අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 378 (සන්තිකේ නිධානය)
ධුතංග දරන්නවුන් අතුරෙන් අග්‍රස්ථානයට පත්
මහාකාශ්‍යප මහරහතන් වහන්සේ පිළිබඳව ඔබ නොදත් කරුණු. 14
නිකැළැල් ආදරයක මහිම. සංසාරය පුරවාටම දුක සැප බෙදාගනිමින් කුසල් දහම් පාරමී වඩමින් දිවිහිමියෙන් පතිවත රකිමින් පැමිණි පෙම්වතුන් දෙදෙනෙක් මෙම සංසර සාගරයෙන් සදහටම සමුගන්නා මොහොතේ මේ මහපොළව, “මහමෙර ආදිය දරාසිටි සක්වල ගල, මහහඬින් කම්පා වීම දිගටම පැවතියා. අහස හෙන හඬ දෙමින් සුලං හැමුවා. සක්වල පර්වතය මහත් නාද පවත්වන්නට වුණා. ඒ නිසා ඒ මත පිහිටි සියල්ල මහ හඬ නගමින් කම්පා වෙන්නට පටන්ගත්තා.
ඒ මොහොතේ අපගේ සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ වේළුවන මහවෙහෙරෙහි ගඳ කිළියෙහි වැඩ සිටියා. පොළොව කම්පා වන ශබ්දය අසා කවරකු නිසා මේ පොළොව කම්පා වේදැයි සිහිකරන විට පිප්ඵලී මානවකයාද භද්දකපිලානිද මා උදෙසා අපමණ සැපත් හැරපියා පැවිදිවූ බව දැන ගත්තා. ඔවුන් වෙන්වන තැන දෙදෙනාගේම ගුණබලයෙන් මේ පොළොව කම්පාව වූ බව දුටුවා. එය දැක මාවිසිනුදු මොවුනට සංග්‍රහ කළ යුතුයයි ගඳකිළියෙන් නික්ම තමන් වහන්සේම පාසුවුරු ගෙන අසූමහ සව්වන් අතුරෙන් කිසිවෙකුටද නොඅමතා තනිවම තුන්ගව් මග පෙරගමන් කොට රජගහ නුවරටද නාලන්දාවටද අතුරෙහි බහුපුත්තක නම්වූ නුගරුක්මුල්හි පළක් බැඳ වැඩසිටියා. එහි විශේෂත්වයක් තිබ්බා. උන්වහන්සේ වැඩ සිටියේ තවත් එක්තරා පාංශුකූලිකයෙකු මෙන් නොවෙයි. සම්මා සම්බුදුවරයෙකුගේ ස්වභාවය ප්‍රකටවන බුදුවෙස් ගෙන අසූරියන් ඝන බුදුරැස් විහිඳුවමිනුයි වැඩ සිටියේ. ඒ මොහොතේ පර්‍ණජත්‍ර, ශකටචක්‍ර, කූටාගාරාදිප්‍රමාණවූ බුද්ධරස්මීහු ඔබමොබ සැළෙමින් දුරට විහිදෙමින් සඳදහසක්, හිරුදහසක් නැගසිටි කල මෙන ඒ වනලැහැබ එකළු කළා. බබළන තරුගණයාගෙන් පිරි අහස මෙන්ද පිපුණු නෙලුම් මහනෙල් ඇති දිය මෙන්ද දෙතිස් මහාපුරුෂලක්ෂණ ශ්‍රියෙන් වන කෙළවර දිලෙන්නට වුණා. සාමාන්‍යයෙන් නුගරුකේ කඳනම් සුදුපාටයි. කොල නිල් පාටයි, ගෙඩි රතුයි, එහෙත් ඒ දවසෙහි සියක් අතු ඇති ඒ නුගගස රන්වන් වූ එකම වර්ණයෙන් බැබළුණා.
ඈත තියාම තමා ඉදිරියේ ඇති වනලැහැබ විවිධ වර්ණ රටාවන්ගෙන් බැබලෙන අයුරු උන්වහන්සේ දුටුවා. උන්වහන්සේ ඒ දෙසට පැමිණෙන විට අපේ බුදුරජාණන් වහන්සේ සවනක් බුදුරැස් විහිඳවමින් ඒ නුගරුක මුල වැඩසිටිනවා. මේ දීර්ඝ සංසාරයේ බොහෝ බුදුවරු දැක ඇති උන්වහන්සේ ඒ බුදුරුව දුටු සැණින්ම හඳුනාගත්තා. මහා කාශ්‍යප තෙරුන්වහන්සේ ‘මෙතෙම මගේ ශාස්තෘවරයා වන්නේය. මෙතුමා උදෙසා මම පැවිදි වූයේ වෙමි’යි දුටුතැන් පටන් නැමී නැමී පැමිණ තුන් තන්හි වැඳ, ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන්වහන්සේ මගේ ශාස්තෘවරයාය. මම ශ්‍රාවකයා වෙමි. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන්වහන්සේ මගේ ශාස්තෘවරයාය. මම ශ්‍රාවකයා වෙමි’යි කියන්නට වුනා. ඒ ශ්‍රද්ධාව සාමාන්‍ය පෘතග්ජන මිනිසෙකුට ඇතිවෙන ශ්‍රද්ධාවක් නෙවෙයි. අති ප්‍රභල ශ්‍රද්ධාවක්. බුදුරජාණන් වහන්සේ ප්‍රථමයෙන්ම ඒ කාරණයම මුල්කොට උන්වහන්සේව මෙලෙස ආමන්ත්‍රණය කරනු ලැබුවා.
‘කාශ්‍යපය, මේ ගරුකිරීම ඔබ පොළවට කරන්නෙහි නම් එය පොළවටද දැරීමට නොහැකි වන්නේය. එහෙත් තථාගතයන්වහන්සේගේ මෙබඳු ගුණමහත්වය දන්නාවූ ඔබවිසින් කරලද ගරුකිරීම මගේ ලොමකුදු සැලීමට නොහැකි වෙයි. කාශ්‍යපය, හිඳගන්න, ඔබට උරුමය දෙන්නෙමි’යි මහත් කරුණාවෙන් පවසනු ලැබුවා. ඉන්පසේ බුදුන්වහන්සේ ඔහුට අවවාද තුනින් උපසම්පදාව ලබාදී බහුපුත්තක නුගරුක් මුලින් නික්ම තෙරුන් පිටුපසින් එන ශ්‍රමණයා කොට මගට පිළිපන්නා.
උපකාර වූ මුලාශ්‍ර
චීවර සූත්‍ර වර්ණනාව