අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ (අවිදුරේ නිධානය)241
ෂට් අසාධාරණ ඤාණ 20
අසිරිමත් බුදුගුණ වරුණ 35
අනාවරණ ඤාණය 05
න තස්ස අද්දිට්ඨමිධතථි කිඤ්චි
අථෝ අවිඤ්ඤමජාතිබ්‍බං
සබ්බං අභිඤ්ඤාසි යදත්ථි නෙය්‍යං
තථාගතෝ තේන සමන්තචක්ඛු ති.
අතීත කාලයේ යමක් දත යුතු නම් ඒ සියල්ල උන්වහන්සේ දැක වදාළ. අනාගත කාලයේ යමක් දත යුතු නම් ඒ සියල්ල ඒ තථාගතයන් වහන්සේ දකිනව. වරතමාන කාලයේ යමක් දතයුතු නම් ඒ සියල්ල ඒ සර්වඥයන් වහනසේ දකිනව.
ඒ නිසා සියල්ල දක්වා අර්ථයෙන් “සමන්තාචක්ඛු” නම් වෙනවා.
මෙතනදී අප තේරුම් ගන්නට ඕනෑ නැවත වරක්, “සර්වඥතාඤාණය ගැන ප්‍රතිඥා කරන ශාස්තෘවරු ඉන්නව. ඒ ශාස්තෘවරුන් කොටස් පහකට බෙදනවා.
- බණ සබ්බඤ්ඤු
- සකිං සබ්බඤ්ඤු
- සතත සබ්බඤ්ඤු
- සත්ති සබ්බඤ්ඤු
- ඤාත සබ්බඤ්ඤු වශයෙන්.
බණ සබ්බඤ්ඤු
බණ සබ්බඤ්ඤු කියන ඇතැම් ශාස්තෘ කෙනෙක් ප්‍රතිඥා කරනවා, මම අනුපිළිවෙලින් තමයි සියල්ල දකින්නේ. ඉතිං අනුපිළිවෙලින් දැකල අවසන් වෙන්නේ කවදාද? ඒක පිළිගන්න බැරි සර්වඥතාවක්.
සකිං සබ්බඤ්ඤු
සකිං සබ්බඤ්ඤු කියන්නේ, මම සියල්ල එකවර දකිනව. ඒකත් වෙන්න බැරි දෙයක්. සියල්ල එකවර බලන්න බැරි එක එක ආකාර අරමුණුනේ තිබෙන්නේ. ඒ නිසා එයත් පිළිගන්න බැරි සර්වඥතාවක්.
සතත සබ්බඤ්ඤු
සතත සබ්බඤ්ඤු තවත් ශාස්තෘවරයෙක් කියනවා, මම නිරන්තරයෙන් සියල්ල දැක දැක ඉන්නවා. ඒකත් පිළිග න්න බැහැ. හේතුව ඇහෙන් දකින අරමුණු වෙනයි. කනෙන් අහන අරමුණු වෙනයි. එක එක දොරටුවෙන් ගන්න අරමුණු විවිධාකාර නිසා ඒක පිළිගන්න බැහැ.
සත්ති සබ්බඤ්ඤු
සත්ති සබ්බඤ්ඤු කියන්නේ, මට ඕනෑම වේලාවක සියල්ල දැකගන්න පුළුවන්. ඒකත් පිළිගන්න බැහැ. විවිධාකාර අරමුණු තිබෙන බැවින් ඒක පිළිගන්න හැකි සර්වඥතාවක් නොවෙයි.
ඤාත සබ්බඤ්ඤු
“ඤාත” කියන්නේ සියල්ල අරමුණු කළ පමණින් ආවර්ජනා කළ පමණින්, දැකගන්න පුළුවන් වෙනවා. මෙය නියම සර්වඥතාවයි. ඒ නිසා දර්ම සේනාධිපති සැරියුත් මහරහතන් වහන්සේ තවත් තැනක දේශනා කරනවා,
සබ්බේ ධම්මා බුද්ධස්ස භගවතෝ
ආවජ්ජනපටිබද්ධා ආකංඛණපටිබද්ධා
චිතුප්පාදපටිබද්ධා මනසිකාරපටිබද්ධා කියලා
තථාගතයන් වහන්සේට යමක් දැකගන්න අවශ්‍ය නම් ” ආවර්ජනපටිබද්ධා” ආවර්ජනා කළ පමණින්, ඒක දකින්න හැකි
වෙනවා. “ආකංඛණපටිබද්ධා” ඕනෑ කමක් තිබෙනවා නම් යමක් දකින්න, ඒ ඕනෑකම අනුව දකිනවා. “චිතුප්පාදපටිබද්ධා” යමක් දැකගන්න සිතක් පහළ කරගත්තොත් ඒ අනුව දකින්න පුලුවන් වෙනවා. “මනසිකාරපටිබද්ධා” යමක් මෙනෙහි කළ පමණින් දැකගන්න පුලුවන් වෙනවා.
මෙන්න මේ තමයි ඤාතසබ්බඤ්ඤා කියන වචනයේ තේරුම. ඥාත කියන්නේ මෙතන ලෝකයේ දතයුතු දේවල් තිබෙනවා සියල්ල පහක්. ඒවට කියනවා පංච විධ ඥෙය්‍ය මණ්ඩල. මොනවාද පංචවිධ ඥෙය්‍ය මණ්ඩලය කියන්නේ,
1. සංකාර 2. විකාර 3. ලක්ඛණ 4. නිර්වාණ 5. පඤ්ඤප්තිමේ පහට මුලු ලෝකයේ සියල්ලම අයිති වෙනවා.
මේ ආකාරයට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සතු සර්වඥතාඤාණය සහ එහි ආවරණයක් නොමැතිකම ෂට් අසාධාරණ ඤාණයන්හි අවසාන ඥාණය වශයෙන් අනාවරණ ඤාණය හඳුන්වන වා.
උපකාරක ග්‍රන්ථ සහ මුලාශ්‍ර
ඛුද්දකනිකාය » පටිසම්භිදාමග්ගපාළි » මහාවග්ගො » ඤාණකථා » සබ්බඤ්ඤුතඤාණ නිද්දේශය