අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 278 (සන්තිකේ නිධානය)
ප්‍රථම මාර්ගඵලලාභී කොණ්ඩඤ්ඤ මහරහතන් වහන්සේ පිළිබඳව ඔබ නොදත් කරුණු 03
හස්තයන්ගේ උන්සුම් පිළිගැනීම
පාත්‍ර සිවුරු රැගෙන ඡද්දන්ත වනයෙ මන්දාකිනී ඉවුරට වැඩිය කොණ්ඩඤ්ඤ මහරහතන් වහන්සේ දෙස ඡද්දන්ත ඇත් රාජයා සහ පිරිවර බලා සිටියා. පෙර පසේ බුදුවරුන්ගේ සිරිතට අනුව ඇති කර ගත් පුරුද්ද සහිත අට දහසක් ඇත් රාජයන් තෙරුන්ගේ දර්ශනයෙන් අපගේ පින් කෙත පැමිණියේ ය යි නියවලින් තණ කොළ නොමැති සක්මනක් (සක්මන් මළුවක්) කොට ආවරණ ශාඛා ගෙනැවිත් තෙරුනට වාසය කිරීමට ස්ථානයක් සකස් කොට වතාවත් කොට එකිනෙකා තෙරුනට කළ යුතු දේ පිළිබඳව තීරණයකට නිහඬවම එළඹුනා. තෙරුන් වහන්සේ බොහෝ නෑයින් සිටින ගමට ගියාක් මෙන් මැනවින් සෝදන ලද පාත්‍රයෙ පටන් ගෙන හිමිදිරියෙන් ම තෙරුනට මුව දෝනා වතුර ද දැහැටි කුරු ද තබමින් පටන්ගෙන දිනය නිමා වනතෙක් එක දිනකට එක් ඇතෙකු බැගින් සියලු අවශ්‍ය කටයුතු මෙලෙස සලසනු ලැබුවේ බව අට්ඨ කතාවේ සඳහන්.
ලොවෙහි අති සුන්දර මන්දාකිණි විල්තෙර
මන්දාකිනී නම් වූ මේ විල යොදුන් පනහක් පමණ වනවා. එහි යොදුන් විසි පහක් පමණ වූ තැන දක්වා දිය සෙවල හෝ පණක හෝ නැත. පළිගු වන් ජලයෙන් ජලාශයම දිදුලනවා. ඉන් ඔබ්බට ඉගටිය ප්රමාණ වූ ජලයෙහි අඩ යොදුනක් පැතිරී සුදු වනය වනය යොදුන් පනහක් වූ විල වට කොට සිටියා. ඉන් අනතුරු ව එපමණ මහත රත් නෙළුම් වනය ය; ඉන් ඔබ්බට රන් කුමුදු වනය ය; ඉන් අතුරු ව සුදු කුමුදු වනයය; ඉන් අනතුරු ව නිලුපුල් වනය ය. ඉන් අනතුරු ව රතුපුල් වනය ය. ඉන් අනතුරු ව සුවඳ රත් සල් වනය ය. ඉන් අනතුරු ව කැකිරි, ලබු, කොමඩු ආදි මිහිරි රසයෙන් යුත් වැල් පල ය. ඉන් අනතුරු ව අඩ යොදුනක් පැතිරි උක් වනය ය. එහි පුවක් ගසක කඳ ප්රමාණ වූ උක් ය. ඉන් අනතුරු ව කෙසෙල් වනය ය. එහි ගෙඩි කොතරම් ලොකුදැයි කීවොතින් එයින් ගෙඩි දෙකක් කන අය වෙහෙසට පත් වෙන බව කියනවා. . ඉන් අනතුරු ව හැලියක් පමණ ගෙඩි ඇති කොස් වනය ය. ඉන් පසු අඹ වනය ය. ඉන් පසු දඹ වනය ය. ඉන් අනතුරු ව දිවුල් වනය ය. කෙටියෙන් ම ඒ විලෙහි කෑ යුතු ඵලයක් නම් නැතැයි නො කිව යුතුයි.
මල් පිපෙන කල්හි වාතය රේණු වැටි නංවා පියුම් විල කොළවල හෙළයි. එහි ජලය බින්දු වී වැටේ. ඉන් පසු හිරු රැස් ගින්නෙන් රත් වී රත් වුණු යකඩ ගුලියක් මෙන් වේ. එය ‘පුෂ්කරමධු” නම් වනවා. එය ද තෙරුන් වහන්සේස්ට අලි විසින් ගෙනැවිත් දෙනු ලබනවා. තෙළුඹු දැලි නගුලිස පමණ වේ. එය ද
ගෙනැවිත් දෙයි , නෙළුම් රිකිලි දවුල්හමක් පමණ වෙයි. එහි එක පුරුකක කළයක් පමණ වූ කිරි වේ. එය ද ගෙනැවිත් දෙයි.. නෙළුම් ඇට මිහිරි සකුරු සමග යොදා දෙයි.
ඒ හස්ත රාජයෝ සකුරු සැදුවේ මේ ආකාරයටය. පුවක් බඳක් තරම වූ උක් දඬු ඒ අසල ඇති ගල්කලාවක තබා පයින් පාගනු ලබනවා. එවිට, එයින් ගලායන යුෂ එම ගල් තලවෙහිම ඇති වලක රැස්වෙනවා. අවු රස්මියට රත්වෙන ගලෙහි වල තුල ඇති උක්පැණි රත් වී කිරිගරුඬ ගුලියක්
මෙන් ඝන වෙනවා. එය සොඩෙන් ගත් හස්ති සේනාව එය ගෙනැවිත් තෙරුන් වහන්සේට පුජා කරනු ලබනවා. . කොස්, කෙසෙල් අඹ ගෙඩි ආදිය ගැන කතා කරන්නට දෙයක් නැහැ.
උපකාරක ග්‍රන්ථ
සංයුත්තනිකාය » සගාථාවග්ගපාළි » වඞ්ගීසසංයුත්තං » කොණ්ඩඤ්ඤ සූත්‍රය සහ අට්ඨ කතාව,
ඛුද්දකනිකාය » ථෙරගාථාපාළි » සොළසකනිපාතො » අඤ්ඤාසිකොණ්ඩඤ්ඤත්ථෙරගාථාව සහ අටුවාව
ඛුද්දකනිකාය » අපදානපාළි-1 » බුද්ධවග්ගො » අඤ්ඤාසිකොණ්ඩඤ්ඤත්ථෙරඅපදානය
අඞ්ගුත්තරනිකාය » එකකනිපාතපාළි » එතදග්ගවග්ගය » අඤ්ඤාකොණ්ඩඤ්ඤ එතදග්ග සූත්‍රය සහ එහි අටුවාව