ජීව ලෝකයෙහි අනිමිත්ත කරණූ පහ
ජීවිතං ව්‍යාධි කාලො ච දෙහනික්‍ඛෙපනං ගති පඤ්චෙතෙ ජීවලොකස්මිං අනිමිත්තා න ඤායරෙ” (ජීවිතය, ව්‍යාධිය, (මැරෙන) කාලය, මරණය, (මරණින්) මතු යන තැන යන මේ පහ ජීව ලෝකයෙහි
සර්වඥයන් වහන්සේගේ ඤාණ සාගරය
ඥාන බලය වනාහි සිව් වැදෑරුම් විශාරද නුවණ, අටපිරිස්හි කම්පා නොවන නුවණ, සිව් යෝනීන් පිළිබඳ පිරිසිඳි නුවණ, පංච ගති පිළිබඳ පිරිසිඳි නුවණ, තෙ සැත්තෑ නුවණ, සත්
තිරිසන් – ප්‍රෙත – අසුර භූමිය
තිරිසන් භූමිය මනුෂ්‍යයන් මෙන් කෙලින් නොගොස් සිරස්ව නැමී යන්නේ තිරච්චානයෝ යි. ඔවුන්ගේ ජාතිය තිරිසන් යොනිය යි. මේ තිරිසනුන් හට තැන් නියම නැත. මාර්ග ඵලයන්ගෙන් මිදුනා
නිරය භූමිය
මහා නිරය අටෙකි.එනම් සංජීවය, කාලසූත්‍රය, සංඝාතය, රෞරවය, මහාරෞරචය, තාපය, මහා තාපය හෙවත් ප්‍රතාපය, අවීචිය, යන අටය. සංජීව නරකය: සත්ත්වඝාතනාදිය කළාවූ සත්ත්වයන් උපදින නිරයකි. මේ මහා
අපාය භූමි
සැපයෙන් පහව ගියා වූ ස්ථානය අපාය නම් වේ. අපාය භූමිය සතරකි. එනම්:— නිරය භූමිය තිරිසන් භූමිය ප්‍රේත භූමිය අසුර කාය භූමිය අපාය භූමිය යනු සැප
බුදුවරුන්ගේ ආයුෂ අසංඛෙය්‍යකි, එම ආයුෂ අඩු වැඩි වීමට හේතු.
විපස්සී ආදී සියලු බෝසත්වරු මෛත්‍රී පෙරටු කරගත් සෝමනස්ස සහගත ඤාණසම්ප්‍රයුක්ත අසංඛාරික චිත්තයෙන් මව්කුස පිළිසිඳ ගත්හ. ඒ සිතින් ප්‍රතිසන්ධිය ගත්තහුගේ ආයුෂ අසංඛෙය්‍යකි. මෙසේ සියලු බුදුවරු අසංඛ්‍යයක්
කල්පයෙහි බුදුවරුන් පහළවන්නේ නම් මල් හටගනී. නොවේනම් මලක් හටගන්නේ නැත
බුදුවරයන් වහන්සේලා පස්නමක් පහළවන බැවින් සුන්දර වූ කල්පයෙහි සාරවත් වූ කල්පයෙහි මෙසේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙහිදී කල්පය වර්ණනා කරමින් මෙසේ වදාළ සේක. යම්තැනක පටන් අපගේ භාග්‍යවතුන්
පෙර විසූ කඳපිළිවෙල කවරෙක් නම් සිහි කරන්නේද? කවරෙක් නම් සිහි නොකරන්නේද?
තීර්ථකයෝ සිහි කරති. ශ්‍රාවකයෝ සිහි කරති. පසේ බුදුවරයන් වහන්සේලා සිහි කරති. බුදුරජාණන් වහන්සේලා සිහි කරති. කොතරම් සීමාවක් තීර්ථකයෝ සිහිකරත්ද? යම් ඒ කර්මවාදී වූ අගතැන්පත් වූවාහු
චෛත්‍ය වහන්සේ වන්දනා කළයුතු අකාරය
යම් භික්ෂුවක් දවසක් සක්මනින් හිඳීමෙන් ආවරණීය ධර්මයන්ගෙන් සිත පිරිසිදු කොට, එසේම රාත්‍රියෙහි ප්‍රථම යාමයද, මධ්‍යම යාමයෙහි සයනයකොට පශ්චිම යාමයෙහි හිඳීම් සක්මනින් කල්ගෙවා උදෑසනම සෑමළු බෝමළු
පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ යනු
බුද්ධ කාලයෙහි ඒ ඒ තැන භික්ෂුවක් හෝ වාසය කළේය. ඒ සියළු තන්හිම බුද්ධාසන පනවන ලද්දේම වේ. කවර හෙයින්ද යත්, තමන් සමීපයෙන් කමටහන් ගෙන පහසු තැන්වලට