බුද්ධ, ප්‍රත්‍යෙකබුද්ධ බුද්ධශ්‍රාවක වූ ආර්‍ය්‍යයන්ට. යටත්පිරිසෙයින් ගිහි ස්‍රොතාපන්නයන්හටද අනර්‍ත්‍ථ කැමතිව අන්තිම වස්තුවෙන් හෝ විද්‍යමාන ගුණ නැසීමෙන් දොස් නගන්නෝය. ආක්‍රෝශ කරන්නෝය. ගරහන්නෝ යයි වදාරණ ලද්දේ වේ. එහි ‘මොවුන්හට මහණදමක් නැත, මොවුහු අශ්‍රමණයෝ’යි කියනුයේ අන්තිම වස්තුවෙන් දොස් නැගීමම කරයි. ‘මොවුන්හට ධ්‍යානයක්, විමොක්‍ෂයක්, මාර්‍ගයක්, ඵලයක් හෝ නැතැ’යි කියනුයේ ගුණ නැසීමෙන් දොස් නැගීම කෙරේයයි දතයුතුය. ඒ දොස් නැගීම කරනුයේද දන්නේ හෝ නොදන්නේ දොස් නැගීම කරන්නේය. දෙපරිද්දෙන්ම දොස් නැගීම ආර්‍ය්‍යාපවාදයම වේ. මේ කය ඉතා බැරෑරුම්ය. ස්වර්‍ගාවරණද මාර්‍ගාවරණද වේ. එය ප්‍රකට කරණු පිණිස මේ කථාවස්තුව ගෙනහැර දක්වත්:
එක්තරා ගමක එක් ස්ථවිර නමක්ද තරුණ භික්‍ෂු නමක්ද පිඩුසිඟා හැසිරෙති. ඔවුහු පළමු ගෙයිදීම කෙණෙස්සක් පමණ උණු කැඳක් ලැබූහ. තෙරුන්ගේ උදරයෙහි වාතයක් ඇත්තේය. එහෙයින් ස්ථවිරතෙමේ ‘මේ කැඳ මට හිතවේ. සිහිල් වන්නට පෙරාතුව එය වළඳිමි’යි සිතුයේය. සිතා මිනිසුන් විසින් එලිපතක් සඳහා ගෙනැවිත් තුබූ දැවකඩක හිඳ එය වැළඳුයේය. තරුණ භික්‍ෂුතෙමේ ‘මේ මහල්ලා තද බඩගිනි ඇත්තේ ඒකාන්තයෙන් අපට ලජ්ජා විය යුත්තක් කෙළේය’යි එය පිළිකුල් කෙළේය. ස්ථවිරතෙමේ ගමෙහි පිඩුසිඟා හැසිර වෙහෙරට ගොස් ‘ඇවැත! ඔබට මේ ශාසනයෙහි පිහිටක් ඇත්තේදැ’යි ඒ තරුණ භික්‍ෂු නමගෙන් ඇසීය. ‘ස්වාමීනි! එසේය, ඇත්තේය, මම සෝවාන්මි’යි කීය. ‘ඇවැත! එසේනම් මතු මාර්‍ග පිණිස උත්සාහ නොකරව, යුෂ්මත්හු විසින් දොස් නගන ලද්දේ ක්‍ෂීණාස්‍රවයෙකැ’යි කීවිට ඒ භික්‍ෂුනම මහතෙරහු කමාකරවීය. එහෙයින් ඔහුගේ එය පියවිබවට ගියේය. එහෙයින් අනෙකෙක්ද ආර්‍ය්‍යන් හට දොස් නගානම්, ඔහු විසින් ඔහු වෙත ගොස් ඔහු තමාට වඩා වෘද්ධතර වේ නම්, ‘මම ආයුෂ්මත්හට මේ මේ වචන කීමි, මට එයට කමාවනු මැනවැ’යි කමාකරවිය යුතුය. ඉදින් නවකතරයෙක් වේනම්, වැඳ උක්කුටිකයෙන් හිඳ ඇඳිලි බැඳ ‘වහන්ස! මම ඔබවහන්සේට මේ මේ වචන කීමි, එයට මට කමාවනු මැනවැ’යි කමා කරවිය යුතුය. ඉදින් ඔහු කමානොකෙරේ නම්, දිග් බලා ගියේ හෝ වේනම්, එකල ඒ විහාරයෙහි යම් භික්‍ෂූහු වසත්නම්, ඔවුන් වෙතට ගොස් ඉදින් තමාට වඩා වෘද්ධතර වේනම්, සිටියහු විසින්ම කමාකරවිය යුතුය. ඉදින් නවකතර වේනම්, උක්කුටිකයෙන් හිඳ ඇඳිලිබැඳ ‘වහන්ස! මම අසුවල් ආයුෂ්මත් හට මේ මේ වචන කීමි, ඒ ආයුෂ්මත්තෙමේ මට කමාවා’යි මෙසේ කියන්නහු විසින් කමා කරවිය යුතුය. ඉදින් හෙතෙමේ පිරිනිවියේ වේනම්, පිරිනිවි ඇඳ තුබූතැනට ගොස්, සොහොනට හෝ ගොස් කමා කරවිය යුතුය. මෙසේකළ කල්හි සර්‍ගාවරණද මාර්‍ගාවරණද නොවේ. පියවි සැහැවි ඇත්තේම වේ.
- නොලබන ලද්ද නොලබයි.
- ලබන ලද්දෙන් පිරිහෙයි.
- සද්ධර්මය පැහැදිළි නොවෙයි.
- සද්ධර්මයන්හි හෝ අධික මාන ඇත්තේ වෙයි.
- අකමැතිව බඹසර හැසිරෙයි.
- එක්තරා කිලිටු ඇවතකට හෝ පැමිණෙයි.
- ශික්‍ෂාව හැර දමා ගිහිබවට පැමිණෙයි.
- දැඩිවූ රෝගාබාධයක් හෝ ස්පර්‍ශ කරයි.
- චිත්ත වික්‍ෂෙප ඇත්තාවූ උමතුබවට හෝ පැමිණෙයි.
- අතිශයින් මුළාවූයේ කළුරිය කරයි.
- ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් මරණින් මතු සැප නැත්තාවූ, දුකම පිහිටියා වූ නරකයෙහි උපදියි.