අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 400 (සන්තිකේ නිදානය)
බුදුවරුන්ගේ සුවිශේෂතා, සමානතා, සහ අසමානතා 04
සධම්මතා
දැන් සියලු බුදුවරයන් වහන්සේලාගේ අසාධාරණ ධර්මතාව ප්‍රකාශ කරන්නෙමි යනුවෙන් මෙම කරුණු තිහද සඳහන් වෙනවා. ඒ මෙසේයි.
1.පශ්චිමභවික බෝසතාණන් වහන්සේගේ මනා සිහිනුවණින් මවුකුස පිළිසිඳ ගැනීම
2. මවුකුස පර්යංකයෙන් පිටත බලා හිඳීම
3. බෝසත් මව හිටගෙනම ප්‍රසූත කිරීම
4.අරුණයෙහිම මවුකුසින් බිහිවීම
5.රන්පටෙහි පිහිට වූ පාදයෙන් උතුරුදිග බලා සත්පියවරින් ගොස් සිවුදිග බලා සිංහනාද කිරීම
6.සතර නිමිති දැක පුතුන් උපන් පසු මහාසත්ත්‍වයන්ගේ මහබිනික්මන කිරීම
7.අරහත්ධජය පිළිගෙන පැවිදිව, යටත් පිරිසෙයින් සතියක් ප්‍රධන් වැඩීම
8. බුදුබවට පත්වන දින කිරිපිඬු භෝජනය
9. තණ ඇතිරියෙහි වැඩහිඳ සර්වඥතාඥානය අවබෝධ කිරීම
10 ආනාපාන කර්මස්ථාන පරිකර්මය
11.මාරබල නැසීම
12.බෝපලඟෙහිම ත්‍රිවිද්‍යාව ආදිකොට අසාධාරණඥානාදි ගුණ ප්‍රතිලාභය
13.සත්සතිය බෝධිසමීපයෙහිම ගතකිරීම
14.ධර්ම දේශනාව පිණිස බ්‍රහ්මයාගේ ආයාචනය
15. ඉසිපතන මිගදායෙහි දම්සක් පැවැත්වීම
16.නවම් පුර පසළොස්වක සිවුවනක් පිරිස් රැස්වීමෙහි පාමොක් දෙසීම
17.ජේතවන ස්ථානයෙහි නිත්‍යවාසය
18.සැවැත්නුවර දොර යමාමහ පෙළහර දැක්වීම
19.තව්තිසා භවනයෙහි විජම්බණ දෙසීම
20.සකස්පුර දොර දෙව්ලොවින් බැසීම
21.නිරන්තර පලසමවතට සමවැදීම
22.දැහැන් දෙක්හි විනෙයජනයන් දෙස බැලීම
23.හේතුවක් උපන් කල ශික්‍ෂාපද පැනවීම
24.හේතුවක් ඇතිව ජාතක දේශනාව
25. ඤාතිසමාගමයෙහි බුද්ධවංසය දේශනා කිරීම
26.ආගන්තුක භික්‍ෂූන් සමග පිළිසඳර කිරීම
27.ආරාධිතයන්ට නොදන්වා වස් නිමවා නොවැඩීම
28.දවසක් පාසා පෙරබත පසු බත පෙරයම මැදියම අලුයම කටයුතු කිරීම
29.පිරිනිවන් දිනයෙහි මස්රස වැළඳීම
30.සූවිසි කෙළදහසක් සමවත් සමවැද පිරිනිවීම යන මේ සමතිස් සියලු බුදුවරුන් වහන්සේලාගේ ධර්මතායි.
අනන්තරායිකධම්ම
ඒ එක්කම විවිධ ආකාරයෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේලාට අතුරු අන්තරා කල නොහැකි බව දැක්වීම මෙලෙස විස්තර කෙරෙනවා. සියලු බුදුවරුන් වහන්සේලා උදෙසා එළවන ලද සිවුපසයට අන්තරාය කිරීම කිසිවෙකු විසිනුත් නොකළ හැකිය. එමෙන්ම කිසිම බලවෙතුකට උන්වහන්සේලාගේ ආයුෂයටද අනතුරු කළ නොහැකියි. එලෙසින්ම අනුන්ලවා හෝ අනුන්ගෙ උපක්‍රමයෙන් තථාගතයන් වහන්සේගේ දිවි තොර කරන්නේය යන යමක් ඇත්ද මෙයද සිදුවීමට අවකාශ නැත්තේයයි සඳහන්, එමෙන්ම බුදුවරුන්ගේ උතුම් දෙතිස් මහපුරිස් ලකුණුවලට අසීති අනුව්‍යඤ්ජනවලට කිසිවකු විසිනුත් අන්තරාය කළ නොහැක්කේය යන්නත් සඳහන් වනවා. එලෙසම බුදුරැස්වලට පවා අනතුරු කිරීම කිසිවකුටවත් කළ නොහැක්කේය යනුවෙන් මේ සතර අන්තරාය නොකළ හැකි ධර්ම ලෙස නම් කරනවා
තව බොහෝ ආශ්චර්ය අද්භූත කරුණු මෙලෙස ත්‍රිපිටකය පුරා ඇතත් උන්වහන්සේ මෙම සුවිශේෂී කරුණු කිහිපය මතුකර දක්වමින් මධුරත්‍ථවිලාසිනී අට්ඨකථාව අගට තබා එම වටිනා ග්‍රන්ථය නිමාවට පත්කරනවා.
උපකාර වූ මුලාශ්‍ර
සන්තිකෙනිදානකථා – කුදුගත් සඟිය අටුවාව – බුද්ධවංශ අටුවාව – ගොතම බුද්ධවංස වර්ණනාව
සුත‍්ත අට‍්ඨකථා – වෙමත‍්තකථා – ඛුද‍්දකනිකායො -බුද‍්ධවංසඅට‍්ඨකථා – බුද‍්ධපකිණ‍්ණකකථා