අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 67
පරසතු මලින් පුදනු ලැබූ
අත්ථදස්සී බුදුහාමුදුරුවෝ 01
පියදස්සී බුදුරජාණන් වහන්සේ පිරිනිවන්පා වර්ෂ ලක්ෂයක් පමණ ගත වූවායින් පස්සේ උන්වහන්සේගේ සසුනත් ක්‍රමක්‍රමයෙන් අතුරුදහන් වුනා. ඒ සමගම මිනිසුන්ගේ ආයුෂඅවුරුදු දහය දක්වා පිරිහී නැවත අසංඛ්‍ය දක්වා පැමිණ වර්ෂ ලක්ෂයක් දක්වා ආයුෂ අඩුවන්නට වුණා. ඒ කාලේ අත්ථදස්සි නම් බුදුරජාණන් වහන්සේ ලොව පහළ වුණා. උන්වහන්සේත් පෙරුම් පුරමින් පැමිණ අවසානයේ තුසිත දෙව්ලොව ඉපිද ඉන් චුතව පරම ශෝභන, ශෝභන නම් නුවර රජුගේ අග බිසව වූ සුදස්සන දේවියගේ කුස තුල පිලිසිද දස මසක් ඇවෑමෙන් සුචින්ධන උයන්හි මවුකුසින් බිහිවුනා. එතෙක් කල් දෙවියන්ගේ ආරක්ෂාව නිතැතින්ම ලැබුණා.
මේ මහා පුරුෂයන් වහන්සේ උපන් දා සිටම රජ පරම්පරාවට සිරිකත වඩම්මනු ලැබුවා. බොහෝ කල් සැඟව ගිය කුල පරම්පරා ගත මහා නිධාන මතු වන්නට වුණා. ඒ නිසා රජ පෙළපතට ඇතුළු බොහෝ අයට ධනහිමිත්වය ලැබී සිටුවරුන් ධන කුවේරයින් බවට පත් වුණා. ඒ නිසාම නම් තබන දිනයේ ඒ බෝසතාණන් වහන්සේට අත්ථදස්සී කියා නම් තබනු ලැබුවා. ඒ මහා නිධාන සියලු යස ඉසුරු සහිතව කම්සැප මැද වැඩිවියට පැමිණි උන්වහන්සේ අවුරුදු දස දහසක් කල් ගිහිගෙදර ගත කළා.
අමරගිරි සුරගිරි ගිරිවාහන නම් පරම සිත්ගන්නා තුන්පහයක් උන්වහන්සේටත් හිමිවුණා. උන්වහන්සේත් සතර පෙර නිමිති දැක විශාඛා දේවිය සේන කුමාර නම් පුතු ලැබූ දින සුදස්සන නම් අස් රජුගේ පිට නැගී මහබිනික්මන් කරනු ලැබුවා. උන් වහන්සේ අනුව යමින් නව කෙළක් පුරුෂයෝ මහණ වුණා. ඒ මහා බෝසතාණන් වහන්සේ ඒ වනවිටත් ඔවුන් පිරිවරා අටමසක් ප්‍රධාන වීර්ය කොට අවසන් කරලයි තිබුනේ. එදා වෙසක් පුන් පොහෝ දිනකයක්. සම්පූර්ණ ශරීරය ප්‍රදර්ශනය කරමින් සිටි සුචින්දර නම් නාගිනියට පිදීම පිණිස මහජනයා විසින් ගෙනෙන ලද රන්පාත්‍රය සහිත වූ මී කිරි මී කිරි බත් පුදන ඒ ජනයා විසින් උන්වහන්සේට පුජා කරනු ලැබුවා.
එය වැළඳීමෙන් අනතුරුව සිය ගණන් තරුණ තරුණයන් සමලංකෘත තරුණපාල වනයෙහි දහවල් දවස ගෙවා සවස ධම්මරුචි නම් නාගයා විසින් දෙන ලද අට තණමිට ගෙන සපුබෝධිය වෙත පැමිණ තෙපනස් රියන් පුළුලැති කුස ඇතිරි අතුරා පර්යංකය වැළඳ සම්බෝධියට පැමිණ සියලු බුදුවරයන් වහන්සේලාට ආචීර්ණ උදම් අනා බෝරුක අසලම සත් සතිය ගතකොට බඹුගේ ධර්මායචනය පිළිගෙන තමන්වහන්සේ සමග පැවිදි වූ නවකෙළක් භික්ෂුන් හට ආර්ය ධර්මාවබෝධයට සමතැන් දැක අහසින් ගොස් අනෝම නුවර අසළ වූ අනෝම උයනෙන් බැස දම්සක් දේශනාව පවත්වනු ලැබුවා. එදින කෙළ ලක්ෂයක් දෙනාට පළමු ධර්මාවබෝධය වුණා
නැවත ලෝනා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දෙවුලෝ චාරිකාවේ හැසිරෙමින් දහම් දෙසද්දී කෙළ ලක්ෂයක් දෙනාට ධර්මාවබෝධ වුණා. එය දෙවැනි ධර්මාවබෝධයයි.
යම් කලෙක අත්ථදස්සී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කපිලවස්තුපුරයට වැඩමකොට ධර්ම දේශණා කලාක් මෙන් ශෝභන නගරයට වැඩම කොට ධර්ම දේශණා කරනු ලැබුවා. එවරත් කෙළ ලක්ෂයක් දෙනාට ධර්මාවබෝධය වුනා. ඒ තෙවැනි ධර්මාවබෝධයයි.