අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 415 (සන්තිකේ නිදානය)
නන්ද කුමරු සහ ජනපද කල්‍යාණි පෙම් යුවළ . 02
ජනපදකල්‍යාණි
දැන් මෙහිදී සුළු විස්තරයක් කරමින් ජනපද කල්‍යාණිය ගැන මතකයට නැගීම කාලෝචිතයි හැඟුනේ අපේ සිත්වල නන්ද කුමරු, ජනපද කල්‍යාණිය කියන අය නිකම්ම නිකං චරිත වූ නිසයි. ඒ අයගේ සංසාර ගමන අතීත පින්කම් අධිෂ්ඨාන මේ හැම දෙයක්ම ඔබගේ අපගේ සසර ගමනටත් බොහෝ උපකාරී වේවි කියලා සිතුනේ ඔවුන්ගේ පුර්ව ජන්ම භවයන් ගැන කියවද්දී.
අප ඔබ දන්නා, නමින් ජනපද කල්‍යාණිය ලෙස හැඳින්වෙන ඒ උත්තමාවිය පතාගෙන පැමිණියේ රුපසම්පත්තිය නෙවෙයි, ධ්‍යානයෙහි ඇලුම්කළ භික්‍ෂුණීන් අතුරින් අග්‍රස්ථානයට පැමිණීමටයි. එහෙත් ඒ සියලු දේ වළකා මේ සංසාර සාගරයේම සැරිසැරීමට අවශ්‍ය පරිසරය මැනවින් විශ්වය විසින්ම සලසන්නේ ඉතාමත් ආශ්චර්යමත් ලෙස. ඇයට මෙම ලෝකයෙන් එතෙර නොවීමට ස්ත්‍රියකට අවශ්‍ය උතුම්ම ත්‍යාගය ලැබුණා. ඒ තමයි පංච කල්‍යාණයෙන් හෙබි රූප සම්පත්තිය. මේ ඇයගේ නිධාන කතාවයි,
ඇය පියුමුතුරා බුදුරජුන්ගේ කාලයේ හංසවතියෙහි කුලගෙයක පිළිසිඳගෙන පසු කලෙක ඒ ශාස්තෘන්වහන්සේගෙන් ධර්‍මය ශ්‍රවණය කිරීමට නිතරම විහාරයට පැමිණුනා.එක දිනක් එක් භික්‍ෂුණියක ධ්‍යානයෙහි ඇළුම්කරන භික්‍ෂුණීන් අතුරෙන් අගතන්හි තබන්නා වූ ශාස්තෘන්වහන්සේ දැක පින්දහම් කොට ඇයද මතු අනාගතයේ ඒ තනතුරම පැතුවා. ඉන් පසුව ඒ පිනෙන් ඕතොමෝ කල්ප ලක්‍ෂයක් දෙවිමිනිසුන් අතර සැරිසරා අපගේ ශාස්තෘන්වහන්සේ පහළවීමට පෙරාතුවම මහාප්‍රජාපතී ගෞතමියගේ කුස තුළ පිළිසිඳ ගත්තා. එකල ඇයට නන්දා යනුවෙන් නම් කරනු ලැබුවා. රූපයෙන් අගතැන්පත් වූ නිසා ඇයට රූපනන්දා යනුවෙන්ද සුන්දරී නන්දා හඳුන්වනු ලැබුවා. එමෙන්ම ආනන්ද හිමියන්ගේ සොහොයුරිය වූ නන්දා ද, සැකිකුල ඛෙමක රජුගේ දියණිය වූ අභිරූප නන්දා ද, ජනපදකල්‍යාණිය වූ නන්දා ද යනුවෙන් එකල නන්දා නමින් සුප්‍රසිද්ධ කුල කුමරියන් තිදෙනෙක්ම සිටි බවත් මතකයේ තබාගත යුතු වැදගත්ම කරුණක්. පසු කලෙක ඇය ඒ මහත් ජනපදහිම වසන කුල කුමරියන්ට වඩා අග්‍ර වූ උතුම් රූපස්වභායෙන් හෙබි නිසා ජනපදකල්‍යාණි නම් වුණා . ඒ කෙසේවෙතත් ඇය රූප සම්පත්තියෙන් දෙවැනි වූ මහේශාක්‍ය ස්ත්‍රියක්ද සිටියා. ඒ තමයි යසෝදරාව.
ඒ කාලයේ ජනපදකල්‍යාණිය යම් ප්‍රදේශයකට යම් කටයුත්තක් සදහා පැමිණියාද, එය ඇසූකෙණෙහිම මහජන සමූහයා එම පෙදෙසට අතුරු සිදුරු නැතිව රැස්වන්නට පටන් ගත්තා. ඒ විතරක් නෙවෙයි. ඇය නැටුමෙහිත් ගැයුමෙහිත් කෙළ පැමිණ සිටියා. යම් දනවුවක ඇය නටයි, ගයයි කියා ඇසූ කෙණෙහිම බෙහෙවින් ම මහජනසමූහයා රැස්වෙන්නට වැඩි වෙලාවක් ගියෙත් නැහැ. ඇය ඒ තරමටම ජනප්‍රිය තාරකාවක්ද වී සිටියා. දැනටත් භාරතයේ මෙවැනිම දක්ෂ රූප සම්පත්තියෙන් අගතැන්පත් ස්ත්‍රියන් සිටිනා බව ඔබ අප කවුරුත් හොඳින් දන්නා කරුණක්. මෙම රංගන භූමියට පැමිණෙන මහජනයා හට ඇයගේ ගැයුම් වැයුම් දෙස බලමින් තවදුරටත් නිසලව සිටිය නොහැකි වනවා. එලෙස පැමිණ නටන, ප්‍රීතියෙන් හඬ නගන, අසුරු ගැසීම්, සළු වැනීම් වැනිදේ පවත්වන මිනිසුන් ගැන උපමාවකට ගනිමින් බුදුරජාණන් වහන්සේත් පසුකලෙක මුව ලඟට තෙල් පිරිණු තෙල් කළයක් හිසතබා තෙල් බිඳුවක් හෝ තම සිරුර මත පතිත නොවන ආකාරයට ඇයගේ මේ රංගන භුමියේ සැරිසරණ පුරුෂයෙකු ගැන දේශනා කොට එයම කායගතා සති භාවනාවේ දී සිත සන්සුන් කරන ආකාරය පිළිබඳව උපමාවකටද ගෙන පහදා දෙනවා. ඒ රංගනය ඒ තරම්ම සිත කය වසඟ කරවන්නක්.
ජනපද කළ්‍යාණිගේ රූපය පෙළෙහි තවදුරටත් මෙලෙස විස්තර කරනවා. ඇය ජනපදයෙහි යහපත් වූ, උතුම් වූ, සය වැදෑරුම් ශරීර දෝෂයන්ගෙන් තොර වූ, පංච කල්‍යාණයෙන් යුක්ත වූ තැනැත්තියක්. එනම්, එතුමිය ඉතා උස් නොවන, ඉතා මිටිත් නොවන, ඉතා කෘශ නොවන, ඉතා ස්ථුල නොවන, ඉතා කළු නොවන, මනුෂ්‍යවර්ණය ඉක්මවන තරම් ඉතා සුදු නොවන එහෙත් මිනිස් පැහැය ඉක්ම වූ දිව්‍ය පැහැයට නො පැමිණි දිව්‍ය වර්ණයට නොපැමිණි යන තත්වයෙන් යුක්ත වේද, ඒ අනුව ශරීර දෝෂයන් සයෙන් තොර ව යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබනවා. එමෙන්ම ඇය ඡවි කල්‍යාණ, මාංස කළ්‍යාණ, නහාරු කළ්‍යාණ, අට්ඨි කළ්‍යාණ, වයො කළ්‍යාණයන්ගෙන් යුක්ත වන්නී නම් වනවා. ඇයට බාහිරින් ආලෝක කිරීමක් අවශ්‍ය වන්නේම නැහැ. තමාගේ ශරීරාලෝකයෙන් ම දොළොස් රියනක් දක්වා ආලෝකය පැතිරෙන බව කියනවා. භද්දකාපිලානී මෙන් ගනඳුරෙහි දොළොස්රියන් දිග පළල ගර්‍භාගාරයකට පහනක් වුවමනා නොවනවා. ඇයගේ ශරීර කාන්තියෙන්ම මුලු ගැබම ආලෝකවත් වන බව පවසනවා. (මොවුන්ට වඩා සිය ගුණයකින් යශෝධරාවගේ ශරීරයේ ආලෝකය පැතිරෙන බවද සඳහන්).
සම, පුවඟු මල් වැනි වෙයි, නොහොත් රත්‍රන් පැහැ ගනී. මෙය මැයගේ ඡවි කල්‍යාණ ස්වභාවයයි. මැයගේ අත් පා සතර ද, මුව කෙළවර ද ලතු පිරියම් කරන ලද්දාක් මෙන් වෙයි. මැයගේ මාංස කළ්‍යාණය රතු පබළු වලට ද, රතු කම්බිලිවලට ද සම වෙයි. නිය පොතු විස්ස පේශීන්ගෙන් වෙන් නොවූ තැන්හි ලතු රසය පිරුණ සේ වෙයි. පේශීන්ගෙන් වෙන් වූ තැන්හි කිරි දහරවලට සමාන වෙයි. මෙය මැයගේ නහර කළ්‍යාණයයි. දත් දෙතිස අතරක් නැතිසේ එකිනෙක ස්පර්ශ වී පිරිසිදු කළ දියමන්ති පේලි මෙන් බබළයි. මෙය මැයගේ අට්ඨි කළ්‍යාණයයි. එක්සිය විසිවයස් වන විට වුවද සොළොස් වස් පමණ පෙනෙන්නී වෙයි. සුදු කෙස් ඇති නොවේ. මෙය මැයගේ වයස් කල්‍යාණයයි. මේ පංච කල්‍යාණ ස්ත්‍රියකගේ රූපස්වභාවයයි.
උපකාර වූ මුලාශ්‍ර
තෙලපත‍්තජාතකවණ‍්ණනා – ඛුද‍්දකනිකාය – ජාතක අට‍්ඨකථා -එකකනිපාතය – ලිත‍්තවග‍්ගය
ජනපදකල්‍යාණී සූත්‍රය සංයුත්ත නිකාය -මහා වග්ගය – සතිපට්ඨාන සංයුක්තය – නාලන්‍ද වර්‍ගය
නන්ද තෙරණිය – අඞ්ගුත්තර නිකාය අටුවාවඒකක නිපාත අටුවාවඑතදග්ග පාළියථෙරී පාළි වර්ණනාව
සුන්‍දරීනන්‍දා ථේරීගාථා වර්ණනාව කුදුගත් සඟිය අටුවාව -ථේරීගාථා අටුවාව- පඤ්චකනිපාතය