අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 36
මහපොළවෙන් අහසට එසවූ තම මාළිගාවද සිව් රඟ සේනාවද, හැත්තෑදහසක් වූ නළගනන්ද සමග අහසින් අභිනිෂ්ක්‍රමණය කල
සෝභිත බුදුහාමුදුරුවෝ 01
එලෙස පසු කාලයේ රේවත බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සසුනත් අතුරුදහන් වූවායින් පස්සේ සෝභිත නම් වූ බෝසතාණන් වහන්සේ සාරාසංඛ්‍ය කල්පලක්ෂයක් පෙරුම් පුරා තුසිත පුරේ ඉපිද ආයු තාක් කල් එහි සිට දේවායාචනයෙන් එයින් චුතව සුධම්ම නුවර සුධම්ම රජුගේ සුධම්ම බිසවගේ කුසේ පිළිසිඳ ගත්තා.
උන්වහන් වහන්සේ දසමස් ඇවෑමෙන් පසු සුධම්ම උයනෙහි මේඝ පටලයක් තුලින් මතුවූ පුන්සඳ මෙන් බිහි වුණ. උන්වහන්සේගේ උපතේදීත් පෙර දීපංකර බුදු රජාණන් වහන්සේගේ උප්පත්තියේදී විස්තර කළ අයුරින් ම උතුම් වූ පෙළහර ඇති වුණා. දස දහසක් අවුරුදු ගිහි ගෙයි ගතකරමින් හැත්තෑ දහසක් නළඟනන් ට අධිපති වූ මඛිලා දේවිය අගමෙහෙසි කරගත්ත. ඇයගේ කුසෙහි සිහ නැමති කුමරු පිලිසිද ගත් පසු සතර පෙර නිමිති දැක උන්වහන්සේත් පෙර බෝසතාණන් වහන්සේලා මෙන් ම සංවේගයට පත් වුණා. හැබැයි අනෙකුත් බෝසතාණන් වහන්සේලාට වැඩිය උන්වහන්සේගේ වෙනසක් තිබුණා. උන් වහන්සේ සතර පෙර නිමිති දැක එක් වරම ගිහි ගෙයින් නික්මුණේ නැහැ. මාලිගාවේම පැවිදිව එහි ම ආනාපානසති සමාධිය වඩා සතර දැහැන් ලබා සතියක් එහෙම ප්‍රධාන වීර්‍ය් වඩුණු ලැබුවා. ඉන්පසු තම ප්‍රියාදර බිරිඳ මිඛිලා දේවිය පිදූ පරම මිහිරි මී කිරි බත් වළඳා අභිනිෂ්ක්‍රමණයට සිත් ඉපද්දුවා.
ඒ අභිනිෂ්ක්‍රමණයත් මහ පුදුම එකක්. උන් වහන්සේගේ අධිෂ්ඨානය වුනේ ඒ සුවිසල් මාළිගාවත් සැත්තෑ දහසක් වූ නළ ගණනුත් හා එක් ව ඒ ගමන යාමට. ඒ විතරක් නෙවෙයි ඒ මාළිගාව සමග අහසින් යන නළගනන් ඒ මාලිගාව බුදු වීමට නියමිත බෝධි මූලයේ ස්ථාන ගත වූ පසු නිහඬවම විසිර යන ලෙසත් අධිෂ්ඨාන කරනු ලැබුවා.
ගතවූයේ නිමේෂයයි. පරිවාර සෙනග ද නලගනන් ද සිව් රඟ සෙනඟ ද සමගින් ම සුධම්ම රජ මාලිගාවම අහසට එසේවෙන්නට වුනා. කුසුමෙන් සරසන ලද ඒ මාලිගාව සරත් සමයෙහි සඳ මඬල මෙන් ගුවන බබලවමින් අහසින් යන්නට වුනා. මාළිගාව වටා එල්ලා තිබූ කිකිණි වැල් වලින් නික්මෙන මිහිරි නාදයයෙන් මුළු පරිසරය ම නින්නාද වූවා. දුර පටන් ඇසෙන මිහිරි සත්සරින් අවදි වූ මිනිසුන් ද වීථියන්හි අල්ලාප සල්ලාපයේ යෙදී සිටි මිනිසුන්ද එක් රැස් වන්නට වුනා. මහා කුසල බලයකින් මෙන් ඒ වීථි බැස මේ දෙස බලා සිටි සියලු මිනිසුන් අහසට ඇදී ගොස් ඒ සේනාවට එකතු වුණා නාටිකාංගනාවෝ ද පසඟ තුරු මිහිරි නදින් ගීත ගායනා කරන්නට වුණා. එය අහස් කුස පුරා රැව් පිළිරැව් දුන්නා. ඒ මාලිගාව නා නා රත්න ධාරාවන්ගෙන් බබළන්නට වුණා. සිව් රඟ සේනාවද අලංකාර කායාභරණ කාන්තියෙන් හටගත් බැබැලීමෙන්ද නන් පැහැ සළු බරින් සෝභමාන උතුම් දිව්‍ය සේනාවක් මෙන් සොඳුරු දසුනින් පොළොවෙහි මෙන් ම ගුවනෙහිද ඒ මහා ප්‍රාසාදය පිරිවරා සිටියා. එලෙස ගුවනින් පැමිණි ප්‍රාසාදය අසූ අට රියන් උස සෘජු මහත් වට කඳමල් පඳු කැකුලින් සුසැදි නා රුක මැදිකොට බිම බැස සිටියා. නළගනන්ද කිසිවෙකුට නොකියාම මාලිගාවෙන් බැස ගියා. අනේකගුණ සෝභිත සෝභිත මහා පුරුෂයාණෝ මහජනයා පිරිවරමින් රෑ තුන් යම ත්‍රිවිද්‍යා උපදවා ගත්තා. අවසානයේ උන්වහන්සේගේ බල සේනාව ද ධර්මතා අනුව පැමිණී පරිදිම විසිර ගියා. ප්‍රසාදය පමණක් එහිම රැඳී තිබුනා.