අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ (අවිදුරේ නිධානය) 184
පියුමතුරා බුදුන්ගෙන් විවරණ ගෙන පැමිණි කොණ්ඩඤඤ තවුසා 03
“ස්වාමීනි සැටඅටලක්ෂයක් භික්ෂූන් වහන්සේ අනෙකකුට නොපරවා දිවි ඇති තෙක් සිව්පසයෙන් උවටැන් කරන්නට සිතුවා. මම අද සිට නුවර වැසියන්ට ඒ අවස්ථාව ලබා දෙනවා. භාග්‍යවතුන්වහන්ස, නුවර වැසියන් ඔවුන්හට දන්දීමට නොලැබේ යයි හොඳටම කිපිලා. යුධ වැදීමට සැරසෙනවා. ඒ නිසා හෙට පටන් ඔවුන්ට අනුග්‍රහ කරන සේක්වා” යි කඳුළු සලමින් කියා සිටියා. විපස්සි බුදුරජාණන් වහන්සේත් එය නිහඬව පිළිගත්තා.
තරගෙට දන්දීම
මේ සියල්ල ඒ අසලට විත් අසා සිටි මහ ඇමති රජතුමාගෙන් ගිලිහුණු ඒ අවස්ථාව පළමුවෙන්ම තමා වෙත ලබා ගත්තා. ” දෙවෙනි දිනයෙහි සෙන්පති විසින් රජුට පසු පළමුවෙන්ම මහ දන් දෙනු ලැබුවා. එය එසේ සිදු වෙද්දී නුවර වැසියන්ට ඕන වුනා රජතුමා කල සත්කාරයටත් වඩා ඉහලින් බුදුන් වහන්සේ ඇතුළු මහා සංඝයා වහන්සේලාට ඇප උපස්ථාන කරන්නට. අනතුරුව නුවර වැසියෝ රජු විසින් කළ සත්කාරයට වඩා උසස් වූ සත්කාර සම්මාන බුදුන් හට පුද කරනු ලැබුවා. මෙලෙස ක්‍රමක්‍රමයෙන්ම සියලු නගරයන් කරා පිළිවෙලින් ආ විට ඒ ගම්වැසියෝ හැකි උස්සස්ම අයුරින් සත්කාර සම්මාන පිළියෙළ කරනු ලැබුවා.
මහකොල නම් වූ කොණ්ඩඤ්ඤ තවුසා පෙර භාවයේදී දුන් නවා ආකාර වූ දානය.
ඔය ආකාරයට තමයි එකල මහාකාළ නම් වූ මෙකල කොණ්ඩඤ්ඤ නමින් බුදුන්හට ඇප උපස්ථාන කෙරූ තවුසා සිටි ගම දනව්වුට වැඩම කලේ. ඔහු තම සොහොයුරා අමතා “බුදුන් වහන්සේට සත්කාර කිරීමට හෙට අපට පැමිණෙයි. කිම, සත්කාර කරමුදැයි” චූල කාළටකියා සිටියා. එවිට ඔහු සොයුර, ඔබම තමයි ඔය පිළිබඳව දන්නේ කැමැත්තක් කරන්න යනුවෙන් පැවසුවා. අපගේ සොළොස් කිරියක් පමණ වූ කෙතෙහි ගැබ්ගත් හැල් ඇත. හැල්ගැබ් පලවා ගෙන සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට සුදුසු පරිදි පිසවමු යැයි මහාකාළ කීවේය. මෙසේ කරනු ලබන කල්හි කිසිවකුට උපකාරයක් නොවේ. එහෙයින් එය මට රුචි නොවේ” යනුවෙන් චූල කොළ කියා සිටියා.
ඉතින් ඔබ එසේ කියයි නම් මම මට අයත් දෙය මට අයත් කොට ලබමි. කියා සොළොස් කිරියක් පමණ වූ කෙත මැදින් වෙන් කොට අට කිරියක් තන්හි සීමා පනවා හැල් ගැබ් පලවාගෙන නොමුසු කිරෙහි පිසවා චතුමධුර බහා බුදුපාමොක් සඟනට මහකොළ විසින් දන් දුන්නා. හරිම පුදුමයි. ඒ අස්වැන්න නෙලාගත්ත තැනින් නැවත පලදාව පිදෙන්නට වුනා. එය ලපටි කළ පුථුකගග නම් දානයක් දුන්නා. ගම් වැසියන් සමග අග්සස්ස නම් දානයක් දුන්නා. ගොයම් කැපීමෙහි දී දයග්ගදානයද, වේළු කිරීමේදී වෙණග්ගදානයද, කලාපාදියෙහිදී කලාපග්ග , බලග්ග, ඛලභණ්ඩග්ග, කොටඨග්ග, යනුවෙන් මෙසේ එක් ශශ්‍යයෙක්හි නවවරක් අග්‍රගණයේ දාන දුන්නා. එහි අස්වැන්නද වඩා වැඩි අභිවෘද්ධියෙන් යුක්තවූයේ වුනා. යම්තාක් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ ජීවත් වෙද්ද ඔහු ජිවත් වේද ඒතාක් ඒ ක්‍රමයෙන්ම පින්කම් කොට මනු ලොවින් චුතව දෙව්ලොව ඉපිද දෙවි මිනිසුන් අතර සැරිසරමින් කල්ප අනූ එකක සැප විඳ අපගේ සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ ලොව උපන් කල්හි කිඹුල්වත් නුවරට නුදුරෙහි දොණවත්ථු නම් බමුණු ගමෙහි දොණවත්ථු බ්‍රාහ්මණ නම් වූ බ්‍රාහ්මණමහාසාර කුලයෙහි උපන්න. නම් තබන දිනයෙහි කොණ්ඩඤ්ඤ මාණවකයා යි යන නමින් පිවිස බෝසතාණන් වහ්න්සේගට නමක් තැබූහ. හෙතෙම වැඩිවිය පැමිණ ත්‍රි වේදයන් උගෙන ලකුණුකීමේ මන්ත්‍ර යන්හි තෙරට පැමිණියේය . මේ ආකාරයෙන් තමයි කල්ප ලක්ෂයක් පෙරුම් පුරමින් කොණ්ඩඤ්ඤ ඇතුළු පිරිස බෝසතාණන් වහන්සේගේ බුද්ධත්වයට සඳහා උදවු උපකාර කොට ප්‍රථම ධර්මාවබෝධයට පැමිණුනේ.
උපකාරක ග්‍රන්ථ සහ මුලාශ්‍ර ;-
කොණ්ඩඤ්ඤ සූත්‍රය (සූත්‍ර පිටකය » සංයුත්‌ත නිකාය » සගාථා වර්ගය » 8. වඞ්‌ගීස සංයුත්‌තය » වඞ්‌ගීස වර්ගය)
අඤ්ඤාකොණ්ඩඤ්ඤ ස්ථවිරාවවදානය – ( ත්‍රිපිටකය » සූත්‍ර පිටකය » ඛුද්‌දක නිකාය » අපදාන පාලි – භික්ඛූ අපදාන 1 » 1. බුද්‌ධාපදානය » ථෙරාපදානං)
අඤ්ඤාකොණ්ඩඤ්ඤ ස්ථවිරගාථා – ( සූත්‍ර පිටකය » ඛුද්‌දක නිකාය » ථෙරගාථා පාළි » 15. සොළස නිපාතය)
අඤ්ඤාකොණ්ඩඤ්ඤ තෙරණුවෝ – (අඞ්‌ගුත්‌තර නිකාය අට්ඨකතා 01- සිංහල පිටු අංක 106 සිට 115 )