වැදගත් ධර්ම කරුණු
භාවනා.
භාවනා යන වචනය සාමාන්‍ය සම්මතයේදී භාවිතා වන්නේ යම් කිසි පුද්ගලයකු වාඩි වී සිටින ඉරියව්වෙන් දෙනෙත් පියා ගෙන කරන්නා වූ ක්‍රියාවක් ලෙස ය. එම නිසා “භාවනා” යන වචනය කියන විට බොහෝ දෙනකුට සිතට නැගෙන්නේ මෙම කාරණය යි. නමුත් බුද්ධ ධර්මයේ “භාවනා” යන වචනය යෙදෙන්නෙ “සිත වැඩීම” / “සිත දියුණු කිරීම” යන
සංසාරයේ දිග.
බාල පණ්ඩිත සූත්‍රයෙහි දැක්වෙන පරිදි, මේ මහා සාගරයට ම පාවෙන එකම වියසිදුරක් ඇත්නම්, එම වියසිදුර සියලු දිසාවන්ට හමන සුළඟ නිසා සියලු දිසාවන්ට පාවී යයි නම්, අවුරුදු සියයකට වරක් සාගරය මතට පැමිණ අහස බලන එක ඇසක් පෙනෙන කැස්බෑවෙක් ඇත්නම්, එම කණ කැස්බෑවා එම වියසිදුරෙන් ම අහස බැලීම සිදු විය හැකි වාර
බුදුන් වහන්සේ දේශනා කළ ධර්ම කරුණක් ප්‍රතික්ෂේප කිරීම.
මජ්ඣිම නිකායේ මූලපණ්ණාසකයේ මහාතණ්හාසඞ්ඛය සූත්‍ර අට්ඨකථාවෙහි සඳහන් වන්නේ මෙසේ ය. තස්‌මා අයං භික්‌ඛු බුද්‌ධෙන අකථිතං කථෙති, ( එම නිසා මෙම භික්ෂුව බුදු රජුන් විසින් නොකියන ලද දෙයක් කියයි ) ජිනචක්‌කෙ පහාරං දෙති, ( { භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ගේ ධර්ම චක්‍රය ට } ජිනචක්‍රයට ප්‍රහාරයක් දෙයි ) වෙසාරජ්‌ජඤාණං පටිබාහති, ( {භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සතරක් වූ} විශාරද ඥානයන්
ධර්ම ස්කන්ධ ගණනය කරන්නේ කෙසේද?
“තත්‌ථ එකානුසන්‌ධිකං සුත්‌තං එකො ධම්‌මක්‌ඛන්‌ධො. යං අනෙකානුසන්‌ධිකං, තත්‌ථ අනුසන්‌ධිවසෙන ධම්‌මක්‌ඛන්‌ධගණනා. ගාථාබන්‌ධෙසු පඤ්‌හාපුච්‌ඡනං එකො ධම්‌මක්‌ඛන්‌ධො, විස්‌සජ්‌ජනං එකො. අභිධම්‌මෙ එකමෙකං තිකදුකභාජනං, එකමෙකඤ්‌ච චිත්‌තවාරභාජනං, එකමෙකො ධම්‌මක්‌ඛන්‌ධො. විනයෙ අත්‌ථි වත්‌ථු, අත්‌ථි මාතිකා, අත්‌ථි පදභාජනීයං, අත්‌ථි අන්‌තරාපත්‌ති, අත්‌ථි ආපත්‌ති, අත්‌ථි අනාපත්‌ති, අත්‌ථි තිකච්‌ඡෙදො. තත්‌ථ එකමෙකො කොට්‌ඨාසො එකමෙකො ධම්‌මක්‌ඛන්‌ධොති වෙදිතබ්‌බො. එවං ධම්‌මක්‌ඛන්‌ධවසෙන චතුරාසීතිසහස්‌සවිධං.” ” එහි එක්