අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ (අවිදුරේ නිධානය) 177
මෙසේ තමන්ගේ පුර්ව ජන්මයේ කල්‍යාණ මිත්‍ර ඝටීකාර බ්‍රාහ්ම රාජයා වෙතින් ලැබුණු සිවුරු හැඳ පොරවා පත්‍රයද උරේ එල්ලගෙන කිඹුල්වත් නුවර දෙසටම නික්ම ගියා. ඒ යන අතර අඹවනයක් දැක ඒ තුලට වැඩම කළා. මේ මල්ලරට මායිමේ වූ අනුපිය නම් නුවර සමීපයේ වූ අඹ වනයයි.
ළදරු වියේ සිට නවවිසි වන වස තෙක්ම නිතර පැවැති නැටුම් ගැයුම් වැයුම් හා ඇසුරු කලවුන් ගේ කතාබස් ආදී වශයෙන් කිසිදු නිසි විවේකයක් නොලබා කල්ගෙවූ බෝසතාණන් වහන්සේට ඒ සියල්ලන්ගෙන්ම වෙන්ව පටන්ගත් මේ හුදෙකලා ජීවිතය මහත් සැනසිල්ලක් බව වැටහුණා. ලෝක තත්ත්වය ජීවිත තත්වය සිතා බලන කෙනෙකුට අවශ්‍ය වනුයේ ජනයාගෙන් වෙන් වූ හුදෙකලා බවයි.එය ලත් බෝසතාණන් වහන්සේ එයින් උපන් විවේකය ද ඒ නිසාම උපන් ප්‍රීතිය ද භුක්ති විදිමින් නුවණින් ජීවිත තත්ත්වය විමසමින් සතියක්ම කල් යැවූවා. ඒ කාලය තුළ සා පිපාසාවක් ඇති වුනේ නැහැ. මේ අතර මාගේ වියෝගයෙන් ඇතිවන ප්‍රිය විප්‍රයෝග දුක දරා ගැනීමේ ශක්තිය පියාණන් වහන්සේට කුඩා මෑණියන් වහන්සේටත් යශෝධරාවන්ට නන්ද කුමාරයාට නන්ද කුමරියටත් සෙසු ඥාති ජනයාටත් යන හැම දෙනාටම ඇති වේවා. එයින් කිසි කෙනෙකුටවත් කිසිම විපතක් නොවේවා යි තරයේ අධිෂ්ඨාන කරනු ලැබුවා. බෝධිසත්වයන් වහන්සේ අනුපිය අඹ වනයෙහි සතියක් එහි වැඩ සිට එයින් නික්මී, ශාක්‍යා බ්‍රාහ්මණි නමින් ප්‍රසිද්ධ තපස්විනියක ගේ අසපුවට වැඩියා. තපස්විනිතොමෝ භෝජන වලින්ද නවාතැනින් ද උන්වහන්සේට සංග්‍රහ කළා. එතැනින් උගත යුතු දෙයක් නැති සේ දැක එහි නුදුරෙහි වූ පද්මා නම් තපස්විනිතොමෝ ගේ අසපුවට වැඩිය. එහිදී ද මහත් ආදර සත්කාරයෙන් පිළිගන්නා ලද්දේ එතැනිනුත් උගත යුතු දෙයක් නැති නිසා එතනිනුත්නික්මුණා. ඉන්පසු එම අසපුවට නොදුරු රේවත නම් සෘෂිහු ගේ අසපුවට වැඩම කළා. ඒ සෘෂීහු ගේ ද ධර්මයෙහි සාරයක් නො දැක එතැන නොසිට එතැනිනුත් නික්මුණා. මෙසේ රජගහ නුවරට සමීප අසපුවක යාගහෝම කරමින් නොයෙක් වත පුරමින් වසන තවුසන් සමූහයක් ඉන්න භාග්‍රවාශ්‍රමයට පිවිසියා. ඒ අසපුවට අධිපති භාර්ගව තෙම මහත් සත්කාරයෙන් බෝසතාණන් වහන්සේ පිළිගත්තා. ඔහුගේ දහම විමසා බලනුයේ සංඝ සුව පතා යාගහෝම කරනුව ට වැඩියෙන් දෙයක් නැතැයි දැක එතැනින්ද නික්මෙන්ට සැරසුනා. ඒ දුටු එහි වෘත පුරන මහලු තවුස් කෙනෙක් ඔබ සොයන දහම උගන්වන ආළාර නම් තව කෙනෙක් විශාලා මහනුවර අසපුවක වෙසෙති. එහි වඩින්නැයි කීවා. විසාලා මහනුවරට යෑමට රජගහ නුවරට ගොස් ගංගා නදියෙන් එගොඩ යා යුතුය. එබැවින් බෝසතාණන් වහන්සේ පළමුකොට රජගහනුවර අතට ගමන ඇරඹුවා.
සැලකිය යුතුයි – මෙම කොටස අපගේ අට්ඨ කතාවේ සඳහන් නැති හෝ මා හට හමු නොවූ කොටසක්. උපුටා ගනු ලැබුවේ ගෞරවනීය බලන්ගොඩ ආනන්ද මෛත්‍රිය මහ නායක හිමිපාණන් වහන්සේගේ බුද්ධ චරිතය ග්‍රන්ථයෙනි.