අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 73
සියලු කර්මාන්ත අධිෂ්ඨාන සඵල කරමින් ලොව පහල වූ
සිද්ධාර්ථ බුදුහාමුදුරුවෝ 01
බුද්ධශුන්‍ය කල්ප
ධම්මදස්සී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිරිනිවුණායින් පස්සේ උන් වහන්සේගේ සසුනද අතුරුදහන් වුනා පමණක් නෙවෙයි. කල්ප එක්දහස් හත්සිය හයක් යනතෙක් ලොවෙහි බුදුවරු පහළ වූයේ නැහැ. එතරම් දීර්ඝ කාලයක් ලොව අවිද්‍යා අඳුරේ ගිලුනා. දෙවු ලොව හිස් වන්නට ඇති වගේම සතර අපා භුමිය සත්ත්වයන්ගෙන් අතුරු සිදුරු නැතිව වැසී යන්නට ඇති. මේ මහා අවිදු අඳුර නිමා කරමින් ලොවට අරුනැලි උදාවන්නට වූයේ ලෝකාර්ථවර පරමර්ථාධිගත සිද්ධාර්ථ නම් ශාස්තෘන් වහන්සේ ලොව පහළ වුණායින් පස්සේ.
සිද්ධාර්ථ බෝසතාණෝ ලොව පහළවීම.
සිද්ධාර්ථ බෝසතාණෝ ද පෙරුම් පුරා තුසිත භවනෙහි ඉපිද එයින් චුතව වේහාර නගරයේ උදේන රජුගේ අගමෙහෙසි පුළුස්සා දේවිය කුස පිළිසිඳ දසමස් ඇවෑමෙන් විරිය උයනෙහි මව්කුසින් මෙලොවට බිහි වුණා. උන්වහන්සේ ලෝපහළ වුනායින් පස්සේ තවත් ආශ්චර්ය ජනක සිදුවීමක් වුණා. ඒ තමයි සියල්ලන් විසින් පටන් ගත් කර්මාන්ත සාර්ථක වුනා මෙන්ම ජනයා ප්‍රාර්ථනා කළ සියලු කටයුතුත් ඒ ආකාරයෙන්ම ඉෂ්ට වුණා. ඒ නිසාම නම් කරන දිනයේ ඥාතීන් ඔහුට සිද්ධාර්ථ කියා නම තැබුවා. උන්වහන්සේ අවුරුදු දසදහසක් ගිහිගෙයි වාසය කළා. උන්වහන්සේටත් කෝකා උප්පල පදුම යනුවෙන් තුන් පහයක් වුණා. සෝමනස්ස දේවිය ප්‍රධාන අටසාලිස් දහසක් ස්ත්‍රීන් උන් වහන්සේට උපස්ථාන කළා.
බුද්ධත්වය සහ ප්‍රථම ධර්මාවබෝධය.
අවසානයේ උන්වහන්සේත් සතර පෙර නිමිති දැක සෝමනස්ස දේවියට අනුපම කුමරු උපන් දින එනම් ඇසළ පුන්පොහෝ දින රන්සිවිගෙයකින් අබිනිකබිනික්මන් කොට විරිය උයනෙහි පැවිදි වුණා. කෙළ ලක්ෂයක් පිරිවරද උන්වහන්සේ අනුව යමින් එදිනම මහණ වුණා.ඒ මහා පුරුෂයාණෝ ඔවුන් සමඟ දසමසක් ප්‍රධාන වීර්ය කොට වෙසක් පුන් පොහෝ දිනක අසදිස බමුණුගම සුනෙත්තා නම් බ්‍රාහ්මණ කන්‍යාව පිදූ මීකිරිබත් වළඳා ඩෙබර වනයෙහි දිවා විහාර කොට සවස වරුණ යවපල්හු ලබාදුන් අටතණමීට ගෙන කිණිහිරි බෝධිය වෙත පැමිණ සතලිස් රියන් පුළුලැති තණඇතිරි අතුරා පර්යංකය වැළඳ සර්වඥතාඥානය ලැබ උදන් අනා එහි සත්සති ගෙවා තමන් වහන්සේ සමග පැවිදි වූ කෙල ලක්ෂයක් භික්ෂූන්ගේ සිවුසස් අවබෝධයට සමර්ථතා දැක අහසින් ගොස් ගයා මිගදායෙහි බැස දම්සක් දේශනා කරනු ලැබුවා. එදින කෙල ලක්ෂයක් දෙනාට ප්‍රථම ධර්මාවබෝධය වුණා.
දෙවන ධර්මාවබෝධය
නැවත භීමරථ නුවර භීමරථ නම් රජු විසින් ආරාධනය කරනු ලැබූව නුවර මැද තැනූ සන්ථාගාරයෙහි වැඩ හිඳ කරවීක නාදය මෙන් මිහිරි කනට සුව පරමමධුර පණ්ඩිතයන්ගේ සිත්ගන්නා අමා අභිෂේකයත් බඳු බඹගොසින් දසදිගුන් පුරවමින් දහම් අමා බෙරය වාදනය කරනු ලැබුවා. එදින අනූකෙළක් දෙනාට දෙවන ධර්මාවබෝධය වුනා.
තෙවන ධර්මාවබෝධය.
යම්කලෙක වේභාර නගරයෙහි ඥාතීන් හට බුද්ධවංශ දේශනාව කළ සේක් ද එදින අනූ කෙළක් දෙනාට ධර්ම ඇස පහළ වුණා. ඒ තෙවන අභිසමයයි.