අපේ බුදුහාමුදුරුවෝ 12
සුමේධ තවුසා පිළිබඳව ඔබ නොඇසූ කතා 09
මීට පෙර කී පරිදි සුමේධ තවුසාණන් රම්ම නගරය උඩින් අහසින් යමින් සිටියදී නගරයේ උත්සවශ්‍රීය දැක මිනිසුන් බලා සිටියදීම අහසින් බැස මෙම උත්සවයට හේතු විමසන්නට වුනා. ඒ වනවිටත් රම්ම වැසියන් මහා සෘධි බලසම්පන්න සුමේධ තවුසාණන් ගැන හොඳින් දැන සිටියා. එවිට ඔවුන් මෙලෙස කියන්නට වුනා.
ස්වාමිනි ඔබ නොදන්නේද? දීපංකර බුදුරජාණන් වහන්සේ අනුත්තර සම්‍යක් සම්බෝධියට පැමිණ දම්සක් පවත්වා සුදස්සන මහා විහාරයෙහි වැඩ සිටිමින් ජනපද චාරිකාවේ යෙදෙනවා. අපි සැවොම එහි ගොස් උන්වහන්සේට අපේ නුවරට වඩින ලෙස ආරාධනය කළා. අද උන් වහන්සේ සාර ලක්ෂයක් භික්ෂුන් වහන්සේලා පිරිවරාගෙන රම්ම නුවරට වඩිනවා. අපි මේ ඒ වඩින මග සරසනවා.
එවිට සුමේධ තවුසාට මෙහෙම හිතුනා. බුද්ධ යන මේ ශබ්දයද දුර්වලයි. බුදුඋපත ගැන කියනුම කවරේද? ඒ නිසා මමත් මේ මිනිසුන් සමග එක්ව මේ බුදුන් වඩින මග පිරිසිදු කරන්නට ඕනේ. එහෙම හිතලා උන්වහන්සේ ඒ පිරිසට මෙහෙම කිවා.
“භවත්නි, ඔබලා මේ මග භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙනුවෙන්ම පිරිසිදු කරන්නේ නම් මටත් එයින් කොටසක් දෙන්න. මමත් ඔබලා සමග බුදුන් වඩින මග පිරිසිදු කරන්නම්. “
මෙය ඇසූ රම්ම වැසියෝ මෙලෙස සිතන්නට වුණා සුමේධ තාපසයෝ මහා සෘධිබල සම්පන්න මහා ආනුභාව ඇත්තෙක් උන්වහන්සේට එක් ක්‍ෂණයකින් මුළු නගරය වුවද සැරසීමට පුළුවන්. ඒනිසා අපි උන්වහන්සේට ඉතා අසීරු කොටසක් දෙමු. මෙසේ සිතා එම නගර වැසියන් පිරිසිදු කිරීමට අසීරු දියෙන් බිදුණු අති විෂම එක් පෙදෙසක් සලකා මේ කොටස ඔබ වහන්සේ විසින් පිරිසිදු කර ලබාදෙනමෙන් ඉල්ලා සිටියා. මෙය ඇසු සුමේධ තව්සාණෝ බුද්ධාලම්බන ප්‍රීතිය උපදවා මෙසේ සිතන්නට වුවා, මේ කොටස සෘධි ප්‍රතිහාරයෙන් එක් මොහොතකින් පරම දර්ශනීය කිරීමට තරම් මම මේ මොහොතේ සමත් වෙනවා. එහෙත් බුදුන් වෙනුවෙන් කිසිම කායික වෙහෙසීමක් නොමැතිව නිකන්ම නිකම් සෘධි බලයෙන් මෙවැනි දෙයක් කොට මා හට සතුටක් නොලැබේවි. ඒ නිසා මගේ දෑතෙන්ම පස් කපා සුදු වැලි අතුරා අසම වූ තැන සමකොට බුදුන් වහන්සේගේ ශ්‍රී පාදය පිළිගැනීම සදහා හැකි පමණ ඉක්මණින් සකසන්නට ඕනේ.
මෙසේ සිතා තම දෑතින්ම එම මඩ වගුරු ගොඩකිරිමටත්, සුදු වැලි අතුරන්නටත් මග දෙපස සරසන්නටත් පටන්ගත්තා. එසේ උන්වහන්සේ තමාට පැවරූ රාජකාරිය ඉවර කිරීමට මත්තෙන් දීපංකර බුදුරජානන්වහන්සේ වැඩමකරවීමට ආරාධනා කිරීම සඳහා රම්ම වාසින් බුදුරජුන්ගේ සුගන්ද කුටිය අසලට පැමිණුනා.
ඒ වන විටත් එම කුටිය පරිවාර කොටගෙන සාරලක්ෂයක් පමණවූ මහානුභාව තේජාන්විත රහතන් වහන්සේලා එහි වැඩ සිටියා. හරියටම දහසක් පෙතිවලින් යුත් දාස්පතිය මලක් වාගෙයි අහසෙහි රැස්ව සිටි
දෙවියන්ට පෙනුනේ. ඒ පිරිවරා සිටි රහතන් වහන්සේලාගේ මහා ගුණමහිමයෙන් බිඳක් අට්ඨාකතාවෙහි මෙලෙසයි සඳහන් වුයේ.
පිරිවරාගත් ඒ භික්‍ෂුහු මෙබඳු වූහ.
අල්පේච්ඡ වුහ සන්තුෂ්ටයහ. ව්‍යකෘතහ. වචනක්‍ෂමයහ. ප්‍රවීචිගතයහ.අසංසට්ඨයහ.විනීතයහ.පගර්හිතයහ. සියල්ලෝම සීලසම්පන්න වෙති. සමාධියෙහි ධ්‍යනයෙහි දක්‍ෂවුවෝ වෙති. ප්‍රඥාවිමුක්තියෙන් යුක්ත වෙති. චරණයෙන් යුක්ත වුවෝ වෙති. ක්‍ෂීණාශ්‍රවයෝය. වසීප්‍රාප්තයහ. සෘද්ධිමත්හුය. යසස් ඇත්තෝය. ශාන්ත ඉන්ද්‍රිය ඇත්තෝය. දමනයට පත්වූවෝය. පුනර්භවය ක්‍ෂය කළාහුය.
ඒ අතරින් සුගන්ද කුටිය අසලට පැමිණි රම්ම වැසියන් කිහිපදෙනෙකු දොර වසා සිටියදීම වන්දනා කොට බුදුරජුන්හට ආරාධනය කරන්නට වුවා. ස්වාමීනී, ඔබවහන්සේගේ පැමිණීම උදෙසා සියලු කටයුතු සුදානම් කොට අවසන්. ඒ වදන් පවසා තත්පර කිහිපයයි ගතවුයේ. ඒ විශාල දොරටුව ඉබේ විවෘත වුනේ බුදුවරුන් විසින් කිසිදිනක දොරවල් තම ශ්‍රී හස්තයෙන් විවෘත නොකරන නිසාමයි. දශබලධාරී බුදුරජාණන්වහන්සේ බඳුවදමල් පැහැති දෙපොට සිවුර තිමඬුලු වසා හැද ඒමත රන්පමුදමකින් මල්කළඹක් වටකරන්නාක්මෙන් විදුලියක් වන් ශශ්‍රික කායබන්නධය බැද රන්ගිරි කුලක් මත ලාරස ඉසින්නනාක් මෙන් රන් සෑයක් පබළු දැලකින් වසන්නාක් මෙන්ද රන් ඇගැයක් රත් කම්බිලියකින් පළදවන්නාක් මෙන්ද සරාසඳ රත් වලාවකින් වසන්නාක් මෙන්ද, ලාරසින් තෙත් කැලෑ මල සමපැහැති උතුම් රතු පාංශුකූල චීවරය පොරවා ගඳකිළි දොරෙන් රන් ගුහාවකින් සිංහයෙක් මෙන් නික්ම ගඳකිළිය ඉදිරියේ පෙනී සිටියා. එසැණින්ම ඒ සාර ලක්ෂයක් වූ මහරහතන් වහන්සේලා පසග පිහිටුවා වන්දනා කරන්නටත් ඉන් පසුව පේලියන් පේලිය රහතන් වහන්සේලා නැගී සිටින්නට වුවා.
මේ මහත් වූ පෙළහර මුළු අහස්තලයම වසා සිටි දෙවි බබුන් දැක්කේ මෙතෙක් ලොව පහලවූ විශාලතම පුෂ්පය එකිනෙක පෙති විහිදන්නාක් මෙන්.
ඒ මහා කාරුණික වූ බුදු පියාණන් වහන්සේගේ මහා ප්‍රඥාවට මේ රම්ම නුවර මෙතරම් උත්සවශ්‍රීයෙන් බබළමින් දෙව් බබුන් රහතුන් විසින් පරිවාරකොට ගත්තේ ලොවෙහි තවත් විශේෂ දිනයකට බව වැටෙහි ගියා. එනම් මෙතැන් පටන් සාරසංඛ්ය කල්ප ලක්ෂයක් ඉක්මවා මිනිසුන් දෙවුන් බබුන් කෙලකෝටි ගණනින් නිවන් මගට පමුණුවන තවත් මතු බුදුවන මහා සම්මාසම්බුදුවරයෙකුගේ අභිනීහාරය නොහොත් ප්‍රථම නියත විවරණය ලබා දෙන දිනය මෙදින බව දැන සිටීමෙන්. පෙරමග බලා ඒ මහත් කර්තව්‍යට දකුණු ශ්‍රී පතුල ඒ භුමිය ස්පර්ශ කල මොහොතේ මුළු පෘථිවියම වෙව්ලා යන්නට ඇති. දෙව් බබුන් විසින් අහසේ සිට මදාරා මල් විසුරුවන අතර ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වීතරගාව වීතරගයින් සමග වීතදෝෂිව වීතදෝෂින් සමග වීතමෝහීව වීතමෝහීන් සමග ෂඩ් අභිඥාලාභී ක්‍ෂීණාශ්‍රවයෙන් හාරලක්ෂයක් පිරිවරා අනුපමේය වූ බුද්ධ ලීලාවෙන් තරු කැල පිරි වැරු සරා සදමෙන් සෙමෙන් සෙමෙන් ඉදිරියට පිය මනින්ට වුණා. සුමේධ තාපසයෝද ඒ සරසා පිළියෙළ කල මගින් වඩිනා දීපංකර බුදුන් දුටුවා. උන්වහන්සේ පිරිවරාගෙන එන සාර ලක්ෂයක් වූ රහතන් වහන්සේලාගේ කසාවතින් මුළු පුරයම බබළන්නට වුණා. අහසේ සහ පොලවේ රැදී සිටින ලක්ෂ සංඛ්‍යාත දෙවි මිනිසුන්ගෙන් සාදු කාරයෙනුත් දස දහසක් බෙර හොරණෑ හක් වාදනයෙනුත් මුළු පුරවරයම ගිගුම් දෙන්නට වුනා. එත් සුමේධ තවුසාණන් හට මේ වනකොටත් තමාට පැවරූ භුමි භාගයේ මඩින් පිරුණු සුළු කොටසක් නිමකර ගන්නට බැරිවුනා. දෙතිස්වර ලකුණින් හෙබි අසු අනුලකුණින් අනුරඤ්ජිත ව්‍යාමප්‍රභා මණ්ඩලයෙන් සශ්‍රීක වූ ඉදුනිල්මිණි වන් අහසේ නන්බඳු විදුලිය මෙන් සවනක් බුදු රැස් විහිදුවන රුවින් අග තැන්පත් බුදුන් දෙස දෑස් අල්වා බලා සිටිමින් මා විසින් දස බලයන් වහන්සේට ජිවිත පරිත්‍යාග කරන්නට වටින්නේයැයි සිතා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මඩ ගොඩින් නොවඩින සේක්වා. සාරලක්ෂයක් මහ රහතුන් වහන්සේලා සමග මාගේ පිට මතින්ම වඩින සේක්යයි සිතා කෙස් වැටිය මුදා හැර අඳුන් දිවිසම් ජටාමදුලු වැහිරි සිවුරු කළු මඩෙහි අතුරා ඒ මඩ මතම වැතිරී නමස්කාරකරගෙන සිටියා. මෙසේ මඩ මත වැතුරුනාවූ සුමේධ තව්සානෝ ඇස් හැර ලග ලග වඩින දීපංකර බුදුරජුන්ගේ සම්බුදු සිරිය බලමින් මෙසේ සිතන්නට වුණා,” ඉතින් මම කැමති නම් සියලු කෙලෙස් නසා රහත් බවට පත්ව සඟ පිටියේ නවකයෙකු වී රම්‍ය නගරයට පිවිසිය හැකි එහෙත් එසේ අප්‍රසිද්ධ වෙසින් කෙලෙසුන් නසා තමා පමණක් තනිවම නිවනට පැමිණීම ප්‍රමාණවත් නොවේ දීපංකර බුදුරජුන් මෙන් උතුම් සම්මා සම්බුදු බවට පැමිණ මහා ජනයා දහම් නැවට නංවා සංසාර සාගරයෙන් එතෙරකොට පසුව පිරිනිවන්නේනම් කොතරම් හොදද ඉක්බිතිව අෂ්ට ධර්මයන් සම්පුර්ණ කොට තිබු ඒ සුමේධ තව්සාණෝ බුදුබව ප්‍රාර්ථනා කරමින් අභිනීහාරය සදහා සියලු සුදුසුකම් සම්පුර්ණකොට ඒ දසබල ධරයන් වහන්සේ වඩිනා තෙක් නොඉවසිල්ලෙන් බලා සිටියා.