අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 260 (සන්තිකේ නිධානය)
සත්සතිය 04
රුවන් ගෙයි වැඩ සිටීම සහ අවබෝධකොටගත් අතිවිශාල ධර්ම සාගරය මෙනෙහි කිරීම.
ඉන්පසු දෙවියන් විසින් ඒ ශ්‍රී මහා බෝධියට වායඛ්‍ය කෝණ යෙහි රුවන් ගෙයක් බුදුරජාණන් වහන්සේට මවනු ලැබුවා. අප බුදුපියාණන් වහන්සේ තුන්වන සතියෙහි රුවන් සක්මනින් මෙලෙස දින සතක් පසුකොට සතරවන සතියෙහි දෙවියන් මැවු රුවන් ගෙට සක්මනින් බැස පලක් බැඳ වැඩ හිඳ රජයක් ලද්දාවූ සක්විති රජකු නොයෙක් රුවනින් පිරූ භාණ්ඩාගාරවල දොර හරවා එහි ඇති නන් විසිතුරු රුවන් බලා අගයකොට ලේකම් බලා සතුටුවන්නා සේ, මාගේ ඒ සද්ධර්ම චක්‍රවර්තීන් වහන්සේ ද බුද්ධරාජ්‍යය ලදින් සද්ධර්ම නමැති රන් සමූහයන් සද්දවසක් මුළුල්ලෙහි විශේෂයෙන් වෙන වෙන බලා වදාරනු ලැබුවා. කෙසේ බැලූ සේක් ද යත්:-
තුන්පිටකය සම්මර්ශනය කිරීම
මම බුද්ධරාජ්‍යය ලදින් පන්සාලිස් හවුරුද්දක් හිඳ බුද්ධ ශ්‍රී විඳිමි යි, මාගේ ශාසනයෙහි ශාරිපුත්‍ර ස්ථවිර ප්‍රධාන අසීති මහා ශ්‍රාවකදි කෝටිගණන් භික්ෂුණයා චන්ද්‍ර සූර්ය දිව්‍ය පුත්‍රයන් සේ ශෝභාමත් ව සසුන් බබුළුවති යි, මාගේ මේ ශාසන ය මෙයින් මතු පන්දහසක් හවුරුදු පවත්ති, මාගේ හික්ෂූන්ට අනුශාසනා පිණිස විනය පිටකය දේශනා කෙරෙමි යි, විනෙයජනයන් නිසා සූත්‍ර පිටකය දේශනා කෙරෙමි යි, මාගේ ප්‍රඥාවගේ සාර ය දක්වා දිව්‍ය බ්‍රහ්මයන්ට විජම්පිටකය දේශනා කෙරෙමි යි, මෙසේ සංක්ෂේපයෙන් තුන්පිටකය කල්පනාකොට බලා වෙන වෙන පරීක්ෂාකරන්නා වූ මාගේ ස්වාමිදරුවෝ:
විනය පිටකය සම්මර්ශනය
තවද: විනය පරිජි නම් මෙයය, (පාරාජිකාපාළිය) වින ය පවිති නම් මෙයය, (පාචිත්තපාළිය) විනය මහ වග නම් මෙයය, (මහාවග්ගපාළිය) විනය සුළුවග නම් මෙයය, (චුල්ලවග්ගපාලිය)
විනයපිටක අටුවා සම්මර්ශනය
විනය පරිවාර නම් මෙයය, ඊට සමන්තපාසාදිකා නම් වූ විනය අටුවා නම් මෙයය, සාරාර්ථදීපනි නම් වූ විනයටීකා නම් මේ ය යි මෙසේ ඒ විනය පිටකය මුඛ පාළි හා අටුවා ටීකා වසයෙන් නව අනූදහස් දෙසිය පනස් ග්‍රන්ථසංඛ්‍යාවකැයි බලා දැක.
සුත්‍ර පිටක සම්මර්ශනය
දීඝ නිකා සම්මර්ශනය
ඉන්පසු සුත‍්‍රපිටකය මෙනෙහි කොට එහි පමසඟියක් දැක, පළමු වන දික්සඟියෙහි ශීලස්කන්ධවර්ග ය නම් මේ ය, මහාවර්ගය නම්
මේය, පාථික වර්ගය නම් මේ යි තුන්වර්ගයක් දකින ලදී.
මජ්‌ඣිම නිකා සම්මර්ශනය
තව ද දෙවන මධ්‍යම සඟයෙහි මූලපණ්ණාස නම් මේ ය, මජ්ජිම පණාස නම් මේ ය, උපරිම පණ්ණාස නම් මේ ය යි තුණාසයක් දකිනු ලැබුවා.
සංයුත්‌ත නිකා සම්මර්ශනය
තව ද තුන් වන සංයුක්සඟියෙහි සගාථව ය නම් මේ ය, නිදාන වර්ගය නම් මේ ය, ස්කන්ධ වර්ග ය නම් මේ ය, සළායතන වර්ග ය නම් මේ ය, මහා වර්ග ය නම් මේ ය යි පමහා වර්ගයක් දැක;
අංගුත්තර නිකා සම්මර්ශනය
තවද සතරවනවූ අංගුත්තර සඟියෙහි එක-වික තිකනිපාත නම් මේ ය, චතුක්ක නිපාත නම් මේ ය, පකනිපාත නම් මේ ය, ඡ-සත්තක නිපාත නම් මේ ය, අය-නවක නිපාත නම් මේ ය, දසකාදස නිපාත නම් මේ ය යි ෂට්කාරයක් දැක,
ඛුද්දක නිකා සම්මර්ශනය
තවද පනක්ෂුද්‍ර ග්‍රන්ථ නම් සංගීතියෙහි වන චූලනිදෙශ නම් මේ ය, මහානිදෙශ නම් මේ ය, ප්‍රතිසම්භිදා නම් මේ ය, මහාව නම් මේ ය, ජාතකපාඨ නම් මේ ය, නෙත්පවුරුණු නම් මේ ය යි ෂට්කාරයක් සම්මර්ශනය කරනු ලැබුවා.
අටුවා සම්මර්ශනය
තව ද සුමඞ්ගල විලාසිනි නවූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය, පපඤ්චසූදනී. නවු සුත්‍ර අටුවා මේ ය, සාරාර්ථප්‍රකාශනී නම් වූ සුත්‍ර අටුවා මේය, මනොරථ පූරණී නම් වූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය. සද්ධර්ම ජොතිකා නම් වූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය, ප්‍රතිසභිදා නම් වූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය, පරමාර්ථ ජොතිකා නම් වූ සුත්‍ර අටුවා මේ ය, උදාන නවූ සුත්‍ර අටුවා මේ ය, විමානවස්තු නම් වූ සුත්‍ර අටුවා මේ ය, ප්‍රේත වස්තු නම් වූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය, ථෙරගාථා නම් වූ සුත්‍ර අටුවා මේ ය, ථෙරිගාථා නම් වූ සූත්‍රය අටුවා මේ ය, චර්යයාපිටක නවූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය, බුද්ධ වංශ නම් වූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය, ධම්පියා නම් වූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය, පන්සිය පනස් ජාතක නම් වූ සුත්‍ර අටුවා මේ ය. විශුද්ධිමාර්ග නම් වූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය, මනෙත් පවුරුණු නම් වූ සූත්‍ර අටුවා මේ ය යි මෙසේ සූත්‍ර පිටකයට වැද වෙන වෙන බලා තමන් වහන්සේ ශ්‍රී මුඛයෙන් වදාරන පාළි හා අටුවා කථා සාරල : එකොළොස් දහස් පන්සියයක් ග්‍රන්ථයෙන් සම්පූර්ණ වී යයි මෙසේ සූත්‍ර පිටකය ම සම්මර්ශනය කරනු ලැබුවා.
උපකාරක ග්‍රන්ථ
පුජාවලිය