අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ (අවිදුරේ නිධානය) 251
දශබලඥාන
අසිරිමත් බුදුගුණ වරුණ 45
නවවන සහ දශවන තථාගත බල
සත්වයන්ගේ ච්‍යුති උප්පත්තිය දන්නා නුවණ.
‘පුන ච පරං සාරිපුත්ත, තථාගතො දිබ්බෙන චක්ඛුනා විසුඬෙන අතික්කන්තමානුසකෙන සත්තේ පස්සති චවමානෙ උපපජ්ජමානේ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්ණෙ දුබ්බණ්ණෙ යථාකම්මුපගේ සත්තෙ පජානිති, ඉමෙ වත භොන්තො සත්තා කායදුච්චරිතෙත සමන්නාගතා වචීදුච්චරිතෙන සමන්නාගතා මනොදුච්චරිතෙන සමන්නාගතා අරියානං උපවාදකා මිචිඡාදිට්ඨීකා මිච්ඡාදිට්ඨීකම්ම සමාදානා තෙ කායස්ස භෙදා පරම්මරණා අපායං දුග්ගිතිං විනිපාතං නිරයං උප්පන්නා. ඉමෙ වා පන භොන්තො සත්තා කායසුචරිතෙන සමන්නාගතා වචීසුචරිතෙන සමන්නාගතා මනොසුචරිතෙන සමන්නාගතා අරියානං අනුපවාදකා සම්මාදිට්ඨිකා සම්මාදිට්ඨී කම්මසමාදානා, තෙ කායස්ස භෙදා පරම්මරණා සුගතිං සග්ගං ලොකං උපපන්නාති, ඉති දිබ්බෙන චක්ඛුනා විසුඬෙන අතික්කන්ත මානුසකෙන සත්තෙ පස්සති චවමානෙ උපපජ්ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්ණෝ දුබ්බණ්ණෙ සුගතෙ දුග්ගතෙ යථා කම්මුපගෙ සත්තෙ පජානාති. යම්පි සාරිපුත්ත තථාගතො-පෙ-බ්‍රහ්මචක්කං පවත්තෙති.’
ඒ ඒ භවයෙන් ව්‍යුත ව ඔවුන් කළ පින් පව් අනුව සත්ත්වයන් සුගති දුර්ගති දෙක්හි උපදනා හැටි තථාගතයන් වහන්සේ දක්නාහ. ඒ ඥානය නව වන තථාගත බලය යයි මේ පාඨයෙන් දැක් වේ. තථාගතයන් වහන්සේට එකිනෙකට මුහුණ ලා පිහිටි ගෙවල් දෙකක් සමීපයේ බලාසිටින්නකුට ඒ ගෙයින් මේ ගෙයටත් මෙ ගෙයින් ඒ ගෙයටත් යන එන අය පැහැදිලි ලෙස පෙනෙන්නාක් මෙන් ලෝකයෙහි ඒ ඒ සුගති දුර්ගති භව වලින් ච්‍යුත ව කර්මානුරූප ව සුගති දුර්ගති දෙක්හි උපදනා සත්තවයන් පෙනෙන බව දේවදූත සූත්‍රයෙහි ද දක්වා තිබේ.
මේ චුතූපපාතඤාණය ශ්‍රාවකයනට ද සාධාරණ ඥානයෙකි. වර්තමාන භවයේ ච්‍යුතිය පමණක් දකින අනාගතෝත්පත්තිය නො දක්තා පුද්ගලයන් සත්ත්වයා මරණික් කෙළවර වන්නේය යන උච්ජේද දෘෂ්ටිය ගන්නා බවත්, අතීතභවයේ ච්‍යුතිය නො දැක වර්‍තමානොත්පත්තිය පමණක් දක්නවුන් අලූත් සත්ත්වයෝ පහළ වෙති ය යන දෘෂ්ටිය ගන්නා බවත්, ච්‍යුති උප්පත්ති දෙක ම දැකීම දෘෂ්ටිවිශුද්ධීය පිණීස පවත්නා බවත් විශුද්ධිමාර්ගයේ කියා ඇත්තේ ය.
දශවන තථාගත බලය.
ආශ්‍රවක්ෂය ඥානය.
‘පුන ච පරං සාරිපුත්ත තථාගතො ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුක්තිං දිට්ඨෙ ව ධම්මෙ සයං අභිඤ්ඤා සච්ජිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරති. යම්පි සාරිපුත්ත තථාගතො ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨෙව ධම්මේ සයං අභිඤ්ඤා සච්ජිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරති, ඉදම්පි සාරිපුත්ත තථාගතස්ස තථාගතබලං හොති, යං බලං ආගම්මා තථාගතො අසහං ඨානං පටිජානාති පරිසාසු සීහනාදං නදති බ්‍රහ්මචක්කං පවත්තෙති.’
(මහාසීහනාද සුත්ත)
තථාගතයන් වහන්සේ කාමාදි ආශ්‍රවයන් ක්ෂය වීමෙන් ආශ්‍රව රහිත වු අර්හත්ඵලසමාධිය අර්හත්ඵල සම්ප්‍රයුක්ත ප්‍රඥාව වර්තමාන ආත්මභාවයේ ම අධික වූ ප්‍රඥාවෙන් තමන් වහන්සේ ම ප්‍රත්‍යක්ෂ කර ගෙන සම්පාදනය කරගෙන වාසය කරන්නාහ. එය තථාගතයන් වහන්සේගේ තථාගත බලයක් ය යන බව ඉහත දැක්වූ පාඨයෙන් ශාරිපුත්‍රස්ථවිරයන් වහන්සේට වදාළ සේක.
දශබලඥාන සංග්‍රහ ගාථා
ඨානාඨානෙ විපාකෙ ච – මග්ගෙ සබ්බත්ථ ගාමිනා,
නානාධාතුම්භි ලොකස්මිං – අධිමුත්තිම්හි පාණිනං,
පරොපරියන්තේ ඤාණං – ඉන්ද්‍රියානඤ්ච ජන්තුනං
ක්‍ධනාදීසු ඤාණං පුබ්බෙ – නිවාසේ දිබ්බචක්ඛු ච,
ආසවක්ඛයඤාණකන්ති – දසඤාණබලං මතං
(සාසනසම්පත්ති දීපනී)
මේ ආකාරයෙන් සම්මා සම්බුදුවරයෙකු සතු දශබලඥාන පිළිබඳව යම් සරළ අවබෝධයක් ඔබහට ලැබෙන්නට ඇතැයි සිතමින් දශබලඥාන පරිච්චේදය මෙයින් අවසන් කරමි.
උපකාරක ග්‍රන්ථ සහ මුලාශ්‍ර
මජ්ඣිමනිකාය » මූලපණ්ණාසපාළි » සීහනාදවග්ගො » මහා සීහනාද සූත්‍රය
අඞ්ගුත්තරනිකාය » දසකනිපාතපාළි » මහාවග්ගො » දසබල සූත්‍රය
සංයුත්තනිකාය » නිදානවග්ගපාළි » නිදානසංයුත්තං » දසබලවග්ගො » දසබල සූත්‍රය
විභංගප්ප්‍ර‍කරණයේ ඤාණවිභංගය හා එහි අටුවාව,
ඉහත සියලුම මුලාශ්‍ර මගින් මෙම සියලු විස්තර ගත හැකි වුවත් මාගේ පසුව තකා මෙම දශබල ඥාන පරිච්චේදය සඳහා මා විසින් භාවිතා කරනු ලැබුවේ රේරුකානේ චන්දවිමල මහාස්ථවිරයන් වහන්සේගේ සුවිසි මහා ගුණය ග්‍රන්ථයයි. මෙයින් ලද සියලුම කුසල කර්මයෝ අපගේ සාසනයට මහඟු සේවාවක් කල උන්වහන්සේට අනුමෝදන් කරමු, අනුමෝදන් වේවා !!!