Ape Budu Hamuduruwo 391
අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 391 (සන්තිකේ නිදානය)
ශාක්‍ය වංශිකයින් දමනය කිරීම 06
රුවන් සක්මන සහ නිර්මිත බුදුරුවක් මැවීම. 02
මෙලෙස මිණිමුතුවැල්ලෙන් ගැවැසුණු මවනලද රුවන්මය සක්මන උදාහිරු මෙන් සියලු දිශා බබළවන්නට වුණා. ධීර වූ දෙතිස්මහපුරිස්ලකුණින් යුත් පස්මරුන් දිනූ සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ ඒ සක්මන්හි බබළමින් සක්මන් කළා.
ඉන් අනතුරුව අපගේ බුදුපියාණන් වහන්සේ “නිර්මිත බුදුරුවක් මවන්නෙමි’යි අභිඥාපාදක ධ්‍යානයට සමවැදී ඉන් නැගී සිට, ‘පාසිවුරු ගැනීම, ඉදිරි බැලීම්, පසුපස බැලීම්, අත්පා හැකිලීම, දිගහැරීම සමානවම සිදුකරන බුදුවරයෙක් වේවායි කාමාවචර සිත්වලින් පරිකර්මකොට, පෙරදිග යුගන්ධර පරික්‍ෂේපයෙන් මතුවන සඳමඬල පලාගෙන නික්මෙන්නා මෙන් ඒවායි, රූපාවචර සිතින් අධිෂ්ඨාන කරනු ලැබුවා. මේ දර්ශනයෙන් මිනිසුන් පමණක් නෙවෙයි දිව්‍ය ප්‍රජාවද අමානන්දයට පත්වුණා .
දේව සමූහයා එය දැක අන්න තවත් සඳක් උදාවූයේදැයි කියන්නට වුණා. ඉන්පසු ඒ නිර්මිත බුදුරුවගෙන් පැමණි ආලෝකය මඳක් ළංවූ විට ‘සඳක් නොවේ ඒ සූර්යයෙක් උදාවූයේය’යිද, තවත් ආසන්න වූ විට, දෙව් පුත්‍රයෙක් යනුවෙන්ද, පසුව ‘දෙව් පුත්‍රයෙක් නොවේ. එක් මහා බ්‍රහ්මයෙක් යැ’යි ද තවත් ආසන්න වූ විට ‘මහා බ්‍රහ්මයකු නොවේ. වෙනත් බුදුවරයෙක් පැමිණේ’ යැයි ද, විවිධ අදහස් පළකරන්නට වුණේ විපිළිසරව.
එහි සිටි පුහුදුන් දෙවිවරු මෙසේ සිතූවා. ‘එක් බුදුවරයෙකු සඳහා මෙපමණ දේව සන්නිපාතයක් වුණා. බුදුවරු දෙදෙනෙක් වූ විට කෙතරම් මහත් දේව සන්නිපාතයක් වේද?’ ආර්ය දෙවිවරු මෙසේ සිතූවා. ‘එක ලෝකධාතුවක බුදුවරු දෙනමක් නම් නැත. ඒකාන්තයෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ තමන්වහන්සේ හා සමාන බුදුරුවක් මවන්නට ඇති’ යනුවෙන්.
නිර්මිත බුදුරුවේ සිරුරින් නික්මුණු ෂඩ්වර්ණ රැස් දහරා නිර්මාපක භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සිරුර මත පතිත වුනා.. නිර්මාපක භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් නික්මෙන රැස්දහරා නිර්මිත බුදුරුවේ සිරුර පුරා විසිරෙන්නට වුණා. ඒ දෙ බුදුවරුන්ගේ ශරීරයන්ගෙන් නික්මුණු රාශි ජාලා උඩට නැගී භවාග්‍රයේ ගැටී, ඉන් නැවත හැරී අවුත් දෙවියන්ගේ මස්තක පර්යන්තයෙන් බැස සක්වල මුවවිටෙහි පිහිටිය. මුලු මහත් සක්වල ගැබම රන්මය වක් වූ ගොනැසි සහිත චේතිය ඝරයක් මෙන් බැබලුණ. දස දහසක් සක්වල දෙවියෝ එක් සක්වලකට රැස්වී බුදුවරුන් දෙදෙනා වහන්සේගේ රශ්මි ජාලා ගර්භයට පිවිස සිටිය.
එහි රැස් වූ සියලු දෙවියෝ දෙව්ලොවැ හටගත් මදාරාමල් ද පියුම් ද පරසතුමල් ද සක්මනෙහි විසුරුවන්නට වුණා. දසදහසක් සක්වළ දේවසමූහයෝ සතුටු සිත් ඇතිව උන් වහන්සේලා හට වන්දනාමාන කරමින් සතුටු වෙමින්, තුටුපහටු වෙමින්, වඳිමින් රැස් වෙමින් සිටියා. තව්තිසාවෙහි දෙවියෝ ද යාමයෙහි දෙවියෝ ද තවත් තුසිතයෙහි දෙවියෝ ද නිර්‍මාණරතියෙහි දෙවියෝ ද පරනිර්මිතවසවරතී දෙවියෝ ද ඔදවැඩිසිත් ඇතිව සතුටු වෙමින් ලෝකනායකයන් දෙස බලා සිටියා. දෙවි ගඳඹ මිනිස් යක් යන මොවුන් සහිත නා ගුරුළු යන මොහු ද තවත් රකුසෝ ද සත්ලොවට හිතානුකම්පා ඇති උන් වහන්සේ අහස්හි උදා වූ සඳ සෙයින් දකිනු ලැබුවා, ඒ එක්කම ආභස්සර බඹුහු ද, සුභකිණ්ණ බඹහු ද, වෙහප්ඵල බඹහු ද,අකනිටා බඹහු ද, ඉතා පිරිසිදු සුදුවත් හැද පෙරෙවියාහු මුදුනෙහි ඇඳිලි බැඳ සිටියා.
ඒ අවස්ථාවෙහි තවත් ආශ්චර්‍ය්‍යයක් වුණා, ජිනරාජයන් වහන්සේ සත්ලොවට හිතානුකම්පා ඇතිසේකැ’යි ඒ පෙළහර දක්වන විට සඳුන්සුණු මුසු පස් පෑ දිස්නා මදාරාමල් ද විසිරෙන්නට වුණා. අහස්හි දිවසළු ද බබලන්නට වුණා.
ඔබ වහන්සේ ලොසත්නට ශාස්තෲ වූහ,. කෙහෙලි වැන්නහ. ධ්වජයක් වැන්නහ. යාගස්තම්භයක් වැන්නහ. පිළිසරණයහ. ප්‍රතිෂ්ඨා වූවහ. ප්‍රදීපයක් වැන්නහ. දෙපා ඇතියනට උතුම් වූවහ’යි. දසදහස්ලෝධාභි මහත් ඍද්ධි ඇති දෙවියෝ තුටුපහටු වෙමින්, ප්‍රමුදිත වෙමින්, පිරිවරා සිට නමස්කාර කරනු ලැබුවා.
දෙවියෝ ද දෙවඟනෝ ද ප්‍රසන්න වූ සතුටුසිත් ඇතිව පස්වනන් මලින් නරශ්‍රේෂ්ඨ වූ බුදුන් පුදන්නට වුණා. දිව්‍යසමූහයෝ ප්‍රසන්න සිතින් සතුටුසිත් ඇතිව ඒ නරශ්‍රේෂ්ඨ වූ බුදුන් වන්දනා කරමින් පස්වනක් මලින් පූජා කරනු ලැබුවා. මෙලෙස ගථා සැත්තෑ තුනකින් වර්ණනා කරමින් බොහෝ විස්තර බුද්ධවංශ පාළියෙහි රත්නචඞ්ක්‍රමණ කාණ්ඩයෙහි සඳහන්ව තිබෙනවා.
බෝසතුන් මෙලොව ජන්ම වූ දිනයේ අග්ගෝ හමස්මි ලෝකස්ස , ජෙට්ඨෝ හමස්මි ලෝකස්ස, සෙට්ඨෝ හමස්මි ලෝකස්ස
අයමන්තිමා ජාති නත්ථිදානි පුනබ්බවෝ යනුවෙන් මම ලොවට අග වෙමි මම මුළු ලොවට දෙටු වෙමි මම ලොවට උතුම් වෙමි
මෙය අවසන් උපත වෙයි. මෙයින් මතු උපතක් නැත. යනුවෙන් කියූ ප්‍රීති වාක්‍යයේ සත්‍යතාව මෙහදී තම නෑයන්ගේ නෙත් ඉදිරියේ තහවුරු කරනු ලැබුවා.
උපකාර වූ මුලාශ්‍ර –
රතනචංකමන කාණ්ඩ වර්ණනාව කුදුගත් සඟිය අටුවාව බුද්ධවංශ අටුවාව
රතනචඞ‍්කමනකණ‍්ඩො ඛුද‍්දකනිකායො බුද‍්ධවංසපාළි
පුරාභෙදසූත්‍ර නිර්දේශ වර්ණනාව කුදුගත් සඟිය අටුවාව මහානිද්දෙස අටුවාව
යමකප්‍රාතිහාර්‍ය්‍යඥානය කුදුගත් සඟියපටිසම්භිදාමාර්‍ගය. මහා වර්ගය ඥාන කතා
මහා සමය සූත්‍රය දික් සඟිය අටුවාව මහා වර්ගය අටුවාව
කුදුගත් සඟිය මහානිර්දේශය තුවට්‌ටක සූත්‍ර නිර්දේශය