අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 32
දස දහසක් සක්වළ වසර අනුදහසක් ආලෝකය පැතිර වූ
මංගල බුදුරජාණන් වහන්සේ 05
දානයට ආරාධනා කොට බමුණා ගෙදර යන්නට පිටත් වුනත් මහා වගකීමක බරක් හිස මත. බුදුරජාණන් වහන්සේ ඇතුළු කෙළ ලක්ෂයක් වූ සංඝ පිරිසකට දානය පිළියල කිරීම. ඔහුට මෙහෙම හිතුනා. මට මේ සියලු භික්ෂුන් වහන්සේලාට කැඳ, බත්, වස්ත්‍ර ආදිය දීමට නම් පුළුවන්. එහෙත් කෝටියකට ආසන පනවන්නේ කොහොමද? ඔහු මෙසේ සිතමින් පියමණින්නට විය. ඔහුගේ ඒ සිතිවිල්ල යොදුන් අසුහාර දහසක් උඩ තවුතිසාවෙහි සිටි සක් දෙවිඳුගේ පඬුපුල් අස්න උණුසුම් කරවන්නට සමත් විය. සක් දෙවිඳු එය කවුරුන් නිසා වූවක්ද යැයි බලන කල බෝසතුන් වහන්සේ බුදුන් ප්‍රමුඛ සංඝයා හට දානයට ආරාධනා කොට වැඩ සිටිනා තැනක් සිතමින් යන බව දැක මාද ඒ මහා පින්කමට සහභාගී වී පින් කරගතයුතු බව සිතා වඩුවෙකුගේ වෙස් ගෙන වෑපොරෝ ගත් අත් ඇතිව බෝසතාණන් වහන්සේ ඉදිරියේ පෙනී සිටියා.
වඩුවෙකුගේ වෙස්ගත් සක් දෙවිඳු – කිසිවෙකුට බැලයෙකුගේ ප්‍රයෝජනයක් ඇත්ද?
බෝසතාණන් වහන්සේ – ඔබ කවර නම් වැඩ දන්නේද?
වඩුවෙකුගේ වෙස්ගත් සක් දෙවිඳු – මා නොදන්නා ශිල්පයක් නැත. ගෙයක් හෝ මණ්ඩපයක් හෝ යමක් අවශ්‍ය නම් ඒ කිරීමට මම දනිමි.
බෝසතාණන් වහන්සේ – දරුව, එසේනම් මට අවශ්‍යය කාර්‍යයක් ඇත.
වඩුවෙකුගේ වෙස්ගත් සක් දෙවිඳු – උතුමාණෙනි, ඒ කුමක්ද?
බෝසතාණන් වහන්සේ – හෙට උදයේ දානය සඳහා මම කෙල ලක්ෂයක් භික්ෂුන්හට ආරාධනය කළා. ඔබට උන් වහන්සේලාට වැඩ සිටීමට මණ්ඩපයක් තනාදිය හැකිද?
වඩුවෙකුගේ වෙස්ගත් සක් දෙවිඳු – එසේයි, මට වේතනය දිය හැකිනම් කරදිය හැකයි.
බෝසතාණන් වහන්සේ – දරුව, මට වේතනය දීමට හැකයි. ඉක්මණින් නිමකරන්න යනුවෙන් පවසමින් ඔහුගේ මන්දිරයට ඇතුළු වුයේ අනෙකුත් දේ ලක ලෑස්ති කිරීමටය.
සක්දෙවිඳුට සිනහ පහළ විය. ඒ මහා පින්කමට සහභාගිවීමට ඔහුටද වරම් ලද හෙයිනි. සක්දෙවිඳු එක් මුඩු ප්‍රදේශයක් දෙස බලන්නට වුනා. එසැණින්ම දොළොස් යොදුන් කෙළක් ප්‍රමාණ වූ භුමිය පඨවි කසිණ මණ්ඩලයක් සේ සමතලා වුනා. අනතුරුව සක්දෙවිඳු මෙතෙක් භුමි ප්‍රමාණයක සත්රුවනින් සැදුණු මණ්ඩපයක් පැන නගීවා යයි සිතා ඒ දෙස බැලුවා. එකෙණෙහිම පොළොව දෙබෑකරමින් මණ්ඩපයක් පැන නගින්නට වුනා. එහි රන් ටැඹ වල රිදියෙන් කල වැටවල් වුනා. රීදී ටැඹවල රන් කල වුනා. මැණික් ටැඹවල මැණික් කළ ද, නන්රුවන් ටැඹවල සත්රුවන් කළද වුවා. ඉන්පසු මණ්ඩප අතර තුර කිකිණි දැල් එල්වේවා යයි ඒ දෙස බලන්නට වුනා. එකෙනෙහිම කිකිණි දැල් එල්ලී මාරුතයෙන් සෙලෙවෙන කිකිණි දැල් වලින් පංච තුර්යය නාදය නිකුත්වන්නට වුනා. හරියටම දිව්‍යය සංගීතයක් පවතින කාලයක් මෙන් වුනා. ඒ එක්කම සුවඳ මල් දම් එල්වෙවායයි සිතන්නට වුනා. ඒ සමගම දසත මල්දම් එල්ලෙන්නට වුනා. අනතුරුව කෙළ ලක්ෂයක් භික්ෂුන් වහන්සේලාට අසුන් හා පාත්‍රාධාර පොළොව බිඳගෙන පැන නගීවා යයි සිතීය. ඒ සියල්ලම ඒ ආකාරයෙන්ම පැන නැගුණි. තැන් තැන් වල දිය සුළි පැන නැගුණි. සක් දෙවිඳු මෙතෙක් දේ මවා බමුණා වෙත ගොස් උතුමාණෙනි, ඔබගේ මණ්ඩපය බලා මගේ වේතනය දෙනු මැනවයි කිවා.
බෝසතාණන් වහන්සේ මණ්ඩපය දකිත්ම පස්වණක් ප්‍රීතියෙන් පිනා ගියා. ඒ එක්කම මෙහෙම සිතුවා. මේ මණ්ඩපය මෙතරම් ඉක්මණට මෙලෙස මනුෂ්‍යයකුට නම් කල නොහැකියි. ඒකාන්තයෙන්ම මගේ දාන චේතනාව නිසා සක් දෙවිඳුගේ භවන උණුසුම් වුවා විය යුතුයි. ඒ නිසා මෙය ඔහු විසින් කල මණ්ඩපයක් විය යුතුයි. මෙවැනි මණ්ඩපයක එක් දවසක් දන් දීම තරම් නොවේ. ඒ නිසා සත් දවසක්ම දන් දෙමියි සිතුවා. බෝසත්වරුන්ට කෙත්වතු ආදී බාහිර දාන කොතෙකුත් දුන්නද තමන්ගේම ශරීර අවයවයක් හෝ ජීවිතය දන් දෙන තරමටම ඔවුනගේ සිත් තුල තෘප්තියක් ඇති නොවේ. ඒ අනුව බෝසතාණෝ කෙළ ලක්ෂයක් භික්ෂුන් වහන්සේ හට දන් දිය යුතු යයි සිතා ඒ මණ්ඩපයෙහි වඩා සිටවා ගවපාන නම් දානය පිළියෙළ කරන්නට වුනා. ඒ කියන්නේ ගවපාන නම් මහත් හැලි වල කිරි පුරවා ලිප තබා ඝනව පිසුණු කල්හි පිසින ලද මි සකුරුසුණු ගිතෙලෙන් අනන ලද භෝජනයට.
පසුදා ඒ සියල්ල විශ්වකර්ම දෙවියන්ගේ අනුහසින් මෙන් සැකසී නිමවිය. ඒ එදින උදෑසන කෙළ ලක්ෂයක් භික්ෂුන් පිරිවරා මංගල සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ දසදහසක් සක්වළ ආලෝකය විහිදවමින් වඩින්නට විය. මහත් වූ සාදු කාරය මිනිසුන් අතර පමණක් නොව දෙවියන් අතරද පැතුරුනි. දිව්‍යමය මල් මාලා වල සුවඳත් කිකිණි හඬට එක්වූ සාදු කාරයත් මංගල බුදුරජුන්ගේ මහත් වූ ශරීර ආලෝකයත් භෝජන වල සුවඳත් ඇත්තෙන්ම ඒ භුමිය තවත් තුසිතයක් කරවිය.