Ape Budu Hamuduruwo 346

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 346 (සන්තිකේ නිධානය)

 

සාරිපුත්ත තෙරුන් ධර්මාවබෝධය ලද ගැඹුරු සුත්‍ර දේශනාව 04

බුදුරජාණන් වහන්සේ තව දුරටත් ඒ ගාම්භීර දේශනාව පවත්වාගෙන යනු ලැබුවේ සමහර විට ඔහු නිසාම නොවෙන්නත් ඇති. මහා ප්‍රඥාවන්ත සාරිපුත්ත තෙරුන්ගේ අවධානය නිසා වෙන්නට ඇති කියලා මට හිතෙනවා. උන්වහන්සේ තව දුරටත් මෙලෙස වදාරනු ලැබුවා.

සමහරක් මට රුචිවෙයි. සමහරක් මට රුචි නොවේය යනුවෙන් සිතීමෙහි ආදීනව.

“අග්ගිවෙස්සනය, ඔවුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ ‘සමහරක් මට රුචිවෙයි. සමහරක් මට රුචි නොවේය’ යන මෙබඳු වාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, යම් දෘෂ්ටියක් ඔවුන්ට රුචි වේද, ඒ මේ දෘෂ්ටිය රාග වශයෙන් සසරට ළංවේ. සංයෝජන වශයෙන් සසරට ළංවේ. තණ්හා දිට්ඨි (ලෝභය හා වැරදි දැකීම්) වශයෙන් සසරට ළංවේ. තණ්හා දිට්ඨි දෙක්හි ගිලීමෙන් සසරට ළංවේ. යම් දෘෂ්ටියක් ඔවුන්ට රුචි නොවේද ඒ දෘෂ්ටිය සසර නොඇලීමට ළංවේ. නොබැඳීමට ළංවේ. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි වශයෙන් සතුටු නොවීමට ළංවෙයි. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙක්හි නොගිලීමට ළංවෙයි.

එයින් ඇතිවියහැකි කොළාහල සහ වාද විවාද දෘෂ්ටීන්ගේ ප්‍රහානය.

“අග්ගිවෙස්සනය, ඔවුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ ‘සියල්ල මට රුචි වේයයි,’ මෙබඳු වාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, එහි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. ‘සියල්ල මට රුචිවේය’ යන යම් මේ මාගේ දෘෂ්ටියක් වේද, ඉදින් මම මේ දෘෂ්ටිය දැඩි වශයෙන් අල්වාගෙන ඇතුලත්ව මෙයම සත්‍යය, අනික හිස්යයි ව්‍යවහාර කෙරෙම්ද, ඒ මට දෙයාකාරයකින් කොලාහල උපදින්නේය. යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ ‘සියල්ල මට රුචි නොවේයයි’. මෙබඳු වාද ඇත්තේද, මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේද, යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ ‘සමහරක් මට රුචි වේ. සමහරක් මට රුචි නොවේයයි’ මෙබඳු වාද ඇත්තේ දෘෂ්ටි ඇත්තේත් වේද, මේ දෙයාකාරයෙන් මට කොළාහල උපදින්නේය. මෙසේ කොලාහලය ඇති කල්හි විරුද්ධ වචන කීම වන්නේය. විරුද්ධ වචන කීම ඇති කල්හි පහරදීම වන්නේය. පහරදීම ඇති කල්හි හිංසාව වන්නේය. මෙසේ හෙතෙම කොලාහලයද විවාදයද පහරදීමද හිංසාවද තමාට ඇතිවන බව දැන ඒ දෘෂ්ටියද දුරු කරයි. අනික් දෘෂ්ටියක්ද නොගනියි. මෙසේ මේ දෘෂ්ටීන්ගේ ප්‍රහානයවේ. මෙසේ මේ දෘෂ්ටීන්ගේ දුරලීම වේ.

“අග්ගිවෙස්සනය, ඔවුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ මට සියල්ල රුචි නොවේයයි, මෙසේ වාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, ඔවුන් අතුරෙන් නුවණ ඇති පුරුෂයෙක් තෙම මෙසේ සලකයි. ‘සියල්ල මට රුචි නොවේ යයි,’ මාගේ යම් මේ දෘෂ්ටියක් වේද, ඉදින් මම ‘මේ දෘෂ්ටිය මෙයම සත්‍යය, අනික සිස්යයි,’ දැඩි වශයෙන් අල්වාගෙණ ඇතුළත්ව වාසය කෙරෙම්ද, මට දෙයාකාරයකින් කොලාහල වන්නෝය. යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මට ‘සියල්ල රුචි වේයයි,’ මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේ වේද, යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මට ‘සමහරක් රුචිවේ. සමහරක් මට රුචි නොවේයයි’ මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෙක් වේද, මේ දෙයාකාරයෙන් මට කලහය වන්නේය. මෙසේ කලහය ඇති කල්හි විවාදය වන්නේය. විවාදය ඇති කල්හි පහරදීම වන්නේය. පහරදීම ඇති කල්හි වෙහෙස වන්නේය.’ මෙසේ හෙතෙම කලහයද, විවාදයද, පහරදීමද, හිංසාවද, තමාට උපදින බව දකිමින් ඒ දෘෂ්ටියද හැරදමයි. අනික් දෘෂ්ටියක්ද අල්වා නොගනියි. මෙසේ මේ දෘෂ්ටීන්ගේ දුරු කිරීම වේ. මේ දෘෂ්ටීන්ගේ දුරලීම වේ.

Ape Budu Hamuduruwo 345

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 345 (සන්තිකේ නිධානය)

 

සාරිපුත්ත තෙරුන් ධර්මාවබෝධය ලද ගැඹුරු සුත්‍ර දේශනාව 03

එදා මා නැකතින් යුත් පුන්පොහෝ දිනයක්. ඉතින් 343 වෙනි කොටසෙහි කියූ ලෙස සාරිපුත්ත තෙරුන්වහන්සේගේ බෑණානුවන් වූ දීඝනඛ පරිව්‍රාජකයා බුදුරජාණන් වහන්සේ වෙතට පැමිණ ආගිය තොරතුරු කතාබස්කොට පසෙකින් සිටියා. ඒ වෙලාව වනවිටත් ගල්ලෙන මදක් රත්වී තිබුන නිසාදෝ සාරිපුත්ත ස්ථවිරයන් වහන්සේ බුදුරජාණන් වහන්සේට පවන්සලමින් සිටියේ. දීඝනඛ පරිව්‍රාජකයාත් බුදුරජුන් සහ තම මාමණ්ඩිය හමුවේ තමා ගැන ඇගයීමක් කිරීමට අවස්තාවක් බල බලා සිටියේ. ඒ වනවිටත් ඔහු දැන් සිටින්නට ඇති බුදුරජාණන් වහන්සේ සියල්ලම අත්හළ උත්තමයෙක් කියලා. ඔහු මෙලෙස එතැනින්ම කතාව පටන් ගන්නට මුල පිරුවා

“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මම වනාහි ‘සියල්ල මට රුචි නොවේය’ යන මෙබඳු වාද ඇත්තෙක් මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෙක් වෙමියි” කියා සිටියේ මදක් ආඩම්බරයෙන්. ඔහුට කියන්නට ඕනේ වෙන්නට ඇත්තේ මමත් ඔබවහන්සේ වගේම සියල්ලන්ටම ඇති ආශාව දුරු කල කෙනෙක් කියලා වෙන්නට ඇති. මෙහි සියල්ලම යනුවෙන් ඔහු අදහස් කලේ සියලු උපත් බව යනුවෙන් පෙලේ සඳහන් වනවා. ඒත් ඔහු නොදැන සිටි තව බොහෝ දේ තිබුනා.එයින් එකක් වන්නේ එක් තැනක් අත්හරින විට තවත් තැනක් අල්ලා සිටින බවයි. බුදුරජාණන් වහන්සේ එතැනින්ම ඔහුගේ සසර ගමන නිම කිරීමට ප්‍රවේශයක් ගත්තා.

 “අග්ගිවෙස්සනය, ‘සියල්ල මට රුචි නොවේයයි’ ඔබ මොහොතකට පෙර පැවසුවා. එතකොට ‘සියල්ල මට රුචි නොවේයයි යම් මේ දෘෂ්ටියක් වේනම් මේ දෘෂ්ටියද තොපට රුචි නොවේදැයි?” අසා සිටියා. එවිට ඔහු කෙලින්ම ඔවු කියලා කිවේ නැහැ. ටිකක් පටලලා මෙහෙම උත්තරයක් දුන්නා.

“භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉදින් මේ දෘෂ්ටිය මට රුචි වනවා කියන්නෙම අර මිට ඉහත කියපු සියල්ල මට රුචිනොවේ’ යන දෘෂ්ටියද එලෙසම සැබෑ වන බවම නේද? .”. ඒත් ඔහුට පෙනුනේ නැහැ ඔහු එය පිළිගත්තේ නැහැ හුදෙක් ඒ උච්ඡේද දෘෂ්ටියෙන් යලිත් උච්ජේදයම ගන්නා බව. ඒ මහා කාරුණිකයාණන් වහන්සේ ඔහුගේ සිත නොරිදවා නොබිඳවා වෙනස් අකාරයකට ඔහුට ඔහුගේ යම් ගුණයක් මතුකරමින් නිවන් මග දක්වා මෙහයවන්නට වුණා.

“අග්ගිවෙස්සනය, යම් කෙනෙක් ‘එයද එබඳුම වන්නේය’ එයද එබඳුම වන්නේයයි’ කියමින් ඒ දෘෂ්ටිය අත්නොහැරම අනික් දෘෂ්ටියක් ගන්නවාද එවැන්නෝ ලෝකයෙහි ඉතාම බහුලයි.

“අග්ගිවෙස්සනය, යම් කෙනෙක්, ‘එයද එබඳුම වන්නේය, එයද එබඳුම වන්නේයයි, කියමින් ඒ දෘෂ්ටියද දුරු කරමින් අනික් දෘෂ්ටියක්ද නොගන්නා වේද, එවැන්නෝ ඉතාමත් අල්පයි.

“අග්නිවෙස්සනය, ‘සියල්ල මට රුචි වේයයි.’ යන මෙබඳු වාද ඇති මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇති ඇතැම් මහණ බමුණෝ සිටිනවා. . අග්ගිවෙස්සනය, ඒ වගේම ‘සියල්ල මට රුචිනොවේයි,’ යන මෙබඳු වාද ඇති මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇති ඇතැම් මහණ බමුණෝද ලොවෙහි ඉන්නවා. .

අග්ගිවෙස්සනය, ඒ වගේම ‘සමහරක් මට රුචි වේ. සමහරක් මට රුචි නොවේයි.’ යන මෙබඳු වාද ඇති මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇති මහණ බමුණෝද ලොවෙහි බොහෝ ඉන්නවා.

“අග්ගිවෙස්සනය, දැන් මේ ඔවුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ ‘සියල්ල මට රුචි වේයයි,’ මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, ඔවුන්ගේ මේ දෘෂ්ටිය රාග වශයෙන් සසරට සමීපයි. . සංයොජන වශයෙන් සසරට සමීපයි. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙකින් සතුටුවීම් වශයෙන් සසරට සමීපයි. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙක්හි ගිලීමෙන් සසරට සමීප වෙයි.

අග්ගිවෙස්සනය, ඔවුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ ‘සියල්ල මට රුචි නොවේය.’ යන මෙබඳු වාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, ඔවුන්ගේ ඒ දෘෂ්ටිය සසර නොඇල්මට සමීපයි. සසර නොබැඳීමට සමීපයි. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙකින් සතුටු නොවීමට සමීපයි. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙක්හි නොගිලීමට ආසන්න වෙයි.”

බුදු පියාණන් වහන්සේ මෙසේ වදාළ විට දීඝ නඛ පරිව්‍රාජකයාට පුදුම සතුටක් ඇතිවුනේ. ඇයි ඔහුව වර්ණනා කළා වගේ දැනුනේ. ඔහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙහෙම කියන්නට “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස ඔබවහන්සේ මාගේ දෘෂ්ටිය උසස් කරනවා. “භවත් ගෞතමයන් වහන්ස ඔබවහන්සේ මාගේ දෘෂ්ටිය ඉතා උසස් කරනවා”.

මෙලෙස බුදුරජාණන් වහන්සේ තව දුරටත් දේශනා කරන්නට වුනා.

Ape Budu Hamuduruwo 344

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 344 (සන්තිකේ නිධානය)

 

සාරිපුත්ත තෙරුන් ධර්මාවබෝධය ලද ගැඹුරු සුත්‍ර දේශනාව 02

සාරිපුත්ත හිමිපාණන් වහන්සේ අරහත්යට පත් වූ සුත්‍ර දේශනාව කුමක්ද?

අප විදේශ රටක සිටියත් ශ්‍රී ලංකාවේ වර්තමාන අර්බුධය අපගේ සිත් තුළටත් රිංගලා. තෙල් පෝලිම්වල ගෑස් පෝලිම්වල ඇති නොසන්සුන්තාව තරමටම අපේ සිතත් නොසන්සුන්, වෙහෙසකාරීයි. ඒ නිසාම අකුරු කරන්නට මනස සන්සුන්කරගන්නට බැරිව මසකට වැඩි කාලයක් ගතවුනාද මන්දා. අදත් හොඳටම නිදිමතයි. එත් වචන දෙකක් හෝ ලියනවා කියා සිතුවා.

ලියන්නට ඇත්තෙත් සාරිපුත්ත තෙරුන් අරහත්භාවයට පත් වූ ගාම්භීර සුත්‍ර දේශනාව වූ වේදනා පරිග්‍රහ සුත්‍රය පිළිබඳව, ඒත් එහෙම සුත්‍රයක් සුත්‍ර පිටකයේ සොයාගන්නට නැහැ. ඒ නිසාම තවත් දිනෙන් දින ලිවීම ප්‍රමාද වී සිත සම්පුර්ණයෙන්ම අලසභාවයේ ගොදුරක් බවට පත්වුනා. බැරිම තැන අපගේ කල්‍යාන මිත්‍ර එංගලන්තයේ පදිංචි හලහකෝන් මැතිතුමාට කතාකලේ හැමදාම සොයාගැනීමට නොහැකි ධර්ම කරුණු ගිහි පැවිදි සැමට සොයා දුන්නේ ඒ උත්තමයා නිසා. පුතා මට ටික වෙලාවක් දෙන්න. හලහකෝන් අංකල් කීවා. අවසානයේ එහි හෝඩුවාව මතුවුනේ ඉංග්‍රීසි ත්‍රිපිටකයට පිංසිද්ද වෙන්න. එහි වේදනා පරිග්‍රහ සුත්‍රය හඳුන්වන තවත් නමක් හැටියට දිඝනඛ සුත්‍රය වශයෙන් උප්ග්‍රන්තයන්හි සඳහන් වී තිබුනා. ඉංග්‍රීසීන්ට කටට එන්නම් වාලේ බැන්නට ඔවුන් රැස්කළ බොහෝ කරුණු අපිට සිංහල ත්‍රිපටකයේ සොයාගන්නට බැරි අවස්ථා බොහෝ විට හමුවෙනවා. කෙසේ වෙතත් ඒ සඳහා හලහකෝන් අංකල්ට දීර්ඝායුෂ පතන්නේ බුදුදහමේ උන්නතිය වෙනුවෙන් ඔහුගෙන් තව බොහෝ සේවාවන් ගිහිපැවිදි උතුමන්ට අවශ්‍ය නිසා.

දීඝනඛ සුත්‍රය කියවා බැලීමේදී එහි සියලු කරුණු ඉතාම හොඳින් ගැළපෙන බව වැටහෙනවා. එහෙත් සුත්‍ර පිටකයේ වේදනා පරිග්‍රහ සූත්‍ර නාමය වෙනුවට දීඝනඛ යනුවෙන් වෙනස් කරනු ලැබුවේ ඇයිද යන්නත්, බලංගොඩ ආනන්ද මෛත්‍රී නාහිමිපාණන් බුද්ධ චරුතය ග්‍රන්ථයෙහි උපග්‍රන්ත සටහනෙහි මෙය වේදනා පරිග්‍රහ සුත්‍රය යන්නෙන් සඳහන් කරනු ලැබුවේත් ඇයිද යන්නත් මට මහත් ප්‍රෙහෙලිකාවක් වුනා. ඒ නිසාම නිරවුල් මනසින් ලිපිය ලිවිම ප්‍රශ්නයක් වීම නිසා තවත් කාලය ගතවුනා. පසුව එම කරුණ විසඳා ගැනීම සඳහා කතා කරනු ලැබුවේ ගෞරවනීය අපගේ කල්‍යාන මිත්‍ර මිස්සක කමලසිරි හිමිපාණන් හට. ඊට හේතුව වුනේ උන්වහන්සේගේ ගුරු හිමිපාණන් වහන්සේ ආනන්ද මෛත්‍රී මහනායක හාමුදුරුවෝ නිසා. උන්වහන්සේ විසින් විස්තර කල පරිදි 1920 ගණන් වලදී බුද්ධ චරිතය ග්‍රන්ථය ආනන්ද මෛත්‍රිය නාහිමිපාණන් විසින් ලියන අවස්ථාවෙහි බුද්ධ ජයන්ති ත්‍රිපිටකය මුද්‍රණය කොට තිබුනේ නැත. එවකට පුස්කොළ පොත්වල සඳහන් වී ඇත්තේ මෙම සුත්‍ර දේශනාව වේදනා පරිග්‍රහ යනුවෙන්. පසුව බුද්ධජයන්ති ත්‍රිපිටකය සංස්කරණය කිරීමේදී යම් යම් සුත්‍ර දේශනාවල අන්තරගතයට අනුරූපව සුත්‍ර දේශනා හඳුන්වනු ලබන නාමයන් වෙනස් කොට ඇති බවයි. එලෙස මෙහි සාරිපුත්ත හිමිපාණන් වහන්සේගේ බෑණනුවන් ගේ නමින් දීඝනඛ යනුවෙන් වෙනස්කොට ඇත. මෙම කරුණු ඔබටද ප්‍රයෝජනයක් විය හැකි බැවින් මෙලෙස සටහන් කර තබන්නට සිතුවා.

Ape Budu Hamuduruwo 343

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 343 (සන්තිකේ නිධානය)

 

සාරිපුත්ත තෙරුන් ධර්මාවබෝධය ලද ගැඹුරු සුත්‍ර දේශනාව 01

වේදනා පරිග්‍රහ සුත්‍රය

මේ වනවිටත් සැරියුත්තෙරණුවෝ පැවිදි වෙලා අඩමසක් පමණ ඉක්මවා ගිහින්. ඒ මොහොත වනවිට උන්වහන්සේ බුදුරදුන් සමඟ රජගහනුවර සමීපයෙහි තිබුන ගිජුකුළුපව්වෙහි සූකරඛත නම් වූ ලෙනෙහි වැඩ වාසය කරමින් සිටියේ. ඒ ලෙන ගැනත් ලස්සන නිධාන කතාවක් තියෙනවා.එය කාශ්‍යප බුදුන් කාලයේ පරිහරණය කරන ලද්දක්. කාශ්‍යප බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩ සිටියාද කියලා හරියටම පැහැදිලි නැහැ. ඒ ලෙන එලෙස එක් බුද්ධාන්තරයක් පොළොව වැඩෙන කල පොළොව තුළට ගිලා බැහැලා තිබුනේ. ඉන්පස්සේ එක්දවසක් කොහෙද සිට පැමිණි පින්වත් ඌරෙක් එහි වහල කෙළවර සමීපයෙහි පස් හාරන්නට වුණා. මෙම කතාව ඉවරවනවිට ඌරා පින්වත් වුනේ කොහොමද කියලා ඔයාටම තේරේවි. ඉන් පස්සේ වස්සාන කාලය එළඹුණා. වැසිජලය වැටෙන විට ඌරා විසින් හාරපු වලේ පස් ඉබේටම වගේ සේදී වහලේ කෙළවර පෙනෙන්නට පටන් ගත්තා. එය වනචාරියෙක් දැක පෙර සිල්වතුන් විසින් පරිභෝග කරන ලද ලෙනක් වියයුතුයයි සිතා එය පිළිදැගුම් කරන්නෙමියි සිතා හාත්පස පස් ඉවත් කොට ලෙන සෝදා බිත්තියකින් ආවරණයක් කොට දොර කවුළු යොදා මැනවින් නිමකරන ලද සුණු පිරියම්, චිත්‍රකර්ම ඇති රිදීපටක් වැනි වැලි අතුරන ලද මිදුල ඇති ලෙනක් කොට ඇඳපුටුද පනවා අපගේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ වාසය පිණිස පරිත්‍යාග කරනු ලැබුවා. ලෙන ගැඹුරවුනා පහළට බැස නැගිය යුතු වුනා. මෙම කරුණු නිසාත් ඌරෙකු විසින් හාරන ලද්දක් වූ බැවිනුත් මෙම ලෙන සුකරඛත නමින් හැඳින් වූවා.

ඒ කාලේ සාරිපුත්ත තෙරණුවන්ට දීඝනඛ කියලා ඥාති පුතෙක් හිටියා. සාරිපුත්ත තෙරුන්වහන්සේ පැවිදිව අඩමසක් ගතවුණාට පස්සේ ඔහුට මෙහෙම සිතිවිල්ලක් පහල වුණා. “මාගේ මාමා වෙනත් පාෂාණ්ඩයකු වෙත ගොස් වැඩිකල් නොසිටී දැන් මේ ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වෙත ගොස් අඩමසක් විය. ඔහුගැන ප්‍රවෘත්තියක් වත් නො අසමි. ශාසනය ඔදවත් විය යුතුය. එය දැනගන්නෙමිය” යනුවෙන් ඔහු බලන්නට යාමට සිතක් පහල වුණා. ඔහු සාරිපුත්ත තෙරුන් සොයමින් සූකරඛත ලෙනට එන විට තෙරුන් වහන්සේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පවන් සලමිනුයි සිටියේ. පිරිවැජියා මාමා කෙරෙහි භය සහ ලජ්ජාවෙන් සිටියදීම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙතට ප්‍රශ්නයක් යොමුකරනු ලැබුවා. එය ඉතාමත් ගැඹුරු දර්ම දේශණාවක් අරඹයා බුදුරජාණන් වහන්සේට ඇරයුම් කළා වගේ.

උපකාර වූ මුලාශ්‍ර 

මජ්ඣිමනිකාය » මජ්ඣිමපණ්ණාසපාළි » පරිබ්බාජකවග්ගො » දීඝනඛ සුත්‍රය

Ape Budu Hamuduruwo 342

අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 342 (සන්තිකේ නිධානය)

 

මුගලන් තෙරණුවෝ නවම් පුර අටවක් දා රහත් වීම

ඉතින් අපගේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ භික්ෂුන්ගේ චරිතයට අනුරූපව සුවිශේෂී දර්ම දේශනාවක් සිදුකරනු ලැබුවා. අගසවුදෙනම හැර සෙස්සෝ රහත් භාවයට පත්වුණා. අගසවු දෙපළගේ ඉතිරිමාර්ගත්‍රය පිළිබඳ කටයුතු තවම නිමිවෙලා නැහැ.. ඊට හේතුව ශ්‍රාවක පාරමීඥානයේ මහත් බව නිසා කියලයි පෙළෙහි සඳහන් වෙන්නේ. ඒ නැතත් එහි අතිශෝක්ති කරුණු සඳහන් කොට නැහැ. සැම දෙයක්ම සිදුවූ සැටියෙන්ම සඳහන්.

මුගලන් තෙරුන් කල්ලවාලමුත්ත ගමටවැඩම කිරීම.

ඉන් අනතුරුව ආයුෂ්මත් මහමුගලන් තෙරණුවෝ පැවිදි වීමෙන් සත්වෙනි දවස වනවිට මගධරට කල්ලවාලමුත්ත නම් ගම ඇසුරෙහි තිබූ කැලයක විදර්ශනා වඩමින් තමයි වාසය කරනු ලැබුවේ. ඒ වන විටත් උන්වහන්සේ දැඩිව වෙහෙසෙමින් වීර්යෙන් විදර්ශනා වඩමින් දින සතක් පුරාවට පරියන්කයේම සිටීම නිසා කායිකව මානසිකව දැඩි වෙහෙසටත්මැ, ඒ නිසාම මැලිබවටත් නිදිවැරීම නිසාම දැඩි නිදිබර ගතියටත් පත්ව සිටියේ.

භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භග්ග රටට වැඩම කරවීම

ඒ මොහොතේ බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩ සිටියේ භග්ග ජනපදයෙහි සුංසුමාරගිර සමීපයෙහි වූ මෘගදාව නම් භේසකලාවනයෙයි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මනුෂ්‍යත්වය ඉක්මවූ පිරිසිදුවූ දිව ඇසින් ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලාන ස්ථවිරයන් වහන්සේ මගධරට කල්ලවාලමුත්ත ග්‍රාමයෙහි නිදිබරව වැඩ සිටිනු දැක බලවත් පුරුෂයෙක් හකුළුවන ලද අතක් දිග හරින්නේ යම් සේද, දිග හරින ලද අතක් හකුළුවන්නේ යම් සේද, එපරිද්දෙන්ම භගුරට සුංසුමාර පර්‍වතය ආසන්නයෙහි මිගදාය නම්වූ භෙස කලාවනයෙහි අන්තර්ධානවී, මගධරට කල්ලවාලමුත්ත ග්‍රාමයෙහි ආයුෂ්මත්වූ මොග්ගල්ලාන ස්ථවිරයන් ඉදිරියෙහි පෙනීහිටියේ නිමේෂයකින්. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පැනවූ අස්නෙහි වැඩ සිටිමින් ආයුෂ්මත් මහා මොග්ගල්ලාන ස්ථවිරයන් වහන්සේට මෙසේ ඉතා වටිනා උපදෙසක් දෙනු ලැබුවා.

“මොග්ගල්ලානය, ඔබ නිදිබරව සිටියේ නොවේද? “ස්වාමීනි, එසේය.”

1.“එසේ නම් මොග්ගල්ලානය, යම් සංඥාවක් ඇතිව වාසය කරන්නාවු ඔබ මැලි ගතියට බැස ගන්නෙහිද, ඒ සංඥාව මෙනෙහි නොකරව. ඒ සංඥාව බහුල වශයෙන් මෙනෙහි නොකරව. යම් සේ මෙසේ වාසය කරණ ඔබට මැලි ගතිය පහවන්නේය යන කරුණු පවතී.

2.මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඉදින් ඒ මැලි ගතිය පහනොවන්නේ නම්, එබැවින් අසන ලද ධර්‍මයක් සිතින් නැවත කල්පනා කරව. නැවත සිහි කරව. සිතින් නැවත විමසව. සිත මෙහෙයවා බලව. යම් හෙයකින් මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ මැලි ගතිය පහව යන්නේය යන මේ කරුණ පවතී.

3.“මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ මැලි ගතිය පහ නොවන්නේද, මොග්ගල්ලානය, එබැවින් ඔබ දෙකන් සිදුරු යා කරන්නෙහිය. අතින් ශරීරය පිරිමදින්නෙහිය. (2) යම් හෙයකින් මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ මැලි ගතිය පහව යන්නේය යන මේ කරුණ පවතී.

4.“මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ මැලි ගතිය පහ නොවන්නේද, එබැවින් ඔබ අස්නෙන් නැගිට ඇස් තෙමා දිශාවන් බලව. නැකැත් තරු හා තරු රූප බලව. යම් හෙයකින් මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ මැලි ගතිය පහව යන්නේය යන මේ කරුණ පවතී.

5.“මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ මැලි ගතිය පහ නොවන්නේද, එබැවින් ඔබ ආලෝක සංඥාව සිහි කරව. දහවලය යන සංඥාව සිතින් ගනුව. ‘දවාල යම් සේද, රාත්‍රියත් එසේය. රාත්‍රිය යම් සේද, දවාලත් එසේය’ යි මෙසේ විවෘතවූ වට නොකළ සිතින් ප්‍රභා සහිත සිත වඩව. යම් හෙයකින් මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ මැලි ගතිය පහව යන්නේය යන මේ කරුණ පවතී.

6.“මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ මැලි ගතිය පහ නොවන්නේ නම්, එතැන් පටන් ඔබ ඉදිරිය, පසුව යන හැඟීම ඇත්තේ, අභ්‍යන්තර ගත ඉන්‍ද්‍රියයන්ගෙන් විවේකවූ සිතින් ඒ සක්මනට බසුව. යම් හෙයකින් මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ මැලි ගතිය පහව යන්නේය යන මේ කරුණ පවතී.

7.“මෙසේ වාසය කරණ ඔබට ඒ නිදි මැලි ගතිය ඉදින් දුරු නොවේද, ඉක්බිති මොග්ගල්ලානය, ඔබ පයින් පය එකට තබා සීහ සෙය්‍යාව කරව. සිහි ඇත්තේ, මනා දැනීම් ඇත්තේ, උත්‍ථාන (නැගිටීමේ) සංඥාව මෙනෙහි කොට මොග්ගල්ලානය, පිබිදියාවූ ඔබ නිද්‍රා සුඛය, ස්පර්‍ශ සුඛය, මැලි බවෙහි සුඛය යන මෙහි නොයෙදුණේ වාසය කරන්නෙමියි වහාම නැගිටිය යුතුය.

මුගලන් තෙරණුවෝ නවම් පුර අටවක් දා රහත් වීම

මහා කාරුණිකයන් වහන්සේ මොග්ගල්ලාන ආයුෂ්මතුන් වහන්සේට මෙම කරුණු සත ඇතුළුව ධාතු කර්මස්ථාන දේශනයෙන් දහම් දේශනා කරනු ලැබුවා. ඒ අනුව සිහි නුවණ යෙදූ තෙරණුවෝ එහි දී ම රහත් භාවයට පත්වුණා. මේ වනාහි උන්වහන්සේ පැවිදිවීමෙන් සත් වන දිනයයි. ඒ තවත් නවම් පුර අටවක දිනක්.

උපකාර වූ මුලාශ්‍ර

අඞ්ගුත්තරනිකාය » සත්තකනිපාතපාළි » අබ්‍යාකතවග්ගො » පචලායන සූත්‍රය