අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 92
කාන්තාරයේ අතරමංකොට මිනිසුන් බිලිගත් නරදේව යක්ෂයාව දමනය කල
කකුසඳ බුදුරජාණන් වහන්සේ 02
හතලිස් දහසක් සමග අභිනික්මන් කල උන්වහන්සේ අටමසක් පුරා ප්‍රධාන විර්යය වඩන්නට වුනා. ඒ සුචරින්ධ නියම ගමට වගේම අපගේ පෘථිවිතලයටම කල්ප විසිනවයකට පස්සේ ලස්සනම වෙසක් පුන්පොහෝ සඳ පායන දිනය. සුචිරින්ද නියම ගමේ වජිරින්ද බ්‍රාහ්මණයාගේ දියණිය මිකිරිබත් හදාගෙන ආවේ සංසාරේ කල්ප ගණනක් පැතුමක් ඉෂ්ඨ කරගන්න. ඒ ලොවුතුරා බුද්ධත්වයට පෙර වළඳන අවසාන ආහාරවේල පුජා කිරීමට ඇති පින අතැතිව. ඒ මී කිරිබත් හදන විස්තරය ඉදිරියේදී විස්තර කෙරනවා. ඉතින් ඒ මීකිරිබත් වැළඳු කකුසඳ මහා බෝසතාණෝ කිහිරි වනයේ දිවාවිහාර කොට සවස සුභද්ද යවපාලකයා දුන් අටතණමිට රැගෙන පැමිණයේ දිවසුවඳ හමන සිරසබෝධිය වෙත. එහි මුල තෙතිස් රියන් පුළුලැති තණ ඇතිරි අතුරා පර්යංකයෙන් වැඩසිටමින් මහා වීර්යයෙන් යුතුව මාර පරාජය කොට බුද්ධත්වයට පැමිණුනේ දසදහසක් සක්වල පුරා මහා ආලෝකධාර විහිදවමින්.
ප්‍රථම අභිසමය
බුද්ධත්වයට පැමිණ සත් සතිය ගෙවීමෙන් පසුව සෑම බුදුවරයෙකුට වගේම කකුසඳ බුදුරජාණන් වහන්සේටත් ධර්මය දේශනා කිරීම සඳහා මහා බ්‍රහ්මයා විසින් ආරාධනය කරනු ලැබුවේ එයත් ලොව ධර්මතාවයක් නිසා බවට ඔබට දැන් වැටහෙන්න ඕනේ. මොකද මෙතෙක් මා විසින් ලියනු ලැබූ සෑම බුදුවරයෙකුටම ඒ ආරාධනය ලැබුණා. මහා කරුණාවෙන් ලොව දෙස බලනවිට උන්වහන්සේ සමග පැවිදි දිවියට ඇතුලත් වූ හතලිස් දහසක් වූ පිරිවරට සත්‍ය ප්‍රතිවේධ සමර්ථතාව දැක එක් දවසකින් මකිල නුවර අසල තිබු ඉසිපතන මිගදායට වැඩ උන්වහන්සේලා මැද දම්සක් පවත්වන්නට වුනා. එදින හතලිස් කෙළලක්ෂයක් දෙනාට ප්‍රථම ධර්මාවබෝධය වුණා.
දෙවන අභිසමය
කාන්‍යකුඛජ නගර ද්වාරයෙහි මහා සල්ගසක් තිබුණා. එතැනට වැඩිය උන්වහන්සේ මිට ඉහත සඳහන් කල වෙස්සභු බුදුරජාණන් වහන්සේ වගේම යමක ප්‍රාතිහාර්යය කරනු ලැබුවා. එදා තිස්කෙළ ලක්‍ෂයකට දහම් ඇස පහල වුණා කියනවා. එය දෙවන අභිසමයද වුණා.
තෙවැනි අභිසමය සහ නරදේව යක්ෂ දමනය.
ඛේමවතී නුවර ආසන්නයේ මහා කාන්තාරයක් තිබුණා. මේ කාන්තාරය තිබුණේ නගර දෙකකට මැදිව. ලෝකප්‍රකට කාන්තාර මාර්ගයක් මේ කාන්තාරය මැදින් වැටිලා තිබුණා. මේ කාන්තාරය දෙපස කාන්තාර දොරටුවල කාන්තාරය තරණය කිරීම සඳහා නිතරම මහජනයා රැඳී සිටියේ මහා සාගරයක් තරණය කිරීමට සිටින පිරිස් වගේ. ඛේමවතී නුවර ආසන්නයේ එක් දේවායතනයකට අරක්ගත් බලගතු මහා භයානක නරදේව නම් යක්ෂයෙක් හිටියා. මොහු කලේ කාන්තාරයේ මධ්‍යයෙහි තරණය කරන පිරිස් හට පෙනෙන සේ අතිරමණිය පියුමුපිලින් සැදි පරම මිහිරි සිහිල්දිය පිරි විලක් ලග සිට පියුම් උපුල් මානෙල් ආදියෙන් සත්ත්වයන් පෙළඹවීමයි. කිසි දිනක ඒ විලට ජනයාට කිට්ටුවෙන්නට බැරි එය මායාවක් නිසයි. ඔහු කරන්නේ වෙහෙසට පත්වී අතරමංවන මිනිසුන්ව කා දැමීමයි. ඒ එක්කම මාර්ගය අවසානයේ මිනිසුන් රහිත කැලයක් තිබුනා. ඔහු කලේ ඒ කාලයේ සිටන සතා සිවුපාවා පවා ඔහුගේ ආහාරයට මදිපාඩුවට ගැනීමයි.
එදා කාන්තාර දොරටු අභියස රැස්වී සිටි මිනිසුන් රාත්‍රියේම කාන්තාරය තරණය කිරීමට පටන්ගත්තා. එදිනම පාන්දර යාමයේ කකුසඳ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මහාකුළුණු සමවතින් නැගීසිට ලොව බලන සේක් උන්වහන්සේගේ නැණදැලට හසුවූණේ ඒ මහේශාක්‍ය නරදේව යක්ෂයාත් තව මොහොතකින් ඔහුගේ වසඟයට පත්වන දුගී ජනයාත්ය. ඒ දුටු මොහොතේම එතැනට අහසින් වැඩම කල උන්වහන්සේ මහජනයා බලා සිටියදීම මහා පෙළහර පාමින් නරදේව යක්ෂයාගේ භවනට බැස ඔහුගේ මංගල පර්යංකයෙහි සවනක් රැස් විහිඳමින් වැඩසිටින්නට වුණා. එවිට ඒ මිනීකන යක්ෂයා සවණක් රැස් විහිදවමින් දෙව්දුනු පිරිවැරූ සුර්යයා මෙන් බුද්ධ දිවාකරයන් අහසින් වඩිනු දැක දසබලයාණන් වහන්සේ මට අනුකම්පාවෙන් මෙහි වඩින්නට ඇතැයි සිතන්නට වුණා. එයාට ඇත්තෙන්ම හිතුණේ එයා කෙරෙහි අනුකම්පාවෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ එයාගේ භවනට වැඩලයි කියල. එයින් හටගත් පහන් සිත් ඇතිව තම පිරිවර යකුන් සමගින් අහසින් නානා මලින්ගහන හිමතට පැමිණි ඒ යක්ෂ සේනාව නානා වර්ණයෙන් සුවඳින් යුතු දිය ගොඩ පිපුණු පරම මනරම් සුවඳවත් මල් ගෙනවිත් සිය පලඟෙහි වැඩහුන් විගතරන්ධු වූ කකුසඳ ලෝකනායකයන් මාලා ගන්ධ විලේපනාදියෙන් පුදා තුතිසංගීත පවත්වමින් දොහොත් මුදින් දී වන්දනා කරමින් සිටින්නට වුණා. මම හිතන්නේ ලේසියෙන්ම දමනය වුණු යක්ෂසෙන්පතියා කියලයි.
ඒ අවට රැස්වී සිටි ඒ මනුෂ්‍යයෝ ඒ ආශ්චර්යය දැක පහන් සිත් ඇතිව භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නමස්කාර කරමින් සිටියා. එවිට අප්‍රතිසන්ධි ඇති කකුසඳ බුදුරජාණන් වහන්සේ අභිපුජිත නරදේව යක්ෂයාට කර්මඵල දැක්වීමෙන් තෙද ගන්වා නිරය කතාවෙන් තැතිගන්වන සිවුසස් දහම් දේශනා කරන්නට වුණා. එදින අප්‍රමාණ සත්ත්වයන්ට දහම් අවබෝධය වුණා. මෙය තෙවැනි අභිසමය වශයෙන් හඳුන්වනවා.
එකම සන්නිපාතය.
සියලු පාරමිතා පිරීම් වශයෙන් පරතෙරට ගිය සිංහයකු මෙන් සංසාර කූඩුව බිඳ යන ඇත්රජෙකු මෙන් නසන ලද බව බැඳුම් ඇති කකුසඳ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට එකම එක ශ්‍රාවක සන්නිපාතයක් වුණා. ඒ කාන්‍යකුබ්ජ නගරයෙහි උන්වහන්සේ සමග පැවිදි වූ සතළිස් දහසක් රහතුන් පිරිවරණ ලද නවම් පොහොය දින කරනු ලැබූ පාමොක් දේශනාවයි.
එකල අප මහා බෝසතාණන් වහන්සේ ඛේම නම් රජෙක්ව රජකම් කරමිනුයි සිටියේ. කකුසඳ බුදුපියාණන් බැහැදුටු උන්වහන්සේ පාසිවුරු සමග මහා දන් දී අඳුන් ආදී සියලු බෙහෙත් වර්ගයන් පුජාකරණු ලැබුවා. වෙනත් පිරිකරද පුදා බණ අසා පහන් සිත් ඇතිව මෙම සංසාර ගමනේ තවත් වරක් රජකම අතහැර උන්වහන්සේ හමුවේ පැවිදි වුයේ අප වෙනුවෙන්මයි කියලා මට හිතෙන්නේ. කකුසඳ ශාස්තෘන් වහන්සේ උන්වහන්සේගේ පුණ්‍ය ශක්තිය හා පාරමිතාවන් දිවැසින් දැක මේ කපෙහිම ගෝතම නමින් බුදුවන බවට නියත විවරණ දී වදාරණු ලැබුවා. දෙවියන් බමුන්ගේ සාදුකාර හඬ අත්පොළසන් හඬ නැවතත් සක්වළින් සක්වලට පැතුරුණා. උන්වහන්සේ නැවතත් අප වෙනුවෙන්ම නිවන අතහැර මේ සසරෙහිම අප හා නතර වුනා.