අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 295 (සන්තිකේ නිධානය)
මහත් වූ දානයෙහි පිනෙන් කල්ප එක්දහස්‌ අටසියයක්‌ දෙව්ලොව සැරිසැරූ යසකුල පුත්‍රයා 01
නාලක තෙරුන් යලිත් කිසිදා නොඑන ලෙස බුදුරජාණන් වහන්සේගෙන් සමුගෙන නොපෙනී ගියා. සමහර බුද්ධ සාසන වල ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්‍රය දේශණා කර අවසන් වනවිටම ලක්ෂ සංඛ්‍යාත සංඝ පිරිසක් ප්රිවිර ලෙස ඇති වී අවසානයි. ඒත් මේ මොහොත වනවිට අපේ බුදුහාමුදුරුවන් සමග වැඩවසන්නේ පස්වග තවුසන් පමණයි. කල්ප ලක්ෂගණන් පාරමී දම් පුරා පැමිණී බුද්ධත්වයට බුද්ධත්වයට පසු කල යුතු ප්‍රධාන බුද්ධ කෘත්‍යක් තිබෙනවා. ඒ තමයි ලෝකසත්වයාගේ හිත සුව පිණිස දර්ම ප්‍රචාරය කිරීම. සත්‍ය වශයෙන්ම ඒ සියල්ල විශ්වය විසින්ම සැලසුම් කොට ඇති බවක් තමයි පෙනෙන්නට ඇත්තේ.අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ ත් ඒ දිනය එනතෙක් භාවනා යෝගීව වැඩසිටිනවා. අන්න ඒ මොහොත බලගන්වන්න තමයි මේ මොහොතේ යසකුල පුත්‍රයාගේ මනස සැකසෙන්න පටන්ගත්තේ. ඔහු ඒ සඳහාම පැමිණි මහා පුණ්‍යවන්ත සිටු කුමරෙක්. ඔහුගේ අභිනික්මණය ගැන කියන්නට පෙර ඔහුගේ සුවිශේෂ පූර්ව අත්මභාවයක් ගැන දැන සිටියොත් හොඳයි කියලා හිතුනා.
මහා සමුදුර අභියස අහසට පැනනැගුන පෙර යසකුල පුතුන්ගේ මාළිගය;
එතුමන්ද බුදුවරු හමුවෙහි කරන ලද නා නා ප්‍රර්ථනා ඇතිව ඒ ඒ භවයන්හි දී සැරිසරමින් සසරින්‌ මිදීම සඳහා පින්‌ රැස්කරමින්‌ පැමිණ සුමේධ නම්‌ භාග්යවතුන් වහන්සේ ලොව උපන්‌ කාලයෙහි මහානුභාව නාගරාජයෙකු වී උපත ලැබුවා.
“ඔහුගේ පිනෙහි තෙද බවට මහ සමුදුර සමීපයෙහි භවනයක්‌ මැවුණා. සක්වාලිගිණි හඬ ඇති මණුර, පියුම්‌, උපුල්‌ මලින්‌ ගැවසුණු පොකුණක්‌ ඒ අසල මැවුණා. ඒ පෙදෙසෙහි සිත්කලු වූ මනා තොටුපල ඇති මස්‌ කැසුබුවන්‌ ගැවසුනු විහඟ සමූහයා රැස්වූ නදියක්‌ නිරතුරුවම ගලබසිනවා. මොණර, කොස්වාලිහිණි. කොවුල්‌ ආදී පක්‍ෂි නාදයෙන්‌ ඒ මනරම්‌ නදී පෙදෙස නිරන්තරයෙන්ම දොඩමලු වුනා . පරවි, රවිහංස, සක්වා ලිහිණි, නදීචර, දිය කිරල, සැළලිහිණි, උණහපුළු, ජීවංජිරක යන මොවුහු එහි රැස්ව සිටිය. එහි නිති රැව්දෙන හංසයෝ, කොස්වා ලිහිණියෝ, බකමුහුනෝ, පිංගලයෝ යන පක්‍ෂීහු බොහෝ වූනා. සත්රුවනින්‌ පිරි මිණිමුතු සහිත වැලිද නොයෙක්‌ සුවඳ හමන හැම රන්මුවා වූ ගස්‌ ද ඒ භවනය දිචා රෑ හැමකල්හි බබුලුවනු ලැබුවා.
සැටදාහක්‌ තූර්යනාද උදේ සවස පැවැත්වෙයි. හැම කල්හිම සොළොස්‌ දහසක්‌ ස්ත්‍රීහු ඔහු පිරිවරාගෙන සිටියා. ඒ කාලයේම තමයි සුමේධ භාග්යවතුන් වහන්සේ ලොව පහල වී සිටියේ. සංසාර පුරුද්දටම වෙන්න ඇති මේ සැපසම්පත් මැදත් ඔහුට භාග්යවතුන් වහන්සේ දකින්නට සිත් වුනා.
ලක්ෂයක් වූ සුමේධ භාග්යවතුන් වහන්සේගේ සංඝ පිරිවරට දුන් මහා දානය
එක දිනක තම භවනෙන් නික්මුණු ඔහු ප්‍රසන්න වූ සිතින්‌ සතුටු සිතින්‌ මහත් යශස්‌ ඇති ලෝකනායක වූ ඒ සුමේධ බුදුරදුන්‌ වහන්සේගේ දෙපා මුලට පැමිණ වන්දනා කරන්නට වුණා. බුදුරදුන්ට වැඳ, සංඝයා සහිත උන්වහන්සේට දන්‌ පිණිස ආරාධනා කරනු ලැබුවා.. ලෝකනායක වූ ප්‍රාඥවූ බුදුරජහු එය පිළිගත්තා. අනුතුරුව උන්වහන්සේ ඔහු හට ධර්ම දේශනයක් කළා. හරිම පුදුමයි ඒ බුදුන් හමුවේ ඔහුට මගඵල අවබෝධ වූයේ නැහැ. ඒ සුවිශේෂ වගකීමක් අප භාග්යවතුන් වහන්සේ හමුවේ තිබෙන නිසා වෙන්නට ඇති. ඒ උතුමන් උන්වහන්සේට වැඳ ඔහුගේ භවනට පැමිණ පිරිවර ජනයා අමතා, මෙලෙස කිවා.
පෙරවරු කල්හි බුදුරජහු මාගේ භවනට වඩිනසේක. නුඹලා සැම රැස්වවු” . ඒ පිරිවර ජනයා” ඔබ සමීපයෙහි විසීම අපට වූ ලාභයකි. යහපත්‌ ලැබීමකි. අපිත්‌ ශාස්තෘ වූ බුදුරජාණන් වහන්සේට පූජාවක්‌ කරන්නෙමු”යි පවසා සිටියා. . ආහාරපාන පිළියෙල කළ ඔහු ඒ බව බුදුරදුන්ට දන්වා සිටියා. . ලෝකනායක වූ උන්වහන්සේ ලක්ෂයක් රහතුන්‌ පිරිවරා දනට වැඩම කරවනු ලැබුවා. පසඟතුරු සහිත වු ඔහු පෙරගමන්‌ කලා. උන්වහන්සේට වැඩ සිටීමට රනින් කරනු ලැබූ ආසනයක් පනවා තිබුනා. පුරුෂෝත්තම වූ බුදුරජාණන් වහන්සේ මුළුමනින්‌ම රනින් නිමවූ පුටුවෙහි වැඩහුන්නා. උන්වහන්සේට රනින්ම නිම වූ උඬුවියනක්‌ ද පනවනු ලැබුවා . ලක්ෂයක් වූ භික්‍ෂු සංඝයා අතරෙහි වූ පිරිස් චිජිනිපතින්‌ උන්වහන්සේලා හට පවන් සලනු ලැබුවා.. බොහෝ වූ ආහාර පානයන්ගෙන්‌ භික්‍ෂු සංඝයා සන්තර්පනය කරනු ලැබුවා; . වෙන්‌ වෙන්‌ වූ වස්ත්‍ර යුගල බැගින්‌ භික්‍ෂු සංඝයාට වස්තු පුදනු ලැබුවා. ලෝකයාගේ පූජාවන්‌ පිළිගන්නා වූ සුමේධ නම්‌ බුදුපියාණන්‌ වහන්සේ භික්‍ෂු සංඝයා මැද හිඳ මෙසේ වදාරනු ලැබුවා;
එය යසතෙරගතාවන්හි උන්වහන්සේගේ වචනයෙන්ම මෙලෙස සනිටුහන් වෙනවා;
යසකුල පුත්‍රයා සුමේධ භාග්යවතුන් හමුවේ ලද ආශීර්වාදය
“මා ඇතුළු ශ්‍රාවකයන්‌ ආහාරයෙන්‌, පානවර්ගවලින්‌ තෘප්තිමත්‌ කළ පුද්ගලයා පිළිබඳව පවසමි. ඒ මාගේ වචනය අසවු, හෙතෙම මින්‌ මතු කල්ප එක්දහස්‌ අටසියයක්‌ දෙව්ලොව සිත් අලවා වෙසෙන්නේ ය. දහස්වරක්‌ සක්විති රජ වන්නේ ය. දෙව්‌ මිනිස්‌ දෙගතියෙහි සැරිසරන ඔහුට සැමදා රන්වන්‌ වියනක්‌ ඇතිවන්නේ ය. මෙයින්‌ තිස්‌ දහස්‌ කල්පයක්‌ ගෙවීමෙන්‌ ඔක්කාක කුලයේ උපදින ගෞතම නම්‌ ශාස්තෘන්‌ වහන්සේ ලොව පහළවන සේක. මොහු, උන්වහන්සේගේ ධර්මය දායාද කරගත්‌ ධර්මයෙන්‌ නිර්මිත කළාවක්‌ වැනි වූ බුද්ධපුත්‍රයෙක්‌ වන්නේ ය. සියලු ආශ්‍රව දන අනාශ්‍රව වුයේ පිරිනිවන්‌ පාන්නේ ය. හෙතෙම භික්‍ෂු සංඝයා මැද හිඳ අභීත සිංහනාද කරන්නේය. මළ සිරුර මත පවා ඡත්‍රයක්‌ දරන්නේය. ඡත්‍රය යටදී උන්වහන්සේගේ සිරුර ආදාහනය වන්නේය. “මම දන්‌ සෝවාන්‌ ආදී මගඵල නුවණ ලබා සිදුකරගත්‌ ශ්‍රමණ ඵල ඇත්තෙක්මි. මම සියලු කෙලෙස්‌ දැවූවෙමි. මණ්ඩපයක හෝ රුක්‌ මුලක සිටි මා හට සන්තාපයක්‌ ඇති නොවේ. මෙයින්‌ කල්ප තිස්දහසකට පෙර දුන් දානයේ විපාක වශයෙන්‌ දුගතියක නූපන්නෙමි. සියලු දේ දීමෙහි විපාකය මෙබඳුය. මවිසින්‌ සියලු කෙලෙස්‌ දවන ලදී. – පෙ – බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අනුශාසනය ඉටුකළෙමි.
උපකාරක ග්‍රන්ථ
මහාවග‍්ගපාළිය /මහාක‍්ඛන්‍ධකං/ යසස‍්ස පබ‍්බජ‍්ජා ථෙරගාථාපාළි/එකකනිපාතො/වග‍්ගො ද‍්වාදසමො/යසත්‍ථෙරගාථා