අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 286 (සන්තිකේ නිධානය)
බුදුන් සරණ ගිය හේමවත සහ සාතාගිරි යක්ෂයෝ 06
යක්ෂයන්ගෙන් බුදුගුණ අසා සාසනයේ පළමු මාර්ගඵල ලාභී පළමු සෝවාන් උපාසිකාව
සෝවාන් දිනයේම ගැබ්ගෙන සෝණ මහරහතන් වහන්සේ ලොවට බිහිකළ කාලි මාතාව. 03
පියුමුතුරා බුදුන්වහන්සේන්ගේ කාලයෙහි සොණ තෙරුන් වහන්සේද ඉපිද අන් අය සමගින් බුදුරජාණන් වහන්සේ හමුවට ගිහින් බණ ඇහුවා. ඒ අවස්ථාවේ විහාරයට පැමිණ දහම් අසමින් සිටි එක් භික්ෂුවක මිහිරි වදන් ඇත්තවුන් අතුරෙන් අගතනතුරෙහි තබන බුදුන්වහන්සේ දැක මාද අනාගතයෙහි යම් බුදු කෙනකුන්ගේ සසුනෙහි කලණවදන් ඇත්තවුන් අතුරෙන් අග්‍රවීමට වටීයයි එක්වරම සිතට බලවත් ආශාවක් පැමිණියා. එය සිතේ තබාගෙන ඔහු දශබලයන්වහන්සේ ට තම නිවසට සත් දිනක් දන් සඳහා වඩින මෙන් ආරාධනය කරනු ලැබුවා. ආරාධනය කොට දින සතක් දක්වා උවැටන් කොට “ස්වාමීනි, නුඹවහන්සේ විසින් යමිහික්ෂුවක මෙයින් දින සතකට පෙර කලනවදන් ඇත්තවුන් අතුරෙන් අගතන්හි තැබූ සේක්ද, මමද මේ පුණ්‍යකර්මයාගේ විපාකයෙන් අනාගතයෙහි එක් බුදු කෙනෙකුන්ගේ සසුනෙහි එවැන්නෙක් වෙම්වායි ප්‍රාර්ථනා කරනවා යනුවෙන් පවසමින් ආශීර්වාදය බලාපොරොත්තුවෙන් ශ්‍රී පතුල් වන්දනා කරමින් සිටියා. ශාස්තෘන්වහන්සේ එයට අනතුරක් නොමැති බව දැන අනාගතයෙහි ගෞතම බුදුන්ගේ සසුනෙහි කලණවදන් ඇත්තවුනට අග්‍ර වන්නෙහිය’යි විවරණදී නැවත වදිනු ලැබුවා. ඔහු දිවි ඇති තෙක් කුසල කම් කොට කල්ප ලක්‍ෂයක් දෙවියන්ද මිනිසුන්ද අතුරෙහි සැරිසරන්නේ අපගේ බුදුන්වහන්සේගේ පහළවීමෙන් පසු දෙලොවින් බැස කාලි නම් ඇති උපාසිකාවකගේ කුසෙහි පිළිසිඳ ගත්තේ ඇය සෝවාන් වූ දිනදීමයි. ඉන්පසු වැඩිවියට පත්වීමෙන් පසු මිට ඉහත ලිපියේ කියූ අයුරින්ම මහා කච්චායන තෙරුන් හමුවේ පැවිදිව උපසම්පදාවද ලබාගත්තා. උපසම්පදාව ලබා වැඩිකල් නොගොස්ම විදසුන් වඩා වැඩිකල් නොගොස්ම අරහත්වයට ද පත්වුණා.
තවදුරටත් තෙරුන් සමීපයෙහි වෙසෙමින් ත්‍රිපිටකය අධ්‍යාපනය ලැබූ උන්වහන්සේ ඉන්පසු සම්පුර්ණ වශයෙන්ම සුත්තනිපාතය ඉගෙන ගෙන වස්කාලයද ගත කරන්නට වුණා . ක්‍රම ක්‍රමයෙන් උන්වහන්සේටත් නොදැන උන්වහන්සේගේ අධිෂ්ඨානය පල දරනා කාලය ලඟා වන්නට වුනා. ඒ කාලයේම මෙතෙක් නුදුටු බුදුන්වහන්සේව දකින්නට මහත් වූ අශාවක්ද සිත තුල ලියලන්නට වුනා. වස් පවරා ශාස්තෘන්වහන්සේ දකිනු කැමතිව උපාධ්‍යායයන් වහන්සේන්ගෙන් බුදුන් වහන්සේ දකින්නට යාමට අවසර ඉල්ලා සිටයා. ඒ එක්කම හරිම පුදුම දෙයක් සිදු වුනා. සොන රහතන් වහන්සේට මහා කච්චායන මහා රහතන් වහන්සේ විසින් අනාවැකියක් පල කොට සිටියා. එය මෙලෙසින් සඳහන්ව තියෙනවා.
මහා කච්චායන තෙරුන්වහන්සේ, සෝණ, ඔබ ගිය කල්හි ශාස්තෘන්වහන්සේ නුඹව එකම ගඳකිළියෙහි වස්වා ධර්මය දෙසීමට ඉල්ලා සිටින සේක. නුඹ ධර්මය දෙසන්නෙහි. ශාස්තෘන්වහන්සේ නුඹගේ ධර්මකථාවෙන් පැහැදී නුඹට වර දෙන සේක. නුඹ වර ගන්නේ මේ මේ වර ද ගනුව. මගේ වචනයෙන් දශබලයන්වහන්සේගේ පාවඳුව’යි යැයි ද ඉල්ලා සිටියා.
බලන්න රහතන් වහන්සේ කෙනෙකුගේ වැඩ පිළිවෙල. උන් වහන්සේ ඒ අවසරය ලත් සැණින් ප්‍රථමයෙන්ම කලේ තම මෑණියන් වහන්සේව හමුවීමට යාමයි. ගොස් බුදුන් වහන්සේ බැහැදැකීමට යන බවත් ඒ සඳහා අවසර ලැබුණු බවත් ඇයට දන්වා සිටියා. ඇයද “යහපතී දරුව, නුඹ තථාගතයන් වහන්සේ දැකීමට යන්නේ නම් මේ කම්බිලිය ගෙන ගොස් ශාස්තෘන්වහන්සේ වෙසෙන ගඳකිළියෙහි බුමුතුරුණක් කෙට අතුරුවයි” යැයි මහත් කම්බිලියක් දුන්නා. සෝණ තෙරුන්වහන්සේ එය රැගෙන සෙනසුන හැර අනුක්‍රමයෙන් ශාස්තෘන් වසන තැනට පැමිණ ශාස්තෘන්වහන්සේ බුද්ධාසනයෙහි හුන් වේලාවේදීම එළඹ වැඳ එකත් පසෙක සිටිය. ශාස්තෘන් වහන්සේ උන්වහන්සේ සමඟ ටික වෙලාවක් පිළිසඳරෙහි ගතකොට අනඳ තෙරුන්වහන්සේ ඇමතුවා. “ආනන්දය, මේ භික්ෂුවට සෙනසුනක් දනුව’. තෙරුන්වහන්සේ ශාස්තෘන්වහන්සේගේ අභිප්‍රාය දැන ඇතුළු ගඳකිළියෙහිම ගෙනෙනු ලැබූ බුමුතුරුණ ය අතුරනු ලැබුවා. උන්වහන්සේ හට එහි රැදෙන්න අවසර දුන්නා.ඉන්පසු භාග්‍යවතුන්වහන්සේ රාත්‍රිය බොහෝ කලක් එළිමහනෙහි කල් යවා වෙහෙරට පිවිසියා. ආයුෂ්මත් සෝණ තෙරුණුවෝද රාත්‍රියෙහි බොහෝ කලක් එළිමහනෙහි ගතකොට උන්වහන්සේ සමගින්ම විහාරයට පිවිසිය. ශාස්තෘන්වහන්සේ මධ්‍යම යාමයෙහි සිංහශය්‍යාවෙන් සැතපී උදෑසන නැගිට හිඳ “මෙපමණ වේච්චාවකින් සොනගේ කයෙහි වෙහෙස නිමියේ වන්නේන්යයි දැන” ආයුෂ්මත් සෝණ තෙරුන්ට ‘හික්ෂුව ඔබට දහම් දෙසීමට වැටහේවා’ යි වදාරනු ලැබුවා. සෝණ තෙරණුවෝ ද ඒ අවසරය ලද සැණින් මිහිරි සරින් එක් ව්‍යංජනයකුදු නොනසමින් අෂ්ටක වර්ගයන් දේශනා කරනු ලැබුවා. දේශනාව අවසානයෙහි භාග්‍යවතුන්වහන්සේ සාධුකාර දුන්නා. සාධුකාර දී මහණ, “ඔබ විසින් ධර්මය මනාව ගන්නා ලදි. මා දෙසන වේලාවෙහිද අදද එක් සමානවම දෙසුම කිසි අඩුවක් හෝ වැඩියක් නැතැයි පැහැදුණු බව පවසා සිටියා. සෝණ තෙරණුවෝද මේ සුදුසු වෙලාව යැයි සළකා උපාධ්‍යායයන්ගේ වචනයෙන්ම විනයදරයන් පස්දෙනෙකුම පරම කොට ඇති සංඝයා විසින් දෙන උපසම්පදාව ආදී කොට ඇති සියලු වරයන් ඉල්ලා සිටියා. සාස්තෘන් වහන්සේද ඒ වර ඔහුට ලබා දුන්නා.
උපකාරක ග්‍රන්ථ
අඞ්ගුත්තරනිකාය අට්ඨකතා- සොන කුටිකණ්ණ තෙරණුවෝ