අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ (අවිදුරේ නිධානය)203
ප්‍රථම විද්‍යාව ලැබීම හා දෘෂ්ටි විශුද්ධිසම්පාදනය 02
පූර්‍වෙනිවාසානුස්මෘතිඥානය ලැබූ අන්‍යන්ට වඩා සම්මා සම්බුදුවරයෙකුගේ පූර්‍වෙනිවාසානුස්මෘතිඥානයේ සුවිශේෂතා
‘පූර්‍වෙ නිවාසය සිහි කෙරෙන හෝ පෙර විසූ කඳ පිළිවෙළ දක්නා සිහිකරනා ඤාණය පුබේබෙනිවාසානුස්මෘති ඤාණය නම් වනවා. සම්මා සම්බුද්ධත්වය සමග ලබන්නා වූ ඤාණ සාගරයේ ප්‍රථමයෙන්ම අවබෝධ කොට ගන්නා ඤාණය පූර්‍වෙනිවාසානුස්මෘතිඥානය නම් වනවා. එහෙත් මෙම ඤාණය සම්මා සම්බුදුවරයෙකුට පමණක් සාධාරණ වන ෂට් අසාධාරණ ඤාණ සයට අයත් වන්නේ නැහැ. එයට හේතුව පච්චේක බුදු, අග්‍රශ්‍රාවක, අසූ මහා ශ්‍රාවක ඇතුළු ශ්‍රාවකයන්ටත් බුද්ධ ශාසනයෙන් එපිට සමාධි ලභිනටත් මෙම ඤාණ සාධාරණ වීමයි. එහෙත් සම්මා සම්බුදුවරයෙකුගේ පූර්‍වෙනිවාසානුස්මෘති ඤාණයේ එවැනි ඤාණ ලද අන් අයට අසාධාරණ සුවිශේෂතා ඔබ හට පැවසීම ඒ තුලින් සම්මා සම්බුදුවරයෙකුගේ සුවිශේෂී ගුණ ඉස්මතු කොට ඔබගේ ශ්‍රද්ධාව නොසැලෙන නොබිඳෙන අචල ශ්‍රද්ධාවක් බවට පත්කිරීම මෙම ලිපියේ මුඛ්‍ය පරමාර්ථයයි.
පූර්‍වෙනිවාසානුස්මෘති ඥාන ඇත්තන් ලොව සය දෙනෙක් සිටිනවා. ඒ පහත ආකාරයට
- තීර්‍ථකය
- ප්‍ර‍කෘති ශ්‍රාවකය
- අසූ මහා ශ්‍රාවකය
- අග්‍ර‍ශ්‍රාවකය
- ප්‍රත්‍යෙක බුද්ධ ය.
- සම්‍යක් සම්බුද්ධ යයි, යනුවෙන්.
- තීර්ථකයන්
ඔවුන් මේ ශාසනයෙන් පිටත කර්‍මවාදී-ක්‍රියාවාදී-තාපසාදීන්ය. ඔවුන් හට ඉකුත් සතලිස් කපක් කල් සිහි කිරීමේ හැකියාව පවතිනවා. එයද ස්කන්ධ පටිපාටිය වසයෙන් ම ය. අන්‍ධයකු ගේ ගමන මෙනි. (සැරයටිය නැතිවැ අන්‍ධයාට ගිය නො හැක්කාක් මෙනි.) එයට හේතු වන්නේ නාම-රූප පරිච්ඡේද ගත විදර්‍ශනා ඥානය නැති හෙයින් දුර්‍වල ප්‍ර‍ඥා ඇත්තන් බැවිනි.
- ප්‍ර‍කෘති ශ්‍රාවකයන්
ඔවුනට කල්ප සියයක් දහසක් සිහි කිරීමේ හැකියාව පවතිනවා. ඒ ස්කන්ධ පිළිවෙළින් හෝ, චුති පටිසන්ධි පිළිවෙළිනි.
- අසූ මහා ශ්‍රාවකයෝ
කල්ප ලක්‍ෂයක් චුති පටිසන්ධි ක්‍ර‍මය අනුවැ සිහි කිරීමේ හැකියාව පවතිනවා.
දැගසවුවන් හට ඒකාසඞ්ඛ්‍ය කල්ප ලක්‍ෂයක් චුති-පටිසන්ධි පිළිවෙළින් සිහි කිරීමේ හැකියාව තියෙනව. එනම් එක සත්ත්‍වයකු ගේ මේ අත්බව්හි පටිසන්‍ධිය බලා, දෙ වන අත්බව්හි චුතිය ද, එහි ප්‍ර‍තිසන්‍ධිය දැ යි මෙසේ පිළිවෙළිනි.
- පසේ බුදුවරයෝ
ඉහත ආකාරයටම දෙයාසඞ්ඛ්‍ය කල්ප ලක්‍ෂයක් චුති පටිසන්ධි වශයෙන් සිහි කිරීමේ හැකියාව පවතිනවා. එයට හේතුව වන්නේ මහා ශ්‍රාවක ද, අග්‍ර ශ්‍රාවක ද, ප්‍රත්‍යෙක බුද්ධ ද, අභිනීහාරය හා බෝධිසම්භාරය පුරණ කාලය එපමණ හෙයින්.
- බුදුවරුන්ට වූ කලී ස්කන්ධ පටිපාටියක් හෝ, චුති පටිසන්ධි පටිපාටියක් හෝ, කාල නියමයක් හෝ නැත. එසේ මැ නොයෙක් කෝටි ගණන් කල්ප අතහැර යම් යම් තැනක් රිසි වූයේ නම් ඒ ඒ තැන ප්‍ර‍කට වීමේ හැකියාව පවතිනවා. පෙය්‍යාල මුඛයෙන් දෙසන පාළියක් සේයි. එලෙසම සිංහ ගතික වැ වාලවේධයෙහි සමර්‍ථ සරභඞ්ගාදි ධනුර්‍ධරයින් විදී හීය, ගස්-වැල් ආදියෙකැ නො ගැටී, ඉලක්කය ම, විදපියන්නා සේ අතරතුර ජාතීන්හි නො ගැටී අභිමත ජාතියෙහි නුවණෙහිම හැපී සිටිනවා. එයද කාල වශයෙන් ද සීමාවක් නැහැ කියලයි විශුද්ධමාර්ගයේ පවසන්නේ.
එය තව දුරටත් විස්තර කරමින් තීර්ථකයන් ගේ පූර්‍වෙනිවාසානුස්මරණය කණාමැදිරි එළියෙන් බැලීමක් මෙන් ද, ප්‍ර‍කෘති ශ්‍රාවකයන් ගේ පහන් එළියක් මෙන් ද, මහා ශ්‍රාවකයන් ගේ ගිනි සුලක් මෙන් ද, අග්‍ර ශ්‍රාවකයන් ගේ ඔසධී තාරක මෙන් ද, පසේ බුදුවරයන් ගේ සඳ එළිය මෙන් ද, සම්‍යක් සම්බුදුවරයන් ගේ මධ්‍යාහ්න සූර්‍ය්‍යයා මෙන් ද යනුවෙන් පවසනවා.
තවද තීර්ථකයන් ගේ පූර්‍වෙනිවාසානුස්මෘති ඥානය අන්‍ධයාගේ සැරයටි කොණ ගෙන යාම මෙන් ද, ප්‍ර‍කෘති ශ්‍රාවකයන් ගේ තනි ඒදණ්ඩෙහි යාමක් මෙන් ද,
මහා ශ්‍රාවකයන් ගේ පුවරු හෙයකින් යන්නාක් මෙන් ද, අග්‍ර ශ්‍රාවකයන් ගේ ගැළක් යා හැකි හෙයක යන්නාක් මෙන් ද, පසේ බුදුවරයන් ගේ පා මඟෙක යන්නාක් මෙන් ද, බුදුවරයින් ගේ මහා ශකට මාර්‍ගයෙකැ යන්නාක් මෙන් ද යනුවෙන් විස්තර කරනු ලබනවා.
එය තව දුරටත් විස්තර කරමින් තීර්ථකයන් ගේ පූර්‍වෙනිවාසානුස්මරණය කණාමැදිරි එළියෙන් බැලීමක් මෙන් ද, ප්‍ර‍කෘති ශ්‍රාවකයන් ගේ පහන් එළියක් මෙන් ද, මහා ශ්‍රාවකයන් ගේ ගිනි සුලක් මෙන් ද, අග්‍ර ශ්‍රාවකයන් ගේ ඔසධී තාරක මෙන් ද, පසේ බුදුවරයන් ගේ සඳ එළිය මෙන් ද, සම්‍යක් සම්බුදුවරයන් ගේ මධ්‍යාහ්න සූර්‍ය්‍යයා මෙන් ද යනුවෙන් පවසනවා.
තවද තීර්ථකයන් ගේ පූර්‍වෙනිවාසානුස්මෘති ඥානය අන්‍ධයාගේ සැරයටි කොණ ගෙන යාම මෙන් ද, ප්‍ර‍කෘති ශ්‍රාවකයන් ගේ තනි ඒදණ්ඩෙහි යාමක් මෙන් ද,
මහා ශ්‍රාවකයන් ගේ පුවරු හෙයකින් යන්නාක් මෙන් ද, අග්‍ර ශ්‍රාවකයන් ගේ ගැළක් යා හැකි හෙයක යන්නාක් මෙන් ද, පසේ බුදුවරයන් ගේ පා මඟෙක යන්නාක් මෙන් ද, බුදුවරයින් ගේ මහා ශකට මාර්‍ගයෙකැ යන්නාක් මෙන් ද යනුවෙන් විස්තර කරනු ලබනවා.
දැන් ඔබහට අප මහා බුදුපියාණන් වහන්සේගේ පූර්‍වෙනිවාසානුස්මෘතිඥාන විෂයපථය පිලිබඳ අල්ප වූ වැටහීමක් තියෙන්නට ඕනේ. ඔබ දොහොත්මුදුන් තබා වන්දේ එවැනි බුදුවරයෙකුටයි.
උපකාරක ග්‍රන්ථ සහ මුලාශ්‍ර – විශුද්ධි මාර්ගය. (අභිඥා නිර්දේශය)