” යි සතුටු ව ඔද වැඩි සිත් ඇතිව, භාග්‍යවතුන් සකසා වැඳ පසෙක සිටියා. සිටුවරයාහට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඔහුටද පුතුට මෙන්ම පිළිවෙළකථාවවදාරණු ලැබුවා.

“ස්වාමීනි, ඉතා යහපත් ය. ස්වාමීනි, ඉතා යහපත් ය. ස්වාමීනි, යටිකුරු කරණලද්දක් යම් සේ උඩුකුරු කරන්නේ ද, වසන ලද්දක් යම් සේ විවෘත කරන්නේ ද, මං මුළා වූවකුට යම් සේ මග කියන්නේ ද, ‘ඇස් ඇත්තෝ රූප දකින්නාහු යැ’ යි අඳුරෙහි තෙල්පහනක් දරන්නේ ද, එපරිද්දෙන් ම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් ක්‍රමයෙන් ධර්‍මය ප්‍රකාශ කරණ ලද්දේ ය. ස්වාමීනි, ඒ මම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ද නවලෝකෝත්තරධර්‍මය ද අෂ්ටාර්‍ය්‍ය පුද්ගලභික්‍ෂුසඞ්ඝයා ද සරණ කොට යමි. යනුවෙන් වන්දනා කරමින් පවසා සිටියා. ඉන්පස්සේ භාග්‍යවතුන් වහන්ස අද පටන් දිවිහිමියෙන් සරණ ගියා වූ මා උපාසකයකු කොට දරණ සේක්වා”යි ඉල්ලා සිටියා. එලෙස යසකුලපුත්‍රයන්ගේ පියාණන් ලොකයෙහි පළමු තෙවාචික උපාසක බවට පත්වුනා.

Ape Budu Hamuduruwo 296

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 296 (සන්තිකේ නිධානය)

 

මහත් වූ දානයෙහි පිනෙන් කල්ප එක්දහස්‌ අටසියයක්‌ දෙව්ලොව සැරිසැරූ යසකුල පුත්‍රයා 02

යසකුල පුත්‍රයාගේ මාලිගා තුන සහ අන්තපුරය

මෙලෙස එම පින්කමේ චිපාක වශයෙන්‌ දෙව්‌ මිනිස්‌ දෙගතියේ සැරිසැරූ හෙතෙම සිද්ධත්​ව භාග්‍යවතුන්‌ වහන්සේගේ කාලයේ දි සිටුපුතෙක්‌ ව මහ බෝ මැඬට සත්විධ රත්නයන්ගෙන්‌ පූජා කරනු ලැබුවා. මෙසේ කාම සුගතීන්‌ හි ම සැරි සරමින්‌ අවුත්‌ අපගේ භාග්‍යවතුන්‌ වහන්සේගේ කාලයේ දී මහත්‌ සම්පත්‌ ඇනි සිටුවරයෙකුට දාව බරණැස්‌ නුවර දී ඉපිද යස නමින්‌ ප්‍රකට වුණා. ඔහු අතිශයින්‌ සියුමැලියි. ඔහුටත් සිදුහත් කුමාරයාණන්ට වගේම ඔහුට ප්‍රාසාදයෝ තුණක් හිමිවුණා. එක් ප්‍රාසාදයෙක් හෙමන්ත ඍතුවට සුදුසු පරිදින්ද, එක් ප්‍රාසාදෙයක් ග්‍රීෂ්ම ඍතුවට සුදුසු පරිදින්ද, එක් ප්‍රාසාදයෙක් වර්‍ෂාසෘතුවට සුදුසු පරිදින්ද, නිමකොට තිබුණා. මේ වනවිටත් වස්සාන කාලය පැමිණ තිබුනා. විශේෂයෙන්ම වැසිකලට සුදුසු පහයෙහි වැසි සාරමසයෙහිම ස්ත්‍රීන් විසින්ම වාදනය කළ තුර්‍ය්‍යයන් ගෙන් සන්තර්පණය වෙමින් හැම ලෙසින් ඉඳුරන් පිණවමින් විනෝදවෙමින් කාමභෝගී දිවියක් ගතකරන ඔහු යටපහයට නිකමටවත් බැස්සේ නැහැ කියනවා.

මාළිගාව අත්හැරදමා පිටවීම.

එදත් එවැනිම තවත් දිනයක්. පස්කම්ගුණයෙන් මොනවට සෑහීමට පැමිණි හැම ලෙසින් ඉඳුරන් පිණවන යස කුලපුත්‍රයාහට එදා හැමට පළමුව නින්ද ගියා. ඒ නිසාම සිද්ධාර්ථ කුමරා අභිනික්මන කල දිනයේ මෙන්ම සියලු කරුණු සැකසෙමින් තිබුනේ ඔහුවත් මෙම කාම උගුලෙන් නෙරපා දැමීමට. ඔහු නින්දට වැටි නිසාම පිරිවර ජනයාහට ද නින්ද ගිහින්. එහෙත් මුළු රෑ පුරාවටම තෙල් පහන් දැල්වී තිබුනේ.

හදිසියේම යසකුලපුත්‍රයා හට තිගැස්සී ඇහැරුණා. එවිට තමන් අවට නිදන සිය පිරිවර දුටුවා.එක් ස්ත්‍රියකගේ කිසිල්ලෙහි වීණාව. එක් ස්ත්‍රියකගේ බෙල්ලේ මිහිඟුබෙරය. එක් ස්ත්‍රියකගේ කිසිල්ලෙහි පණාබෙරය. තව කෙනෙකු අවුල් වූ කෙස් ඇතිවද, තව කෙනෙකු කුණු කෙළ වැහෙමින්ද, තව කෙනෙකු හීනෙන් දොඩවමින්ද යන ආකාරයෙන් මොහොතකට කලින් සුරගලියන් මෙන් දිස්වූ නළගණන් අමු සොහොනක නරක වූ මළ මිනි මෙන් වෙලා. හරිම පුදුමයි. ඒ දර්ශණ දුටුවිටම ඔහුට සිහිය එළඹුණා. සසර කළකිරීමෙහි සිත පිහිටිය. ඒ සියල්ල හිමිකර දෙන්න ඇත්තේ සංසාරේ සුමේධ බුදුන් හමුවේ කල ප්‍රාර්ථනා වෙන්නට ඇති.

එවිටම ඔහු උදාන වාක්‍යයක් පහල කළා. “භවත්නි, ඒකාන්තයෙන් තෘෂ්ණාදි ක්ලෙශයන් විසින් පීඩා කරණ ලද්දේ ය. භවත්නි, තෘෂ්ණාදික්ලෙශයන් විසින්. දැඩි කොට ගන්නා ලද්දේ ය”

දෙවියන් විසින් මාලිගයේ සහ නුවර ප්‍රධාන දොරටු විවර කොටදීම.

ඉන්පසු යසකුලපුත්‍රයා මහත් වූ කුසල ශක්තියෙන්ම හිමි වූ රන්මිරිවැඩිසඟළ පය ලා නිවෙස්දොරට පැමිණිය. මේ සියල්ලම ඉවසිල්ලෙන් දෙවිවරු බලාසිටියා. දෙවියෝ “යසකුලපුත්‍රයාහට ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිද්දට කිසිවෙක් අන්තරාය ‍නො කෙරේවා” යි ප්‍රාර්ථනය කරමින් විශේෂ දොරක් මවා දුන්නේ දොරටුපාලකයනට නොපෙනී මාලිගාවෙන් පිටවීමට. ඔහු මාලිගයෙන් පිටවී නුවර දොරටුව වෙත පැමිණියා. යසකුලපුත්‍රයාහට ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිද්දට කිසිවෙක් අන්තරාය නො කෙරේවා” යි දෙයැයි ආශීර්වාද කරමින් නැවතත් දෙවිවරුන් විසින් නුවර ප්‍රධාන දොරටුවත් විවර කොට දුන්නේ කිසිවෙකුට නොපෙනෙන්නට, බුදුරජාණන් වහන්සේ ව මුණගැසීමට යන ගමනට බාධාවක් ඇති නොවීමට. .

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුණගැසීම

යසකුලපුත්‍රතෙමේ ඉසිපතනය වූ මිගදාය දෙසට සෙමින් සෙමින් පියමැන්නේ මෙම සසර දුකින් මිදෙන්නට ක්‍රමයක් සොයන්නට වෙන්න ඇති. එකල්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අලුයම්වේලෙහි නැඟී සිට එළිමහනෙහි සක්මන් කරමින් ඔහුගේ පැමිණීම බලාපොරොත්තුවෙන් සිටියා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ එන්නා වූ යසකුලපුත්‍රයා දුර දී ම දුටුවා. දැක, සක්මනින් ඉවත් වී පැණවූ අසුනෙහි වැඩ සිටියා. එකල්හි යසකුලපුත්‍රයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට නුදුරු තැනක සිට “භවත්නි, ඒකාන්තයෙන් තෘෂ්ණාදික්ලෙශයන් විසින් පීඩා කරණ ලද්දේ ය. තෘෂණාදික්ලෙශයන් විසින් දැඩි කොට ගන්නා ලද්දේ ය” යි නැවතත් උදම් ඇනීමට වුණා.

එය අසාසිටි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යසකුලපුත්‍රයාහට “යසය, මෙහි තෘෂ්ණාදික්ලෙශයන් විසින් පීඩා නො කරණ ලද්දේ ය. තෘෂ්ණාදි ක්ලෙශයන් විසින් දැඩි කොට නො ගන්නා ලද්දේ ය. යසය, එව. හිඳුව, තට දහම් දෙසන්නෙමි” යි වදාරනු ලැබුවා. එය කන වැටුණු යසකුල පුත්‍රයාට පුදුම සතුටක් ඇති වුනේ. ඒ “මේ පීඩා නො කරණ ලද්දේ, මේ දැඩි කොට නො ගන්නා ලද්දේ” යන වචන අහලා. ඔහු කොතරම් සතුටු වුනාද ඔද වැඩුනාද කිවතොත් පැළඳ පැමිණි රත්රන් මිරිවැඩිසඟළ එතැනම ගලවා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඳ එකත් පසෙක හසුන් ගනු ලැබුවා. පසෙක හුන්නා වූ යසකුලපුත්‍රයාහට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිළිවෙළකථාවවවදාරනු ලැබුවා. . එනම්:– දානකථාව, සීලකථාව, ස්වර්‍ගකථාව, කාමයන්ගේ දොෂය, ලාමකභාවය, කෙලෙසීමට හෙතු වන ගිහිගෙන් නික්මීමෙහි අනුසස් යනාදී කරුණු දේශණා කරනු ලැබුවා.

යසකුලපුත්‍රයා සොවන්භාවයට පත්වීම.

 භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙලෙස ක්‍රමක්‍රමයෙන් ධර්ම දේශණා කරමින් යන අතර තුර යසකුලපුත්‍රයා කාමච්ඡන්දය පහ වීමෙන් යොග්‍ය වූ සිත් ඇත්තෙකැ යි ද, ව්‍යාපාදය දුරු වීමෙන් මොළොක් වූ සිත් ඇත්තෙකැ යි ද, උද්ධච්චකුක්කුච්චය දුරු වීමෙන් නො විසිරුණු සිත් ඇත්තෙකැ යි ද ථීනමිද්ධය පහ වීමෙන් නො හැකුළුනු සිත් ඇත්තෙකැ යි ද විචිකිච්ඡාව දුරු වීමෙන් නිසැක සිත් ඇත්තෙකැ යි ද දිවැසින් දුටුවා. එකල්හි බුදුවරයන්ගේ තමා ම උසස්බවට පැමිණි යම් ධර්‍මදේශනාවක් වේ ද, දුඃඛසත්‍යය සමුදයසත්‍යය නිරොධසත්‍යය මාර්‍ගසත්‍යය යන ඒ වතුරාර්‍ය්‍යසත්‍යය ඔහුට දේශනා කරනු ලැබුවා. පහ වූ කිලුටු ඇති පිරිසුදු වස්ත්‍ර‍යක් මනා සේ සායම් ගන්නේ යම් සේ ද, එපරිද්දෙන් යසකුලපුත්‍රයාහට ඒ අසුනෙහි දී ම “හටගැණීම ස්වභාවය කොට ඇති යම්කිසිවක් වේ ද, ඒ සියල්ල නිරුද්ධ වීම ස්වභාවය කොට ඇතැ” යි යන රාගාදිරජස් රහිත වූ පහ වූ කෙලෙස්මල ඇති දහම්ඇස (සොතාපත්තිඤාණය) පහළ වූනා.

උපකාරක ග්‍රන්ථ

මහාවග‍්ගපාළිය /මහාක‍්ඛන්‍ධකං/ යසස‍්ස පබ‍්බජ‍්ජා

ථෙරගාථාපාළි/එකකනිපාතො/වග‍්ගො ද‍්වාදසමො/යසත්‍ථෙරගාථා

Ape Budu Hamuduruwo 295

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 295 (සන්තිකේ නිධානය)

 

මහත් වූ දානයෙහි පිනෙන් කල්ප එක්දහස්‌ අටසියයක්‌ දෙව්ලොව සැරිසැරූ යසකුල පුත්‍රයා 01

නාලක තෙරුන් යලිත් කිසිදා නොඑන ලෙස බුදුරජාණන් වහන්සේගෙන් සමුගෙන නොපෙනී ගියා. සමහර බුද්ධ සාසන වල ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්‍රය දේශණා කර අවසන් වනවිටම ලක්ෂ සංඛ්‍යාත සංඝ පිරිසක් ප්රිවිර ලෙස ඇති වී අවසානයි. ඒත් මේ මොහොත වනවිට අපේ බුදුහාමුදුරුවන් සමග වැඩවසන්නේ පස්වග තවුසන් පමණයි. කල්ප ලක්ෂගණන් පාරමී දම් පුරා පැමිණී බුද්ධත්වයට බුද්ධත්වයට පසු කල යුතු ප්‍රධාන බුද්ධ කෘත්‍යක් තිබෙනවා. ඒ තමයි ලෝකසත්වයාගේ හිත සුව පිණිස දර්ම ප්‍රචාරය කිරීම. සත්‍ය වශයෙන්ම ඒ සියල්ල විශ්වය විසින්ම සැලසුම් කොට ඇති බවක් තමයි පෙනෙන්නට ඇත්තේ.අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ ත් ඒ දිනය එනතෙක් භාවනා යෝගීව වැඩසිටිනවා. අන්න ඒ මොහොත බලගන්වන්න තමයි මේ මොහොතේ යසකුල පුත්‍රයාගේ මනස සැකසෙන්න පටන්ගත්තේ. ඔහු ඒ සඳහාම පැමිණි මහා පුණ්‍යවන්ත සිටු කුමරෙක්. ඔහුගේ අභිනික්මණය ගැන කියන්නට පෙර ඔහුගේ සුවිශේෂ පූර්ව අත්මභාවයක් ගැන දැන සිටියොත් හොඳයි කියලා හිතුනා.

මහා සමුදුර අභියස අහසට පැනනැගුන පෙර යසකුල පුතුන්ගේ මාළිගය;

එතුමන්ද බුදුවරු හමුවෙහි කරන ලද නා නා ප්‍රර්ථනා ඇතිව ඒ ඒ භවයන්හි දී සැරිසරමින් සසරින්‌ මිදීම සඳහා පින්‌ රැස්කරමින්‌ පැමිණ සුමේධ නම්‌ භාග්‍යවතුන්‌ වහන්සේ ලොව උපන්‌ කාලයෙහි මහානුභාව නාගරාජයෙකු වී උපත ලැබුවා.

“ඔහුගේ පිනෙහි තෙද බවට මහ සමුදුර සමීපයෙහි භවනයක්‌ මැවුණා. සක්වාලිගිණි හඬ ඇති මණුර, පියුම්‌, උපුල්‌ මලින්‌ ගැවසුණු පොකුණක්‌ ඒ අසල මැවුණා. ඒ පෙදෙසෙහි සිත්කලු වූ මනා තොටුපල ඇති මස්‌ කැසුබුවන්‌ ගැවසුනු විහඟ සමූහයා රැස්වූ නදියක්‌ නිරතුරුවම ගලබසිනවා. මොණර, කොස්වාලිහිණි. කොවුල්‌ ආදී පක්‍ෂි නාදයෙන්‌ ඒ මනරම්‌ නදී පෙදෙස නිරන්තරයෙන්ම දොඩමලු වුනා . පරවි, රවිහංස, සක්වා ලිහිණි, නදීචර, දිය කිරල, සැළලිහිණි, උණහපුළු, ජීවංජිරක යන මොවුහු එහි රැස්ව සිටිය. එහි නිති රැව්දෙන හංසයෝ, කොස්වා ලිහිණියෝ, බකමුහුනෝ, පිංගලයෝ යන පක්‍ෂීහු බොහෝ වූනා. සත්රුවනින්‌ පිරි මිණිමුතු සහිත වැලිද නොයෙක්‌ සුවඳ හමන හැම රන්මුවා වූ ගස්‌ ද ඒ භවනය දිචා රෑ හැමකල්හි බබුලුවනු ලැබුවා.

සැටදාහක්‌ තූර්යනාද උදේ සවස පැවැත්වෙයි. හැම කල්හිම සොළොස්‌ දහසක්‌ ස්ත්‍රීහු ඔහු පිරිවරාගෙන සිටියා. ඒ කාලයේම තමයි සුමේධ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ලොව පහල වී සිටියේ. සංසාර පුරුද්දටම වෙන්න ඇති මේ සැපසම්පත් මැදත් ඔහුට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දකින්නට සිත් වුනා.

ලක්ෂයක් වූ සුමේධ භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සංඝ පිරිවරට දුන් මහා දානය

එක දිනක තම භවනෙන් නික්මුණු ඔහු ප්‍රසන්න වූ සිතින්‌ සතුටු සිතින්‌ මහත්‌ යශස්‌ ඇති ලෝකනායක වූ ඒ සුමේධ බුදුරදුන්‌ වහන්සේගේ දෙපා මුලට පැමිණ වන්දනා කරන්නට වුණා. බුදුරදුන්ට වැඳ, සංඝයා සහිත උන්වහන්සේට දන්‌ පිණිස ආරාධනා කරනු ලැබුවා.. ලෝකනායක වූ ප්‍රාඥවූ බුදුරජහු එය පිළිගත්තා. අනුතුරුව උන්වහන්සේ ඔහු හට ධර්ම දේශනයක් කළා. හරිම පුදුමයි ඒ බුදුන් හමුවේ ඔහුට මගඵල අවබෝධ වූයේ නැහැ. ඒ සුවිශේෂ වගකීමක් අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හමුවේ තිබෙන නිසා වෙන්නට ඇති. ඒ උතුමන් උන්වහන්සේට වැඳ ඔහුගේ භවනට පැමිණ පිරිවර ජනයා අමතා, මෙලෙස කිවා.

පෙරවරු කල්හි බුදුරජහු මාගේ භවනට වඩිනසේක. නුඹලා සැම රැස්වවු” . ඒ පිරිවර ජනයා” ඔබ සමීපයෙහි විසීම අපට වූ ලාභයකි. යහපත්‌ ලැබීමකි. අපිත්‌ ශාස්තෘ වූ බුදුරජාණන්‌ වහන්සේට පූජාවක්‌ කරන්නෙමු”යි පවසා සිටියා. . ආහාරපාන පිළියෙල කළ ඔහු ඒ බව බුදුරදුන්ට දන්වා සිටියා. . ලෝකනායක වූ උන්වහන්සේ ලක්‍ෂයක්‌ රහතුන්‌ පිරිවරා දනට වැඩම කරවනු ලැබුවා. පසඟතුරු සහිත වු ඔහු පෙරගමන්‌ කලා. උන්වහන්සේට වැඩ සිටීමට රනින් කරනු ලැබූ ආසනයක් පනවා තිබුනා. පුරුෂෝත්තම වූ බුදුරජාණන්‌ වහන්සේ මුළුමනින්‌ම රනින්‌ නිමවූ පුටුවෙහි වැඩහුන්නා. උන්වහන්සේට රනින්ම නිම වූ උඬුවියනක්‌ ද පනවනු ලැබුවා . ලක්ෂයක් වූ භික්‍ෂු සංඝයා අතරෙහි වූ පිරිස් චිජිනිපතින්‌ උන්වහන්සේලා හට පවන් සලනු ලැබුවා.. බොහෝ වූ ආහාර පානයන්ගෙන්‌ භික්‍ෂු සංඝයා සන්තර්පනය කරනු ලැබුවා; . වෙන්‌ වෙන්‌ වූ වස්ත්‍ර යුගල බැගින්‌ භික්‍ෂු සංඝයාට වස්තු පුදනු ලැබුවා. ලෝකයාගේ පූජාවන්‌ පිළිගන්නා වූ සුමේධ නම්‌ බුදුපියාණන්‌ වහන්සේ භික්‍ෂු සංඝයා මැද හිඳ මෙසේ වදාරනු ලැබුවා;

එය යසතෙරගතාවන්හි උන්වහන්සේගේ වචනයෙන්ම මෙලෙස සනිටුහන් වෙනවා;

යසකුල පුත්‍රයා සුමේධ භාග්‍යවතුන් හමුවේ ලද ආශීර්වාදය

“මා ඇතුළු ශ්‍රාවකයන්‌ ආහාරයෙන්‌, පානවර්ගවලින්‌ තෘප්තිමත්‌ කළ පුද්ගලයා පිළිබඳව පවසමි. ඒ මාගේ වචනය අසවු, හෙතෙම මින්‌ මතු කල්ප එක්දහස්‌ අටසියයක්‌ දෙව්ලොව සිත්‌ අලවා වෙසෙන්නේ ය. දහස්වරක්‌ සක්විති රජ වන්නේ ය. දෙව්‌ මිනිස්‌ දෙගතියෙහි සැරිසරන ඔහුට සැමදා රන්වන්‌ වියනක්‌ ඇතිවන්නේ ය. මෙයින්‌ තිස්‌ දහස්‌ කල්පයක්‌ ගෙවීමෙන්‌ ඔක්කාක කුලයේ උපදින ගෞතම නම්‌ ශාස්තෘන්‌ වහන්සේ ලොව පහළවන සේක. මොහු, උන්වහන්සේගේ ධර්මය දායාද කරගත්‌ ධර්මයෙන්‌ නිර්මිත කළාවක්‌ වැනි වූ බුද්ධපුත්‍රයෙක්‌ ​වන්නේ ය. සියලු ආශ්‍රව දන අනාශ්‍රව වුයේ පිරිනිවන්‌ පාන්නේ ය. හෙතෙම භික්‍ෂු සංඝයා මැද හිඳ අභීත සිංහනාද කරන්නේය. මළ සිරුර මත පවා ඡත්‍රයක්‌ දරන්නේය. ඡත්‍රය යටදී උන්වහන්සේගේ සිරුර ආදාහනය වන්නේය. “මම දන්‌ සෝවාන්‌ ආදී මගඵල නුවණ ලබා සිදුකරගත්‌ ශ්‍රමණ ඵල ඇත්තෙක්මි. මම සියලු කෙලෙස්‌ දැවූවෙමි. මණ්ඩපයක හෝ රුක්‌ මුලක සිටි මා හට සන්තාපයක්‌ ඇති නොවේ. මෙයින්‌ කල්ප තිස්දහසකට පෙර දුන්‌ දානයේ විපාක වශයෙන්‌ දුගතියක නූපන්නෙමි. සියලු දේ දීමෙහි විපාකය මෙබඳුය. මවිසින්‌ සියලු කෙලෙස්‌ දවන ලදී. – පෙ – බුදුරජාණන්‌ වහන්සේගේ අනුශාසනය ඉටුකළෙමි.

උපකාරක ග්‍රන්ථ

මහාවග‍්ගපාළිය /මහාක‍්ඛන්‍ධකං/ යසස‍්ස පබ‍්බජ‍්ජා ථෙරගාථාපාළි/එකකනිපාතො/වග‍්ගො ද‍්වාදසමො/යසත්‍ථෙරගාථා