අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ (අවිදුරේ නිධානය)253
අසිරිමත් බුදුගුණ වරුණ 47
අනන්ත වූ බුදුගුණ සහ බුද්ධ ඥාණ ගැන කියවෙන කාලකාරාම සූත්‍රය
සච්චක සහ කාළබුද්ධරක්ඛිත රහතන් වහන්සේ 01
සච්චක.
තථාගතයන් වහන්සේ වැඩ විසු කාලයේ වෛශාලිපුරයෙහි සච්චක නම් නිගණ්ඨපුත්‍රයෙක් වාසය කළා. ඔහුගේ මාපිය දෙදෙන වාද පන්සියය බැගින් දැන සිටි උගතුන්. සච්චක ඒ දෙදෙනා දත් සියල්ල ද නොයෙක් ශිල්පශාස්ත්‍ර හා භාහිරසමයයන් ද උගෙන කීර්තිමත් පඬිවරයෙක් වුණා. ඒ විතරක් නෙවෙයි. ඔහු වෛශාලියෙහි ඔබ අසා ඇති ලිච්ඡවි කුමාරයන්ට උගැන්වූ ගුරුවරයා ද වුණා. “තමා තරම් දත්, තමා හා වාදකථා කිරිමට සමත් අනිකකු ලෝකයේ නැතය” කියා සිතා ඔහු පණ්ඩිත මානයෙන් මත්ව සිටියේ ය.
ඔහු වෛශාලියෙහි ජනයා මැද සිට මා වාද කළ හොත් වෙවුලා නො යන, කිසිලිවලින් ඩහදිය නො වැගිරෙන පණ්ඩිතයෙක් ගණාචාර්‍ය්‍යයෙක් නැත. සම්‍යක් සම්බුද්ධය යි කියා ගෙන සිටින්නකු වුව ද මා වාද කළ හොත් වෙවුලා යන්නේ ය. ඔහුගේ කිසිලිවලින් ඩහදිය ගලන්නේ ය”යි පුරසාරම් බස් දොඩන්නට වුණා.
දිනක් සච්චක වේසාලියෙහි පාගමනින් ඇවිදිනුයේ එහි පිඬු පිණිස පිවිසි අස්සජි මහරහතන් වහන්සේ හමුවී උන්වහන්සේ හා පිළිසඳර කථා කොට “පින්වත් අස්සජියනි, කෙසේ ශ්‍රමණ ගෞතමයෝ ශ්‍රාවකයන් හික්මවත් ද? ශ්‍රමණ ගෞතමයන් බෙහෙවින් ශ්‍රාවකයන්ට අනුශාසනා කරන්නේ කෙසේදැ”යි විචාරන්නට වුණා.
“රූපං හික්ඛවෙ අනිච්චං, වේදනා අනිච්චං, සඤ්ඤා අනිච්චා, සංඛාරා අනිච්චා, විඤ්ඤාණං අනිච්චං, රූපං භික්ඛවෙ අනත්තා, වෙදනා අනත්තා, සඤ්ඤා අනත්තා, සංඛාරා අනත්තා, විඤ්ඤාණං අනත්තා, සබ්බේ සංඛාරා අනිච්චා, සබ්බේ ධම්මා අනත්තා,”
“අග්ගිවෙස්සන, භග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ ශ්‍රාවකයන් හික්මවන්නාහ, මෙසේ ශ්‍රාවකයන්ට බෙහෙවින් අනුශාසනා කරන්නාහ”යි අස්සජි තෙරුන් වහන්සේ වදාරනු ලැබුවා.
එකල්හි සච්චක “පින්වත් අස්සජියනි, නො ඇසිය යුත්තක් ඇසීමි, යම් කිසි විටෙක, ඒ භවත් ගෞතමයන් මුණ ගැසී කථා කරන්නට වුව හොත් ඔහු මේ පාප දෘෂ්ටියෙන් මිදවිය හැකි වන්නේ ය’යි කිවා. මෙසේ කියූ ඔහු තනියෙන් නොව ලොවටම දනවන්නට වජ්ජින් පන්සියයක්ද සමග බුදුරජුන් හා සමග වාදයට ගියා. එදා ඔහු අන්ත පරාජයක් ලැබ බුදුරජුන් ඉදිරියේම වජ්ජින් අතරද අවඥාවට ලක්වුණා. එහෙත් මෙම ලිපියේ එම කථාවසම්පුර්ණයෙන් ම නොලියන්නේ අද දිනෙන් මෙම ලිපිය අවසන් කලයුතු බව හැඟුණු නිසා. එහෙත් බුදුරජාණන් වහන්සේ ඔහුට බණ කියන්නට ගියේ නැත්තේ ඒ වනවිටත් මානයෙන් ඉදිමි තිබුණු ඔහුගේ හිස ධර්මාවබෝධය තරමටම ප්‍රඥාව මෝරා නැති බව අනන්ත වූ බුද්ධ ඥානයට වැටහී ගිය නිසයි.
ඔහු එතැනින් නතර වුනෙත් නැහැ. තවත් දිනක පිරිසක් නැතිව රහසේම පැමිණියා බුදුරජාණන් වහන්සේව වාද කොට පරද්දන්නට. ඊට හේතුව යලිත් පැරදුනොත් අන් අය අතර අවමානයට ලක් නොවන්නට.
මහා කාරුණික වූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඔහුට දහම් දෙසීමට ආනාගතයේ විය හැකි යහපත දැන වදාරා කරුණා පෙරදැරිව සච්චකයා පිළිගෙන ඔහුගේ ප්‍රශ්න විසඳමින් මහාසච්චක සූත්‍ර ධර්මය වදාරනු ලැබුවත් සච්චකගේ නුවණ මෝරා නො තුබුණෙන් සූත්‍ර දෙකක් ම අසා ද ඔහුට ධර්මාවබෝධය නොවුණා. යටත් පිරිසයින් අත් ඔසවා වැඳිම් මාත්‍රයකුදු නො කරන මේ නිගණ්ඨයාට තථාගතයන් වහන්සේ බොහෝ වෙහෙස ගෙන ධර්මදේශනා කරන ලැබුවේ වෙන් කිසිවක් නිසා නොවේ, අනාගතයේ ඔහුට ලක්දිව ඉපිද පැවිදිව රහත් ව නිවන් දැකිය හැකි වන බව දුටු නිසයි.
තථාගතයන් වහන්සේ පිරිනිවන් පා වදාරනු ලැබුවා. සච්චක මිනිස් ලොවින් චුතව දෙව්ලොව උපන්න. සිරිලක් දෙරණේ බුදුසසුන පිහිටි පසු සච්චක දෙව්ලොවින් චුතව දක්ෂිණගිරි විහාරස්ථානයෙහි ඇමති පවුලක ඉපිද පැවිදි වීමට සුදුසු වයසට පැමිණි කල්හි ගිහිගෙන් නික්ම පැවිදි වුණා. පසුව ඔහු කාළබුද්ධරක්ඛිත නම් වුණා. ඒ භික්ෂු තෙමේ ත්‍රිපිටක ධර්මය මැනවින් උගෙන ආචාර්‍යය වරයෙක් වී දිනක් බොහෝ භික්ෂුන් සමග උපාධ්‍යායන් දක්නට ගියා. උපාධ්‍යායන් වහන්සේ තමන්ගේ සඬිවිහාරිකයා හික්මවන්නට සිතා ත්‍රිපිටකය උගෙන මහා පිරිසකුත් සමඟ පැමිණි කාළබුද්ධරක්ඛිතට මුහුණ නුදුන්නා. අන් සැලකිල්ලක් තබා පිළිසඳර කථා මාත්‍රයකුදු නො කළ. සමහර විට මට හිතෙනවා ඒ බුදුරජුන්ට කරන්නට සැරසුණු අවමානය නිසාද කියලා. පසු දින උදෑසන බුද්ධරක්ඛිත භික්ෂු තෙමේ උපාධ්‍යායන් වෙත ගොස් වැඳ “ස්වාමිනි, මම ත්‍රිපිටික ධර්මය උගෙනීම නිම කොට නුඹ වහන්සේ දක්නට පැමිණියෙමි. නුඹ වහන්සේ මට මුහුණ දී කථාවකුදු නො කරන සේක. මා අතින් සිදුවී ඇති වරද කිමදැ’යි අසා සිටියා. එකල්හි තෙරණුවෝ “ඇවැත්නි, බුද්ධරක්ඛිත ඔබ ත්‍රිපිටකය උගත් පමණින් පැවිදි කිස නිම වී යයි සිතන්නෙහිදැ යි ඇසුවා. ස්වාමිනි, කුමක් කරන්නෙම්දැයි බුද්ධරක්ඛිත භික්ෂුනම කීය. පිරිස හැර පළිබෝධ සිඳ, කසිතපබ්බත විහාරයට ගොස් මහණ දම් කරවා’යි තෙරුන් වහන්සේ කීවා. බුද්ධරක්ඛිත භික්ෂු තෙමේ උපාධ්‍යායන්ගේ අවවාදයෙහි පිහිටා මහණදම් පුරා සිවුපිළිසිඹියාවන් සහිතව අර්හත්වයට පැමිණ බොහෝ භික්ෂුන් පිරිවර කොට ඇති රාජ පූජිත තෙරනමක් වී චේතියපබ්බත විහාරයෙහි වාසය කළා. ඒ කාලයේ තිස්ස රජ සිල් සමාදන්ව සෑගිරියේ රජලෙනෙහි වාසය කරයි. රජතුමා “කාළබුද්ධරක්ඛිත තෙරුන් වහන්සේ දහම් දෙසන, ප්‍රශ්න විසඳන අවස්ථාවක් වේ නම් මට දන්වනු මැනවයි” තෙරුන් වහන්සේගේ උපස්ථායක භික්ෂුවකට කියා තැබුවා. එක් දිනක් කාලබුද්ධරක්ඛිත තෙරණුවෝ භික්ෂුසංඝයා සමඟ කණ්ඨක චෛත්‍යය වැඳ එය සමිපයෙහි ඇති කළු තිඹිරිගසක් මුල වැඩ සිටියා. එකල්හි එක් පිණ්ඩපාතික තෙරනමක් උන්වහන්සේගෙන් කාළකාරාම සුත්‍රයෙන් ප්‍රශ්නයක් ඇසුවා. එය පොහෝ දිනයෙකි. තෙරුන් වහන්සේ “අද දහම් අසන දිනය නො වේදැ’යි භික්ෂුන්ගෙන් ඇසූහ. භික්ෂුහු “එසේය’යි පිළිතුරු දුන්හ. එසේ නම් “පුටුවක් ගෙනව, අද මෙහි ම දහම් දෙසමි’යි වදාළහ. තෙරුවන් වහන්සේ එහි වැඩ හිඳ රාත්‍රීය මුළුල්ලෙහි කාළකාරාම සූත්‍රයෙන් දහම් දේශණා කළා.
කාළකාරාමසූත්‍රය, සුත්‍රදේශනා අතුරෙන් ඉතා උසස් සුත්‍රධර්මයෙකි. එය දේශනය කිරිමේ දී පස් වරක් පොළොව කම්පිත වුණා. එය ඇසිමෙන් පන්සියයක් භික්ෂුහු සව්කෙලෙසුන්නසා රහත් වූණා. සුවාසූ දහසක් සත්වයනට ධර්මාභිසමය වූණා. එය බුදුගුණ දැක්වෙන සූත්‍රයක්. මේ බුදුගුණ කථනස්ථානයේ දී එය දැක්වීමට යෝග්‍ය සූත්‍රධර්මයක් වුව ද ඉතා ගැඹුරු වූ ඒ සුත්‍රයේ ධර්ම රසය සැමටම ලැබිය නොහෙන බැවින් මෙහිදී ලියවෙන්නේ නැහැ. එය අඬිගුත්තරනිකායේ චතුෂ්කනිපාතයේ පඨමපණ්ණාසකයේ උරුවේලවග්ගයේ සතරවන සූත්‍රයයි.
උපකාරක ග්‍රන්ථ සහ මුලාශ්‍ර
අඞ්ගුත්තරනිකාය » චතුක්කනිපාතපාළි » උරුවෙලවග්ගො » කාළකාරාම සූත්‍රය