අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 379 (සන්තිකේ නිධානය)
ධුතංග දරන්නවුන් අතුරෙන් අග්‍රස්ථානයට පත්
මහාකාශ්‍යප මහරහතන් වහන්සේ පිළිබඳව ඔබ නොදත් කරුණු. 15
ශාස්තෘන්වහන්සේගේ සිරුර දෙතිස් මහා පුරුෂලක්‍ෂයෙන් විචිත්‍රවත්. මහකසුප් තෙරුන්ගේ සිරුර සත්මහා පුරුෂලක්‍ෂණයෙන් විචිත්‍රවත්. ඒ උන්වහන්සේට මහා පුරුෂ ලක්ෂණ සතක් තිබූ නිසා. උන්වහන්සේ රන්මුවා මහ නැවක පසුපසෙන් බඳින ලද කුඩා නවුකාවක් සේ ශාස්තෘන්වහන්සේගේ පියෙන් පිය ළුහු බැන්දා. ශාස්තෘන්වහන්සේ මඳක් මඟ ගොස් මගින් බැස එක්තරා ගසක් මුල හිඳීමට කැමති බවක් පෙන්වනු ලැබුවා. අතීතයෙහි බොහෝ බුදු පසේබුදුරජාණන් වහන්සේලා ඇතුළු ලක්ෂ ගණනින් මහා සංඝරත්නයට උපස්ථාන කොට පුරුදු තෙරුන්වහන්සේට ‘ශාස්තෘන්වහන්සේ හිදිනු කැමැතිසේකැ’යි දැනගැනීමට මොහොතක්වත් ගතවුනේ නැහැ. උන් වහන්සේ ක්ෂණයකින් තමා විසින් පොරවන ලද පටසළුවෙන් තැනූ දෙපට සිවුර සතරට නමා අසුනක් මෙන් පැනවූවා.
මීට පෙර කියවූ පරිදී උපතින්ම මහා ධන නිධානයන්ට උරුම කම් කියූ මහා ධනකුවේරුකුව සිට ඒ සියල්ල හැරදමා මහණ දිවියට අතුලුවුන පිප්ඵලී කුමරා බුදුරජාණන් වහන්සේට ගිහිකල තමා විසින් පොරවන ලද පටසළුවෙන් තැනූ දෙපට සිවුර සතරට නමා තමයි අසුනක් ලෙස පැනවුයේ. එය කොතරම මටසිලිටු වෙන්නට ඇතිද, ඒ මොහොතේ ශාස්තෘන්වහන්සේ එහි හිඳ අතින් සිවුර පිරිමදිමින් කාශ්‍යපය, ඔබගේ මේ පට පිළියෙන් කළ සඟළසිවුර මෙලෙක්ය’යි කියා සිටියේ එය අගය කිරීමට වඩා ඔහුට තවත් සුවිශේෂ උරුමයක් ලබාදීමට. ඒ තමයි සංසාරයේ පතා පැමිණි පරිදී බුද්ධ සාසනයක එකම එක් ශ්‍රාවකයෙකුට පමණක් උරුම වන බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සඟලසිවුර දැරීමට අවස්තාව සලසා දීමට.
තෙරුන්වහන්සේ, ශාස්තෘන්වහන්සේ මගේ සඟළසිවුරේ මෙළෙක් බව කියන සේක පොරවනු කැමැති වනසේකැ’යි දැන, ස්වාමීනි, භාගයවතුන් වහන්සේ සඟළ සිවුර පොරවන සේක්වායි පැවසූවේ ඉමහත් ගෞරවයෙන් වගේම භක්තියෙන්. ‘කාශ්‍යපට, නුඹ කුමක් පොරවන්නෙහිද? කාශ්‍යපය, ඔබට මේ පරිභෝගයෙන් දිරුණු පාංශුකූලය දැරීමට හැකි වන්නෙහිද?
කාශ්‍යප, මාවිසින් මේ පාංශුකූලය ගන්නාලද දිනයේ මේ දියමත පිහිටි මාහොළොව කම්පාවුනා. බුදුවරුන්ගේ පරිභෝගයෙන් දිරුණු මේ සිවුර නම් අල්පගුණ ඇත්තෙකු විසින් දැරීමට නොහැකියි. ප්‍රතිබලසම්පන්න ප්‍රතිපත්ති ඇත්තෙකු විසින් දැරීමටද නොහැකියි. එහෙත් ප්‍රතිබලසම්පන්න ප්‍රතිපත්ති පිරීමෙහි සමත්වන්නාවූ ජාතිපංශුකූලිකයෙකු විසින් දැරීමට වටීය’යි වදාරා තෙරුන් සමඟ සිවුර මාරුකරගනු ලැබුවා.
මෙලෙස සිවුරු මාරු කොට තෙරුන්විසින් පොරවන ලද සිවුර භාගයවතුන්වහන්සේ පෙරවනු ලැබුවා. තෙරුන්වහන්සේ ශාස්තෘන්වහන්සේගේ සිවුර පෙරවනු ලැබුවා. ඒ මොහොතේ අචෙතනිකවු මේ පොළොවද, ‘ස්වාමීනි, දුෂ්කර ක්‍රියාවක් කළසේක. තමන් පෙරවූ සිවුර ශ්‍රාවකයාට දුන් විරූවක් නම් නැත. මම නුඹවහන්සේගේ ගුණය දැරීමට නොහැකි වෙමියි කියන්නාක් මෙන් දිය කෙළවරකොට කම්පා වුණා. තෙරුන්වහන්සේද, මාවිසින් බුදුන්වහන්සේගේ පරිභෝග චීවරය ලබනලදී. කිම මාවිසින් දැන් කළයුතු මින් වැඩි දෙයක් ඇද්දැයි උඩඟුබවක් නොකොට බුදුන් සමීපයෙහිම තෙළෙස් ධුත ගුණයන් සමාදන්වී සත්දිනක් පමණක් පුහුදුන්ව අටවැනි දින උදෑසන සිවුපිලිසිඹියා සමඟ රහත්බවට පැමිණිය. ශාස්තාන්වහන්සේද ‘කස්සපො භික්‍ඛවෙ චන්‍දූපමො කුලානි උපසංකමති අපකස්සෙව කායං අපකස්ස චිත්තං නිච්චං නවො කුලෙසු අප්පගබේභා’ යන මේ ආදී සූත්‍රයන්ගෙන් තෙරුන් පසසා පසු කල්හි මේ කාශ්‍යප සංයුත්තරය අර්‍ත්‍ථ ාත්පත්ති කොට මගේ සසුනෙහි ධුතවාදී භික්‍ෂූන් අතුරෙන් මහාකාශ්‍යප තෙමේ අග්‍රයයි තෙරුන්වහන්සේ තනතුරෙහි තබනු ලැබුවා. මෙන්න මෙහෙම තමයි අපේ බුදුහාමුදුරුවන් සමග ඉදිරි දර්මදූත මෙහෙවරට අසුමහා ශ්‍රාවකයන් අතරේද මහා ශ්‍රාවකයෙකු බඳු වූ මහා කාශ්‍යප මහරහතන් වහන්සේ එක්වුණේ.
කාශ්‍යපයන් වහන්සේ ගේ පියා කාශ්‍යප නම් බමුණු පරපුරට අයත් වුණා. ඒ නිසා පැවිදි වූ තැන් පටන් බුදුරජාණන් වහන්සේ ගොත්‍රනාමයෙන් සංඝයා ඇමතු නිසා පිප්පලී යන නම අභාවයට ගියා. කාශ්‍යප යන නමින් ම උන්වහන්සේ හැඳින්වුණ. සංඝයා අතර උරුවිල්වා කාශ්‍යප, නදී කාශ්‍යප, ගයා කාශ්‍යප වැනි කාශ්‍යපලා තව බොහෝ දෙනෙක් වැඩසිටි නිසා උන්වහන්සේ ඒ අතරින් මහා කාශ්‍යප යන ගෞරව නාමයෙන් ප්‍රකට වුණා.
උන්වහන්සේගේ ආදරණිය බිරිඳ භද්දාකාපිලානී පසුකලෙක රහත්බවට පැමිණ පූර්වේනිවෙසානුස්මෘති ඥානයෙහි අගතැන්පත් වූවා. බොහෝකලකට පසු බුදුරජාණන් වහන්සේ දෙව්රම්හි ආර්‍ය සංඝසමූහයා මැද වැඩසිටිමින් , භික්‍ෂුණීන් පිළිවෙළින් තනතුරුවල තබනා අවස්ථාවේ, ඇය පෙර විසූ කඳපිළිවෙල සිහිකරන්නවුන්ගෙන් අග්‍රස්තානයෙහි තබනු ලැබුවා. ඒ උත්තමාවිය පිළිබඳව ඔබට පසුව කියවන්නට ලැබේවි.
උපකාර වූ මුලාශ්‍ර
චීවර සූත්‍ර වර්ණනාව
සංයුත්ත නිකාය අටුවාව නිදාන වර්ගය – අටුවාව 4. කස්සප සංයුක්තය 1. කස්සප වර්ගය
මහාකාශ්‍යප තෙරණුවෝ අඞ්ගුත්තර නිකාය අටුවාව ඒකක නිපාත අටුවාව එතදග්ග පාළිය පළමුවෙනි වර්ගය
භද්දාකාපිලානි තෙරණිය අඞ්ගුත්තර නිකාය අටුවාව ඒකක නිපාත අටුවාව එතදග්ග පාළිය ථෙරී පාළි වර්ණනාව