Ape Budu Hamuduruwo 406
අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 406 (සන්තිකේ නිදානය)
ශුද්ධෝදන රජතුමා මහා ධර්මපාල ජාතකය අවසානයේ අනාගාමි ඵලයට පත්වීම
කල්ප ලක්ෂයකට එහායින් ලැබුන තරුණවියේදී නොමැරෙන රහස 02
දිසාපාමොක් ආචාර්‍යය වරයාට දැනගන්නට උවමනාවෙලා තිබුණේ ඔවුන්ගේ කුලයෙහි තරුණයන් පරම්පරා හතක කාල පරාසයක් තුල කිසිදින අඩුවයසින් මියදිනොයාමට හේතු වූ රහසයි. ඔහු ගුරුවරයෙක් නිසා සමහරවිට ඔවු යටතේ ඉගෙන ගන්නා ශිෂ්‍ය පරපුරටත් මෙය බොහෝ ප්‍රයෝජනවත් වේවි යනුවෙන් සිතෙන්නට ඇති. ඇත්ත වශයෙන්ම මෙය කියවන ඔබටත් මෙය බොහෝ ප්‍රයෝජනවත් වනවා නොඅනුමානයි. එහි ඇත්තේ ආගමික කරුණු නොව මේ විශ්ව මාතාව විසින් මනුෂ්‍ය සහ ස්වභාවධර්මයේ යහපත් සාමකාමී පැවැත්ම අපේක්ෂාවෙන් ආගම් භේදයකින් තොරව භාවිතයට ගැනීම සඳහා විශ්වය තුලම ලේඛන ගත කල සටහන් පෙළයි. ඉතින් ඔහුගේ ඉල්ලීම මත “බ්‍රාහ්මණය, මේ ගුණයන්ගේ අනුභාවයෙන් අප කුලයෙහි තරුණයෝ නොමියයි” කියමින් එම සුවිශේෂ ගුණ මෙලෙස ගාථා නමයකින් වර්ණනා කරන්නට වුනා.
1.”අපි දහමෙහි හැසිරෙමු. බොරු නොකියමු. පවිටු කර්මයන් වර්ජනය කරමු. සියළු නින්දා කටයුතු ක්‍රියා දුරුකරමු. එහෙයින් අපගේ තරුණයෝ නොමැරෙත්.
2.සත් පුරුෂයන්ගේද අසත්පුරුෂයන්ගේද ධර්මය අසමු. අසත්පුරුෂයන්ගේ ධර්මය රුචි නොකරමු. අසත්පුරුෂයන් අත්හැර සත්පුරුෂයන් අත් නොහරින්නෝ වෙමු. එහෙයින් අපගේ තරුණයෝ නොමැරෙත්.
3.දන් දීමට පෙර සතුටු සිත් ඇත්තෝ වෙමු. දන් දෙන්නේද සතුටු සිත් ඇතුවම වෙමු. දන් දී පසුව නොතැවෙමු. එහෙයින් අපගේ දරුවෝ නොමැරෙත්.
4.අපි ශ්‍රමණයන්ද, බ්‍රාහ්මණයන්ද, මගියන්ද, ගුණ කියා ඉල්ලන්නන්ද, යාචකයන්ද, දිළින්දන්ද යන මොවුන් කෑමෙන් හා බීමෙන් සන්තර්පණය කරමු.
5.අපි සිය භාර්යාව ඉක්මවා නොයන්නෙමු. අපගේ භාර්යාවෝද අප ඉක්මවා නොයති. ඔවුන් හැර අන් ස්ත්‍රීන් පිළිබදව බඹසර හැසිරෙමු. එහෙයින් අපගේ තරුණයෝ නොමැරෙති.
6.අපි සියල්ලෝම ප්‍රාණඝාතයෙන් වැලකෙමු. ලොව නොදුන් දේ වර්ජනය කරමු. මත්පැන් නොබොමු. බොරු නොකියමු. එහෙයින් අපගේ තරුණයෝ නොමැරෙත්.
7.මනා ශීලයෙන් යුත් මේ උතුම් ස්ත්‍රීන් කෙරෙහි යම් දරු කෙනෙක් උපදිත්ද මහාප්‍රාඥ වූ බුද්ධිමත්හු වෙති. බහුශ්‍රැතයෝද වෙති. වේදයන්හි පරතෙරට ගියෝද වෙති. එහෙයින් අපගේ තරුණයෝ නොමැරෙත්.
8.මවද පියාද සහෝදරී සහෝදරයෝද පුත්‍රයෝද බිරින්දෝද යන අපි සියල්ලෝ පරලොව සැප සලකා ධර්මයෙහි හැසිරෙමු. එහෙයින් අපගේ තරුණයෝ නොමැරෙති.
9.දාසයෝ ද දාසියෝ ද අප නිසා දිවි රැකගන්නෝ ද පිරිවර ජනයෝ ද කම්කරුවෝ ද යන සියල්ලෝ පරලොව සැප සලකා ධර්මයෙහි හැසිරෙත්. එහෙයින් අපගේ තරුණයෝ නොමැරෙත් යි.” යැයි පවසමින් ගථා නාමයකින් පිළිතුරු සපයනු ලැබුවා.?
බලන්න ඒ කරුණු කොතරම් අවිහිංසාවාදීද කියලා. මෙම ප්‍රතිපදාවේ රටක් රාජ්‍යයක් සිටිනම් අකල් මරණ පමණක් නොව, දිර්ඝායුෂ, සමගිය; සමාදානය, සතුට සාමය පමණක් නොව සෞභාග්‍ය, ආර්ථික දියුණුව,සොරසතුරු කරදර නැතිව අතීතයේ මෙන්ම ගෙවල් දොරවල් හැරදා නිදාගැනීමටත් හැකිවේව්! අවසානයේ ඔහු මෙම ගාථා දෙකෙන් ධර්මයෙහි හැසිරෙන්නවුන්ගේ ගුණ ද වර්ණනා කරන්නට වුණා. ඒ තමයි ඔබට දැන් නිතර වර්තමානයේ මුහුණු පොතේ සහ විවිධ සන්නිවේදන මාධ්‍යන් තුල භාවිතා වන ගථා රත්න දෙක.
“ධම්මෝ හවෙ රක‍්ඛති ධම්මචාරිං, ධම්මෝ සුචිණ‍්ණො සුඛමාවහති;
එසානිසංසො ධම‍්මෙ සුචිණ‍්ණෙ, න දුග‍්ගතිං ගච්ඡති ධම‍්මචාරී.
ඒකාන්තයෙන්ම ධර්මයෙහි හැසිරෙන්නා ධර්මය තෙමේම රකියි. ධර්මයෙහි මනාව පුරුදු කරන ලද සුචරිත ධර්මය සැප එළවයි. මනාව පුරුදු කරන ලද ධර්මයෙහි මේ ආනිසංසය වේ. දහම්හි හැසිරෙන්නා දුගතියට නොයයි.
“ධම්මෝ හවෙ රක‍්ඛති ධම්මචාරිං, ඡත‍්තං මහන‍්තං විය වස‍්සකාලෙ;
ධමේමන ගුත‍්තො මම ධම්මපාලො, අඤ‍්ඤස‍්ස අට්ඨිනි සුඛී කුමාරො”ති.
වැසිකල්හි මහත් කුඩයක් (කුඩය දරන්නා රකින්නාක්) මෙන් සුචරිත ධර්මය දහම්හි හැසිරෙන්නා රකී. මගේ ධර්මපාලයා ධර්මය විසින් ආරක්‍ෂා කරන ලද්දේ වෙයි. මේ ඇට අනිකකුගේය. කුමාරයා සැපෙනි.
මේ ගාථා දෙකෙන් එලෙස ධර්මයෙහි හැසිරෙන්නවුන්ගේ ගුණ ඔහු විසින් වර්ණනා කරනු ලැබුවා.
ඒ අසා ආචාර්යවරයා මෙලෙස කීවා.
” මගේ පැමිණීම මනා වූ පැමිණීමකි. ඵල සහිත වූවකි. නිෂ්ඵල නොවූවකි යි හටගත් සොම්නස් ඇත්තේ ධර්මපාලගේ පියා ක්‍ෂමා කරවා පැමිණෙන්නා වූ මා විසින් තොප විමසනු පිණිස මේ එළු ඇට ගෙනාවේ වෙයි. තොපගේ පුතා නිරෝගී වූයේම වෙයි. ඔබ රකින ධර්මය මටද දෙව්” යයි ලිපියක් ලියා දින කීපයක් එහි වාසය කර තක්‍ෂිලාවට ගොස් ධර්මපාල කුමරුට සියළු ශිල්පයන් උගන්වා මහත් වූ පිරිවර සමග නැවත එවනු ලැබුවා.
ශාස්තෲන් වහන්සේ සුදොවුන් මහරජුට මේ ධර්මදේශනාව ගෙනහැර දක්වා සත්‍යයන් ප්‍රකාශ කර ජාතකය වර්තමාන චරිත හා ගලපා වදාරනු ලැබුවා. ඒ කාලයේ මව්පියෝ අද මහරාජකුලය වුණා. ආචාර්යයා සැරියුත් තෙරුන් වූවා. එහි සිටි පිරිස බුද්ධ පිරිසයි. ධර්මපාල කුමාරයා මම ම වීමි යයි වදාරනු ලැබුවා.ශුද්ධෝදන රජතුමා මෙම දේශනාවසානයෙහි අනාගාමී ඵලයෙහි පිහිටිය. පසු කාලයේ මරණ මංචකයේ සුදුකුඩය යට සිරියහනේම රහත් බවට පත්වුනා. ඒ සම්බන්ධව ඔබට ඉදිරියේදී කියවීමට ලැබේවි. අරණ්‍යවාසය කිරීමක් හෝ ප්‍රධන් වීර්ය වැඩීමක් ශුද්ධෝදන රජුට තිබුනේ නැහැ. සුඛා පටිපදාවෙන්ම නිවන අවබෝධ කරගත්තා.
සියල්ලෝම සාදු කාර දුන්නා. මෙහි මගේ හිත ගත්ත දෙයක් තිබ්බා. එදා බෝසතාණන් වහන්සේගේ ගුරුවරයා වර්තමානයේ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අග්‍රස්තායක ගෝලයා. එදා ගුරුවරයාගේ හොඳම ගෝලයා අද ඔහුගේම ගුරුවරයා බවට පත්වෙලා. එහෙමයි අපි ඉන්න මේ සංසාරේ චක්‍රය කැරකි කැරකි යන්නේ.
උපකාර වූ මුලාශ්‍ර
මහාධම්මපාල ජාතකය (447) කුදුගත් සඟිය අටුවාවජාතක අටුවාව. දසක නිපාතය